Arama
Çanakkale'nin kadın kahramanı: Safiye Hüseyin
Tarihin en kanlı savaşlarından birinde, Çanakkale'de kahraman askerlerimizin yanında görev yapan Türk kadınının Safiye Hüseyin Elbi olduğunu biliyor muydunuz? Ya da Safiye Hüseyin'in ilk diplomalı hemşiremiz olduğunu? Gözlerini kırpmadan cepheye koşan kahraman Mehmetçiklere cephe gerisinde destek olan, yüce gönüllü kadınlarımızdan Safiye Hüseyin Elbi hakkında bilinmeyenleri sizler için derledik.
Safiye Hüseyin, hastane gemilerinde korkusuzca ve fedakarca görevini yerine getirdi. Türkiye'de modern hemşireliğin gelişmesinde büyük katkısı olan Safiye Hüseyin Elbi, Kurtuluş Savaşı'nın ardından yaşamını hemşireliğe adadı ve hayatının geri kalanını hemşirelikle ilgili yazılar ve konferanslar vererek geçirdi.
Saltanat döneminde Almanya ve İsviçre'deki kongrelere katılmış olan Safiye Hüseyin Elbi, 1923 ve 1927 yıllarında Cenevre'de toplanan Uluslararası Hemşire Kongresinde Ulusumuzu hemşirelik alanında temsil eden ilk hemşire oldu.
Dr. Besim Ömer Paşa tarafından, ağır yaralıların tedavi edildiği Asar-ı Atika Müzesi Hastanesi'nde görevlendirilen Safiye Hanım, Balkan Harbi sırasında yaşadığı zorlukları şöyle ifade eder:
''Petrol lambalarıyla, fenerleriyle gecenin birine ikisine kadar hastalara pansuman yapıp yataklarına yatırırdık. İcabında ameliyatlar da yapılırdı. Aylarca böyle çalıştım. Henüz dinlenmeye fırsat bulmadan Birinci Dünya Savaşı ilan oldu. Hasta bakıcı kurslarını takip etmiş, pratik görmüştüm ve elime geçen anatomi kitaplarını okumuştum.''
Ardından 950 kişilik Galata Hilal-i Ahmer Hastanesi'ne tayin olan Safiye Hanım, orada başhemşire oldu ve ender hastalıklara karşı tecrübe edindi. Safiye Hüseyin, o dönemi şu şekilde dile getirdi:
''Tetanos ve kangren gazoz hastalıklarının mütehassısı oldum. Bu hastalıkları benim gördüğüm kadar gören şimdi bir tek genç doktor yoktur.''
"Bizim mesleğimiz aşk ister. Şimdi aşk yok. Bu yüzden Hemşirelik davamız henüz halledilmedi. Genç kızlarımız bu mesleğe rağbet etmiyorlar. Bizim zamanımızda hastanelerde hep paşa kızları çalışırdı. Dünyanın her tarafında bu böyledir. İsveçte ilk hastabakıcı teşekkülü kraliçenin nedimeleri ile başladı. Almanya'da bu davanın öncülüğünü Kontes Albach yaptı. Biz çalışmaya başladığımız zaman hastanede doktorlar da, hastalar da şaşırmışlar "buradaki üzücü, sıkıntılı şartlar içinde çalışmanız günahtır" demişlerdi. Ama biz böyle düşünmüyorduk. Bakımımızla iyileşen, gözleri parlayan hastalar görmek dünyalara bedeldir. Hastalara yardım etmek, acılarını dindirmek sevinciyle doluyorduk, gözümüz başka bir şey görmüyordu artık. Bir kadın eliyle bakılmak, kadın şefkatiyle sarılmak hastaların moraline de tesir ediyordu. Bize "valde sultan, valde hanım, hanım anne diyorlardı. Evimde iki çocuğumu bırakmıştım ama, hastaneden yüzlerce çocuğum vardı. Hepsi bana muhtaç. Harbi Umumide Reşit Paşa gemisindeydim. Yaralı çoktu, hastalar yerlerde yatıyordu. Başından ameliyat olmuş bir askeri şimdi de görür gibiyim. Yarası çok ağırdı, saatleri sayılıydı artık. Doktor her şeyi yapmıştı ama, iş işten geçmişti. Yanına gittim, dudakları kupkuruydu. Can çekişiyordu. Biraz su verdim, baktım alıyor, biraz daha verdim. Kımıldamaya başladı, ümitle koştum, süt tozu eritip kaşıkla yavaş yavaş içirdim. Durumu gittikçe düzeldi. Birkaç saat içinde ölümden hayata döndü."
Çanakkale Savaşları'na gönüllü hemşire olarak giden Safiye Hüseyin, Çanakkale'de yaralanan askerlerin tedavisi için hazırlanan Reşit Paşa Vapuru'nda başhemşire olarak görevlendirildi. Safiye Hüseyin Elbi, Çanakkale Savaşı'nda olanları şöyle anlattı:
"Gönüllü olarak gidiyordum…Reşit Paşa'ya bindik. Çanakkale'ye geldik, Akbaş Mevkii'nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…"
Ulusal ve uluslararası iftihar ve takdir nişanları, Florence Nightingale madalyası ve Kırmızı Şeritli Harp Madalyası aldı. Bugün yaptığı hizmetleri ve gösterdiği üstün çabası ile Türkiye'nin ilk hemşiresi olarak anılan Safiye Hüseyin Elbi, son gününe kadar mesleğinin tutkusu içerisinde yaşamını sürdüren hemşiremiz, 1964 yılında 83 yaşında yetiştirdiği hemşirelerin kucağında yaşama veda etti.