Kanuni'nin hayatına ışık tutan en önemli kaynak: Süleymannameler
Osmanlı'nın siyasi, kültürel ve birçok alanda zirvede olduğu Kanuni Sultan Süleyman dönemi, tarihimiz açısından büyük bir öneme sahiptir. İşte böyle bir dönemde Osmanlı'nın uzun ve ihtişamlı saltanat hayatını ortaya koyan Süleymannameler, Kanuni'nin hayatını, seferlerini ve Osmanlı tarihini konu ediniyordu. Öyle ki tarih kitaplarındaki birçok eksiklik Süleymannameler ışığında tamamlanmaktadır. Gelin, Kanuni'nin hayatına ışık tutan eserlere yakından bakalım…
Önceki Resimler için Tıklayınız
Târîh-i Selânikî'nin ilk iki sayfası
📚 Eserin muhtevası
📌Osmanlı tarihçileri arasında yer alan Selaniki Mustafa Efendi'nin Süleymannamesi bulunur. Selaniki üstlendiği görevlerden ziyade Kanuni için yazdığı Süleymanname ile tanınır. Eser Kanuni'nin son döneminden Üçüncü Mehmet'in saltanatının ortalarına kadar olan süreci ele almaktadır.
Selaniki'nin tarihi, doğrudan kendi şahitliğine ve döneminin belgelerine dayanır, Selaniki, başka bir eserden yararlanmamıştır.
"Saidü'l-hayat ve şehidü'l-memat merhum ve mağfurun leh Padişahımız Safer ayının yigirmi ikinci cuma irtesi gicesi sabaha dört saat kaldıkda bu dar-ı mihnetden ruh-ı pür-fütuhları tayeran dar-ı cinan aşiyan idindi."
Bu bölümde Kanuni'nin son seferi olan Zigetvar Seferi ve Kanuni'nin vefatı anlatılmaktadır. Sefer esnasında padişah 72 yaşında gelmiş ve uzun zamandır nikris hastalığı ile bedeni yorgun düşmüştür. Kanuni, Zigetvar Kalesi'ni kuşatan ordusunun başında son nefesini vermiştir. Vefatı gizli tutulan padişahın ordu, Zigetvar Kalesi'ni fethetmiştir.
Eserin nüshası nerede yer almaktadır?
📌 Eserin Türkiye'de ve Avrupa kütüphanelerinde yirmi beşten fazla nüshası bulunur. Bu nüshalardan on dokuzu İstanbul kütüphanelerindedir
🔎 SELANİKİ MUSTAFA EFENDİ KİMDİR?
Osmanlı'nın en bilinen tarihçilerindendir. Zigetvar Kuşatması'na katılmıştır. Kendi gözlemlerine dayanan tarih anlayışı ve devrinin önde gelenleriyle olan tanışıklığı, eserlerine ayrı bir zenginlik katmıştır. Bu özelliklerine rağmen Selaniki tarihi uzun yıllar dikkat çekmese de son dönemlerde araştırmalarda önemli bir kaynak olarak kullanılmıştır.
📌Söz konusu Süleymannamelerin yanında kısaltılmış manzum Şehnameler de yer almaktadır. Bunlar, Mahremî'nin Süleymannâmesi (Şehnâme), Senâî'nin Süleymannâmesi'dir.
MAHREMİ'NİN SÜLEYMANNAMESİ
📚 Eserin muhtevası
📌Mahremi'nin Süleymaniyesi'nde 1520-1526 arasında gerçekleşen olaylar anlatılır. Mahremi'nin Süleymannamesi üç bölümden oluşur. Koronolojik bir sıraya göre anlatılan eser, Yavuz Sultan Selim'in vefatıyla ve Kanuni döneminin övgüsüyle başlar. Üçüncü bölümü Kanuni dönemini methiye ile başlar. Dili sade olan bu eserde Belgrad ve Rodos seferlerine yer verilir.
🔎Mahremi eserinde dönemin ahlak anlayışı ve dünya görüşüne de değinmiştir. Eser bu yönüyle oldukça dikkat çekicidir.
Eserin nüshası nerede yer almaktadır?
📌Eserin tek yazması Topkapı Sarayı'ndadır.
🔎 MAHREMİ KİMDİR?
Mahremi 16. yüzyıl divan şairlerinden biridir. Mahremi'yi ilim dünyasına tanıtan isim Fuad Köprülü'dür. Ağır bir edebi dilin hakim olduğu dönemde Mahremi yazdığı şiirler ve mensur eserleriyle sade bir dil inşa etmeye çalışmıştır.
📌 Bir diğer Süleymanname Senai tarafından mesnevi tarzında yazılmıştır. Kanuni döneminin anlatıldığı eser, Karaboğdan Seferi'yle sona ermektedir. Batı ve Doğu'ya yapılan seferlere yer verilir. Eserdeki bazı ayrıntılar, Senai'nin rivayetlerden yola çıkarak eseri yazdığını ortaya koyar.
🔎SENAİ KİMDİR?
Senai hakkında ayrıntılı bir bilgi yoktur. Bu sebeple kaynaklar müellif hakkında bilgi vermekten genellikle sakınmıştır.
Süleymannameler günümüzdeki sanata da büyük oranda etki etmiştir. Dönemin ruhunu yansıtan Süleymanname minyatür sergileri buna bir örnektir.
Osmanlı'nın uzun ve ihtişamlı saltanat hayatını ortaya koyan Süleymannameler, #Kanuni'nin hayatını, seferlerini ve #Osmanlı tarihini konu edinmektedir. https://t.co/g47SBMeczE
— Fikriyat (@fikriyatcom) March 21, 2021
