Mehmet Emin Buğra'nın Doğu Türkistan mücadelesi
Çin hakimiyetinde yaşayan Göktürkleri kurtarmak için kırk yiğidiyle Çin sarayını basan Kürşad misali bir isim, Mehmet Emin Buğra. Uygur Türklerinin mücadelesinde bir mihenk taşı. Sovyet Rusya ve Çin'in tüm baskılarına rağmen milleti için büyük mücadeleler vermiş ve önemli faaliyetlerde bulunmuş. İşte, "Üç Efendiler"den biri olan Buğra'nın örnek hayatı...
Önceki Resimler için Tıklayınız
BÖLGEDE YAŞANAN İNSAN HAKLARI İHLALLERİ
◾ Aynı zamanda burada, Türkiye'nin Kabil Büyükelçisi Memduh Şevket Esendal ile yakın ilişkiler kurar. Buğra'nın fikirlerinin şekillenmesinde Esendal'ın etkisi büyüktür. Hatta Büyükelçi'nin yardımlarıyla 10 Uygur öğrenci, Türkiye'ye eğitim almaları için gönderilir.
◾ O sıralar Orta Doğu seyahatinde olan İsa Yusuf Alptekin, Kabil'e uğrar ve Mehmet Emin Buğra ile yolları kesişir. Mücadelelerine Çin'de devam etme kararıl alırlar. Üç Efendiler Hareketi'ni; Dr. Mesut Sabri Baykozi, İsa Yusuf Alptekin ve son olarak Mehmet Emin Buğra başlatır.
◾ Büyük çabalar sonucu 12 Kasım 1944 yılında Doğu Türkistan Cumhuriyeti kurulur. Mehmet Emin, özlemini duyduğu vatan topraklarına ayak basar ve böylece hasreti son bulmuş olur.
Memduh Şevket Esendal kimdir?
Mustafa Memduh Şevket Esendal, Türk yazar, diplomat ve siyasetçidir. Türk edebiyatının tanınmış öykü yazarı olan Esendal, edebiyatçılığının yanı sıra Tahran, Bakü ve Kabil'de büyükelçilik, TBMM'de dört dönem milletvekilliği yapmış bir isimdir.
DOĞU TÜRKİSTAN TARİNİ AYDINLATTI
◾ Üç Efendiler Hareketi'ndeki isimler; devletin kurulmasıyla birlikte İlmi, kültürel ve siyasal manada pek çok başarıya imza atarlar. Fakat Çin, başta küçümsediği bu topluluğu bir tehlike olarak görmeye başladığında önlerini keser, faaliyetlerini sonlandırır. Buğra ve dava arkadaşları 1951 yılının Aralık ayında Türkiye'ye sığınırlar. Burada çalışmalarına ve mücadelelerine devam ederler.
◾ Mehmet Emin Buğra, milleti için durmadan bıkmadan çalışmış, bunlara Türkiye'de yenilerini eklemiştir. Altmış dört senelik hayatına pek çok eser, araştırma, dergi ve gazete sığdırmış; Doğu Türkistan tarihinin aydınlatılmasını sağlamıştır.
