Paranın bulunduğu altın şehir: Sardes

Paranın ortaya çıkışı ise şöyle: Bölgedeki yoğun ticaret nedeniyle alım satımda kullanılacak bir materyale ihtiyaç duyuldu. Önceleri değişim amacıyla çeşitli metal çubuklar ve halkalar kullanıldı. Sonraları ağırlığı ve saflığı devlet damgasıyla güvence altına alınarak değerli madenden yapılmış sikkeler kullanılmaya başlandı.

Başkent Sardes, Antik Çağ'da kozmopolit bir şehir olarak biliniyor. Sardes, ticaret amacıyla veya sırf meraktan dolayı şehre gelenlerle doluymuş. Bu şehrin güzelliği insanları öylesine büyülemişti ki Sardes'in ileri gelenleri adeta birer aziz mertebesine yükseltilmiş.

Sardes günümüzde pek çok uygarlığın izlerinin bir yumağı durumundadır. 1958'den bu yana şehrin kadim sırlarını çözmek için arkeologlar, aralıksız çalışıyor. Proje kapsamında Türkiye'nin en büyük restorasyon çalışmalarından biri de yürütülüyor. Roma dönemine ait Gymnasion ile Anadolu'nun en eski sinagogu orijinal görünümüne kavuşturuldu. Ören yerine gelen ziyaretçiler, Gymnasion'un büyüleyici giriş kapısı ile karşılaşıyor. Sinagog'un tabanını kaplayan dev mozaikler ise motif zenginliği ile dikkat çekiyor.

Binlerce küçük taş parçası, doğru şekilde bir araya gelince anlamlı şekiller, asma yaprakları, geometrik diziler ve hayvan figürleri oluşturmuş. Gymnasion'un karşısındaki Bronzlu Ev'in kutsal nitelikteki çok sayıdaki bronz eserden dolayı yüksek rütbeli bir rahibe olduğu sanılıyor. Yakın çevrede bir Bizans manastırı, stadyum ve tiyatro bulunuyor.

Sardes'te görülmeye değer bir diğer yapı ise Artemis Tapınağı. M.Ö. 300'lü yıllarda inşa edilen mabet, şehrin geçirdiği değişimlerin karakteristik bir örneğini oluşturur. Tapınaktan önce burada bir Artemis sunağı bulunuyordu. Hristiyanlığın yükselmeye başladığı yıllarda buraya bir de kilise inşa edildi.