İkinci Dünya Savaşı'nın seyrini değiştiren deney: Pavlov'un Köpeği
Ivan Petroviç Pavlov'un, köpek salgıları üzerine yaptığı bir araştırma sonrasında elde ettiği sonuçları, döneminin yenilmez denilen Alman tanklarını yok etmek için kullandığını ve bir savaşın seyrini değiştirdiğini biliyor muydunuz? Sizler için tarihin akışını değiştirmiş olan Pavlov'un 'köpek deneyi' hakkında bilinmeyenleri derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Deneyin bir sonraki adımı ise et parçaları ile zil sesini eşleştirmekti. Pavlov, et parçalarını köpeğe atmaya başladığı anda asistanları da aynı anda zili çalıyorlar, böylece köpeğin algı olarak et ile zil çalmasını eşleştirmesini istiyordu.
Bu işlem tekrar tekrar yapıldıktan sonra, zilin çalındığı fakat arkasından et verilmediği zaman da köpeğin salya salgıladığı gözledi. Fakat normalde, köpeğin eti ağzına alınca salya akıtması lazımdı.
Klasik koşullanma, organizmaların doğal uyarıcılara verdiği doğal tepkileri, yapay uyarıcılara da verip vermediğini denemek için yapılmış deneyler bütünüdür. Klasik koşullanma yoluyla öğrenme kuramı Ivan Pavlov'un yaptığı araştırmalara dayanır. Onun ortaya attığı "bağ kurma" yöntemiyle olaylar ve nesneler arasında bağlar kurulur.
Deney sonunda çıkan sonuca göre köpek, sadece kulak kabartması beklenen zil sesine karşı salgı akıtmayı öğrenmiş oldu. Böylece köpek, hiç ilgisi olmayan bir uyarıcı karşısında salya akıttı. Bu olayda et, koşulsuz yani doğal uyarıcıdır.
Şartlı ya da şartlandırılmış refleks denen olay da budur. Pavlov, bu davranışın, psikolojik etkinlikle özdeş olan yüksek düzeyde sinir etkinliğinin belirtilerinden biri olduğunu öne sürdü ve psikoloji alanında geçerli tek yaklaşımın deneysel yöntem olduğunu vurguladı.
İvan Pavlov'un yaptığı deneyler, dönemin Sovyet Hükümetinin de ilgisini çekti. II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar ile girilen mücadelede oldukça zor durumda kalan Sovyetler, Alman savaş tanklarına karşı önlem alamıyordu. Bu tanklarının ilerleyişini durdurmak zorunda olan Sovyetler, İvan Pavlov'dan yardım istedi ve Pavlov da kendisine gelen bu teklifi reddetmedi ve bir plan yaptı. Köpek ordusunu oluşturdu.
Böylece Pavlov, yüzlerce köpekten oluşan bir barınak inşa ettirdi. Barınaktaki köpeklere uzunca bir süre köpeklere hiçbir şey yedirmedi. Köpekler ise açlığın getirdiği saldırganlıkla, yemek aradı. Pavlov, planın ikinci adımına geçti ve barınağa tanklar getirdi. Fakat Pavlov, tankların altına yiyecek saklamıştı. Açlıktan acı çeken köpekler de hemen bu tanklara koştular ve eti buldular, karınları doyan köpekler için tekrar açlık günleri başlayacaktı.
Bundan sonra köpekler her açık alana salındıklarında, tankın altında et olsun ya da olmasın tanklara koşmaya başladı. Kısacası, Pavlov amacına ulaşmıştı, şartlanma olayı gerçekleşmişti.
