Osmanlı’nın casusluk faaliyetleri
Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren uyguladığı casusluk faaliyetleri, savaşların kazanılmasında, fethedilen yerlerin elde tutulmasında ve düşmana karşı izlenecek stratejilerin belirlenmesinde oldukça etkiliydi. Osman Gazi, bu sayede toprak fethetmiş, Fatih Sultan Mehmet ve Sultan II. Abdülhamid kendilerine yönelik suikast planlarını casusları aracılığıyla öğrenmiş, Timur'a esir düşen Yıldırım Bayezid casusların faaliyetleri sayesinde düşman çadırından kaçırılmıştı. Peki, Osmanlı casusluk faaliyetlerini nasıl yürütüyordu?
Kuruluş yıllarından itibaren Osmanlı'da şaşkınlık uyandıracak derecede casusluk faaliyetleri görülür.
Gizli bilgileri düşman birliklerinin içine sızarak ulaşması gereken yere ulaştıran, düşman komutanına yanıltacak haberler ulaştırmak amacıyla hayatı pahasına kendini yakalatan, düşman casuslarını tespit edip suikastle öldüren casuslar…
Osmanlı kimi zaman, önemli konumlarda bulunan asilzadeleri dahi casusluk yapması için ikna etmiş ve güçlü bir istihbarat ağı oluşturmuştu.
Bir kilise papazı, kralların en yakınında bulunan itibarlı bir asilzade, önemli bir kale kumandanı, güçlü bir tüccar, bir elçi, bir düşünür ve hatta kendi ülkesi adına casusluk yaptığını söylerken bile aslında Osmanlı adına ajanlık yapan bir maceraperest… Özel yetiştirilmiş, Yetenekleri keşfedilmiş ya da gönüllü olarak casusluk yapmaya başlamış profesyoneller…
Osmanlı tarihinde ilk casusluk faaliyeti, Osman Gazi'nin Bizans kuvvetlerinin Yalova'da konuşlanmaya çalıştığını casusları aracılığıyla haber alması ve bir gece baskınıyla Bizans birliklerini dağıtmasıdır.
Bu tarihten sonra Osmanlı casuslarının birçok zaferde büyük payları olduğu görülür. Bilecik Kalesi'nin fethi de bir casusluk operasyonu ile gerçekleşmiştir.
Bilecik Tekfuru, Osman Bey ve ailesini öldürmek için plan yapmış ve kendisini bu amaçla tertiplediği düğüne davet etmişti.
Plandan haberdar olan Osman Gazi, çeşitli bahanelerle tekfuru düğünün kale dışında yapılmasına ikna etti ve kaleye emanet eşyalar bırakmak bahanesiyle eşyaların arasına sakladığı adamları gizlice kaleye soktu. Düğün devam ederken, kale çoktan Osmanlıların eline geçmişti.
Osmanlı Devleti'nin geniş coğrafyalara ulaşması ile istihbarat ağı da gün geçtikçe genişledi. Fatih Sultan Mehmet'e Venedik Signoriası tarafından birçok suikast girişiminde bulunulmasına rağmen planların bozulmasının sebebi, Fatih'in Avrupa'ya yaydığı güçlü casus şebekesiydi.
Bu casus ağı, Batılı devletleri o kadar evham ve endişeye sürüklemiştir ki, Avrupa'nın pek çok yerinde masum insanların "Türk casusu" diye idam edildiğine kayıtlarda rastlanır.
