Osmanlı'da padişah çocukları nasıl yetiştirilirdi?
Osmanlı sarayında hanedana mensup bir çocuğun konumu, eğitimi ve yetiştirilme tarzı sıradan bir çocukluk döneminden oldukça farklıydı. Padişah çocukları ciddi bir disiplin içinde yetiştiriliyor, eğitimlerinde ilim ve sanat öğrenimine büyük önem veriliyordu. Özellikle tahtın gelecekteki varisleri olarak görülen şehzadeler, hükümdarlık vazifesine hazırlanıyor; bu minvalde padişahlık vasıflarını kazanmak üzere özel eğitimlere tabi tutuluyorlardı. Şehzade silah, binicilik, askerlik vasıflarını geliştirmekle meşgul oluyor, boş vakitlerini dahi bu aktivitelerle geçiriyordu.
Osmanlı sarayında hanedanın bir üyesi olarak doğmak, sıradan bir çocukluk geçirmekten oldukça farklıydı.
Padişahın bir çocuğu olacağı öğrenildiğinde, doğum öncesinden itibaren oldukça teferruatlı bir hazırlık başlar ve hanedana katılacak yeni üyenin Osmanlı kültürü üzerine yetişmesi için gereken her türlü maddi manevi kaynak sağlanırdı.
O dönemlerde saray dışında da doğum süreçleri belirli geleneklere bağlıydı. Doğumda görev yapacak ebenin seçilmesi, ebeye bohça hediye edilmesi, pazartesi gününe denk gelen bir gün ebenin bebeğe kundak hazırlaması, bebek için bir yeşil duvak içine ekmek ve şeker konulup odasında kıble yönüne asılması genel adetlerdendi.
Doğumun ardından günümüzde de hala görmekte olduğumuz lohusa şerbeti ikramı, nazarlıklar, ilk diş buğdayı gibi adetler o dönemde de gerçekleştirilir, tüm bu usullere büyük önem verilirdi.
Padişahın kız çocuklarına sultan, erkek çocuklarına şehzade denirdi. Padişahın çocuğu dünyaya geldiği zaman bu haberi müjdelemek ve halka duyurmak üzere top atışları gerçekleştirilirdi.
Erkek çocuk için yedi, kız çocuk için üç atış yapılır, atışlar günde beş kez tekrar ederdi.
Şehzadeler ileride tahtın varisi olarak görülmesi nedeniyle doğumlarında ilk kutlama sarayda yapılırdı. Buna göre Osmanlı sarayında doğan şehzadenin doğum haberi önce sadrazama bildirilirdi. Ardından gelen devlet erkânı ile birlikte sadrazam padişahı tebrik ederdi.
Şehzadenin dünyaya gelmesi halka duyurulmasının ardından alışıla geldiği üzere şenliklere geçilir ve bu müjdeli haber ülkenin her yanında kutlanırdı. Şehzadelerin doğum kutlamaları sultanlara kıyasla daha gösterişli olurdu.
Erkek çocukların ileride hükümdar olma ihtimalleri olduğundan sultanlar ile şehzadelerin eğitimleri farklılık gösterirdi.
Padişahın çocuğu olduğu zaman hemen kendisine bir daire ve onunla ilgilenmek üzere dadı, kalfa, sütnine ve cariyeler takımı görevlendirilirdi.
