Kime göre, ne, nedir?

'Sevgisizliğin dayatıldığı coğrafyalarda aşk şiiri yazmak bile başlı başına başkaldırmaktır.' 'Bu dünya tipik bir labirent gibidir. Girişi kolay, çıkışı çetindir.' Bir daha âşık olmayacağını anladığında gelen kalp kırıcı his ve son aşkı anlatan kelimedir. Kuzeydoğu Hindistan dili olan Bodo dilinden bir kelimedir. 'Tövbe, insanın bir önceki tanımını reddetmesi, kendisini yeniden tanımlamasıdır.' 'Aslında satrancın çekici yanı, stratejisinin birbirinden farklı iki beyinde ayrı ayrı gelişmesidir.' Kardeşler arasında, özellikle de aynı cinsiyetteki kardeşler arasında yaşanan, anne babanın takdirinin ve bütün sevgi ve ilgisinin diğer kardeşten kıskanılmasıdır. Çocuklukta çözülmezse, yetişkin hayatında sosyal statü ve refah olarak kardeşten daha üstün olma çabası olarak görülür. Komplekse sahip kardeş hayatın her alanında kardeşiyle rekabet içerisindedir. 'Mavi, bir renkten daha fazlası bence. 'Umut tuz gibidir, insanı doyurmaz ama ekmeğe tat verir.' Buridan'ın eşeği, felsefi bir kavramdır ve 'özgür irade var mıdır yok mudur' sorununa eğilir. Yem ile suya eşit mesafede bulunan ve aralarında kalan ve ikisini de aynı oranda arzulayan eşek tercih yapamaz ve kararsızlığı nedeniyle hareketsiz kalıp açlıktan ölür. Çünkü seçim yapacak baskın bir nedene sahip değildir. Buridan'a göre tercih yapabilmemiz için yalnızca istememiz yetmez, geçerli bir nedenimiz de olmalıdır. Gazâlî, imanı bir ağaca benzetir; imanın amel ve davranışlarla doğrudan ilişkili olduğunu vurgular. Dünya hayatının geçici, ölümden sonraki hayatın ebedî olduğunu hatırlatır. Sultana, Allah'ın emirlerini yerine getirmesini, günahlardan kaçınmasını, âlimlerle istişare etmesini, âdil olmasını, bütün devlet görevlilerinin bu konuda hassasiyet göstermelerini sağlamasını önerir. 'Kalk haydi, ebediyen uyuyacağız zaten. Bu söz her aklıma geldiğinde 7 saatten fazla uyuduğum vakitler ziyandaymış gibi hissederim lakin uyku muhteşemdir.' Kırılan nesneyi eskisinden daha güzel ve değerli hale getirmek amacı ile çatlak ve kırıkların altın kullanılarak onarılması esasına dayanan Japon sanatıdır. Kırılmanın aslında bir bozulma ve yokluğa gidiş değil, yeni bir varoluş biçimi olduğuna işaret eden, umut dolu yaşam metaforları üreten bir sanattır. Necip Fazıl, 'kâbus' der, Paris günleri için. Öyle ki, 'kâbus şehri' dediği Paris'i, 'O ve Ben' isimli eserinde şöyle anlatır: 'Kâbus şehrindeki hayatımı anlatmaya hicabım ve İslâmi edebim manidir!' 'Şiddet, şiddeti doğurur.' Sevgi ve kötülük yapanlara karşı zorlu direniş, tümüyle duyuları yok etmek için böyle bir karşılıklı çelişkiyi içerir.' En uzun gece olan 21 Aralık kış ekinoksunun bir diğer adıdır. Başta İran olmak üzere birçok yerde bu güne dair kutlamalar yapılır. Fuzûlî'nin beyitlerinde şu şekilde yer alır: 'Şeb-i yeldayı müneccimle muvakkit ne bilir 'Unutmayın ki, dünyada en korkunç şey, ümidi kaybetmektir.' Bir insanın en büyük sermayesi, taviz vermediği karakteridir. 'Kalbi aydınlık, kalbi parlak' anlamlarına gelir. İran'da kör birine kör demek ayıp karşılandığından kalbi ile görüyor demek için 'ruşendil' denir. 'İnsan olmak, gerçek insan, etiyle kemiğiyle insan olmak bile ağır gelir bize. Utanırız bundan, insan olmayı yüz karası sayarız, benzeri olmayan toplumsal birtakım insanlar olmak için çabalarız. Ölü doğmuş insanlarız biz ve uzun zamandır canlı babaların çocukları değiliz, giderek daha çok hoşlanıyoruz böyle doğmuş olmaktan. Zevk duyuyoruz bundan. Çok yakın bir gelecekte bir şekilde düşüncelerden doğmanın yolunu bulacağız.' 'Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü, Birini ilk gördüğümüzde edindiğimiz izlenime bakarak, kişinin diğer özellikleri hakkında çıkarım yapmaktır. Fiziksel olarak güzel görünen bir bireye, sağlıklı, akıllı ve hatta zengin gibi sıfat yapıştırmak aklımızın otomatik olarak yaptığı en klasik halo etkisidir. 'Mutluluk, bir yerde ve her yerde hiçbir şey beklemeden dünyayı, insanları sevmektir.' 'Kıyas, öyle bir sözdür ki bazı şeylerin konulmasıyla, bu verilerden başka bir şey zorunlu olarak çıkar.' Salvador Dali ve Albert Einstein micro-nap diye tabir edilen çok kısa süreli uyku yöntemini kullanıyorlardı. Bu micro uykuları ise şu şekilde organize ediyorlardı: Bir sandalyeye oturuyorlar ve ellerine ağır bir anahtarlık alıyorlar. Ellerinin altına bir tabak gibi ses çıkartabilecek bir şey bırakıyorlar. Anahtar ellerindeyken uykuya dalıyorlar ve derin uykuya geçtiklerinde anahtarlık ellerinde kayıp yere düşüyor ve gürültü ile uyanıyorlar. 'Sevgi, insanlığı tüm hastalıklardan kurtarmanın tek yoludur ve onun içinde de insanlarınızı köleleştirmekten kurtarmanın tek yolu vardır…' ''Yarın dündür… Cherophobia yani mutluluk fobisi, olumlu duygulardan veya mutluluk getirebilecek deneyimlerden, kasıtlı olarak kaçınma çabasına neden olan bir fobi çeşididir. Bu fobiye sahip kişiler neşeli görünmekten, mutluluklarını ifade etmekten korkarlar. Mutluluk fobisi çoğunlukla geçmişteki travmatik deneyimlerden kaynaklanır. 'Zafer en uzun çarpışmayı yapanındır.' 1. Ayın etkisiyle huyunun değiştiği sanılan kimse. 2. Değişken huylu, kararsız kimse. 'Sana şah damarından daha da yakın Allah; ''İnsan ömrü doğumdan ölüme kadar uzanan tek bir yoldan ibarettir ve bunun üzerinde yapılan her türlü taksimat sunidir...'' İnsanların herhangi bir şekli insan yüzüne benzetme konusunda yaşadığı psikolojik rahatsızlıktır. Bosna Hersek'in merhum devlet başkanı Aliya İzzetbegoviç, Türkiye'ye kaleme aldığı mektupta 'mavi kelebekleri' şu sözlerle anlatır: 'Önce, hepsini sıraya dizip tek tek öldürmeye başlamışlar. Elinize kazma kürek verildiğini, bir çukur kazdırıldığını, sonra kafanıza bir kurşun sıkıldığını düşünün. Biraz zaman geçince işin çok uzun süreceğini anlıyorlar. Bu kez yirmili, otuzlu, kırklı gruplar hâlinde daha büyük çukurlar kazdırıyorlar. Vatandaşlarımızı bu kuyuların içine atıp üstlerine kurşun yağdırıyorlar. Bu kez de çok fazla mermi harcandığını anlayıp başka bir yola başvuruyorlar. Çukurlara doldurulan kardeşlerimizin üstüne bomba atıp onları paramparça ediyorlar. Onların mezarını biz bulmadık. Kelebekler buldu. Mavi kelebekler. Sadece toplu mezarların olduğu yerde biten bir çeşit bitkiyle beslendikleri için bazı bölgelere kümelendiklerini anladık. Nerede mavi kelebek gördüysek orayı kazdık.' Eskiden işe yaramayacak duruma gelen hasta, zayıf ve yaşlı at, eşek gibi hayvanları doğaya salma işlemi. 'Düşünmek, savaşmaktır. Bir nesil uğruna, bir millet uğruna, bir medeniyet uğruna savaşmak.' 'Hayat hikâyedir. Makyavelizm, Niccolo Machiavelli'nin siyasal teorisi olarak tanımlanır. 'Amaca ulaşmak için gerekliyse, herhangi bir araç kullanılabilir' fikrini savunur. 'Suçlamak, anlamaktan daha kolaydır. Çünkü anlarsan, değişmen gerekir.' Alman filozof Arthur Schopenhauer'ın 'Parerga ve Paralipomena: Kısa Felsefi Denemeler' adlı eserinde bahsettiği ikilem şu şekilde açıklanabilir: Üşüyen kirpiler, ısınmak için bir araya toplanır ancak dikenleri birbirine batar. Fazla yakınlıktan acı çeken kirpiler en sonunda 'Birbirine katlanabilecekleri' mesafeyi ayarlayarak ısınırlar. 'Hiç şaşmayan saat gibi işler durur kader Genelde gençlerde görülen ve mesaj gelmemiş olmasına rağmen telefonun titrediğini sanma hastalığıdır. 'Kendini yargılamak başkalarını yargılamaktan daha güçtür. Kendini yargılamayı başarabilirsen gerçek bir bilgesin demektir.' 'Derler ki; aşk, birine seni yok etme kudreti verip, bunu kullanmama hususunda ona itimat etmekmiş.' Ohrwurm, Almanca'da 'İnsanın aklına takılıp çıkmayan şarkı' anlamına gelir. 'Erkeğin kadına ve kadının erkeğe verebileceği en büyük söz, çocuklara gülümseyerek söylemeye özen gösterilen şu derin cümledir: Senden vazgeçmem.' 'Sabır, insanoğlunun kalesidir...' Arap kültüründe 'gelinin tacı'nı simgeleyen zambak, Çin'de yakınını kaybeden kişiye verilir çünkü gönül sancısını dindirdiğine inanılır. Fransa'da kraliyet sembolüdür. İngiltere'nin Viktoryen döneminde 'fevkalade güzelliği' temsil etmiştir. Sezai Karakoç'un Mona Roza şiirinde ise 'Zambaklar en ıssız yerlerde açar / Ve vardır her vahşi çiçekte gurur' dizeleriyle kendine yer bulur. 'Para açlığı giderir, mutsuzluğu değil. Yemek mideyi doyurur, ruhu değil.' 'Çocukların dehşetle baş etme yöntemi budur: Uyuyakalmak.' Zeki Müren'in ilk bestesi, 17 yaşındayken notaya döktüğü 'Zehretme Hayatı Bana Cânânım' adlı eserdir. İnsan, birlikte en çok zaman geçirdiği beş kişinin ortalamasıdır. 'Huzur mu istiyorsun? Az eşya, az insan.' Yunanca'dan türetilmiş bir kelimedir. 'Bilinmeyen, hiç yaşanmamış bir zaman duyulan özlem' demek ve 'keşke o zaman orada olsaydım' hissidir. ''Edebim el vermez edepsizlik edene. Susmak en güzel cevap, edebi elden gidene.'' Algoritma, belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol. İlk algoritma, el Harezmi tarafından 'Hisab el cebir ve el mukabele' kitabında sunulmuştur. Algoritma sözcüğü de el Harezmi'nin isminin Avrupalılarca telaffuzundan doğmuştur. 'Kitap bir limandı benim için. Kitaplarda yaşadım. Ve kitaplardaki insanları sokaktakilerden daha çok sevdim.' Yapılabilecek en sinsi propaganda türüdür. Bu propaganda türünde kaynak tam olarak belli değildir. Ortaya atılan iddiaların doğruluğu da güvenilir olmamakla birlikte tam olarak yalanlamak da mümkün olmamaktadır. Doğru bir olaya genellikle on tane yalan sokulup muhatabı küçük ve gülünç duruma düşürmek amaçlanır. Senaryo iyi yazılmışsa 'rivayetler' dilden dile dolaşır. 'Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde; İyi kitaplar okumak, geçmiş yüzyılların en iyi insanlarıyla sohbet etmek gibidir. ''Yalnızlık, gözleri iyi görmeyen yaşlı bir kadının torunu. Tabula rasa, John Locke'un ortaya attığı insan beyninin başlangıçta 'boş bir levha' olduğunu öneren felsefi görüştür. Bu görüş, doğuştan insan zihnine kazınmış bir bilgiyi savunan rasyonalist filozofların aksine 'İnsan zihnini dolduran ancak deneyimlerdir' fikrini savunur. 'Varlık Allah'a aittir. Gerisi hep hayal ve düşten ibarettir. Bugüne dek bildiğim, bulduğum ve sahip olduğum her şey gerçekte O'ndan ibaret imiş. Zannım, hakikate yönelince sevgim de aşk oluverdi.' 'Konuşmak ihtiyaç, susmak ise bir sanattır.' Tasavvuf kültüründe yaygın olarak kullanılan 'tayy-ı mekân' kavramı, 'mekânı aşarak bir anda değişik yerlerde görünebilmek' anlamına gelir. 'Bir şeye karar vermek başlangıçtan başka bir şey değildir. İnsan bir şeye karar verdiği zaman, karar verdiği sırada hiç öngörmediği, düşünde bile aklına gelmeyen bir yere doğru, şiddetli bir akıntıya kapılıp gidiyordu.' Eskiden yeniçerilerin kullandığı, uzun, ağır, namlusu eğimli, iki yanı da keskin bir tür kılıç. 'Fakat herkes bilir ki hayat, yaşanmak zahmetine değmeyen bir şeydir.' 'Ölüm insana, gözünün akının siyahına olan yakınlığından daha yakındır. ' 'Üslup; zihnin fizyonomisidir ve kişilik için bedenin fizyonomisinden daha güvenli bir ipucu sunar.' 'Gitmek, kaderin hatalarını düzeltmektir.' 'Tek hakikat var, evet, bellediğim dünyada, Ög, eski Türkçede 'anne' demektir. 'Öksüz' buradan türemiştir. Yani öksüz, 'annesi olmayan' demektir. Müslüman saati, Ahmet Haşim'e ait olan ve modern saate geçme ile birlikte Müslüman toplumdaki değişen zaman algısını anlatan denemenin adıdır. Müslüman saati, güneşin doğuşu batışı gibi gün içindeki konumunu, yaşanan ve sene içerisinde sürekli değişen zaman kavramını ifade eder. 'Acı duymak, ruhun fiyakasıdır.' Orta oyunu, ana karakterleri Kavuklu ve Pişekâr olan, açık alanda halkın ortasında oynanan müzikli ve danslı Türk halk tiyatro oyunudur. Halk Tuluat Tiyatrosu olarak da bilinen orta oyunu metinsiz, doğaçlamaya dayalı bir oyundur. 'Etrafımız o kadar çirkefle dolu ki, temiz kalmak için tek çare, kendi dünyamızdan çekilmek.' Kelime veya deyimlerin yaygın olarak yanlış bir biçimde kullanılması sonucu, doğrusunun yerini alması halidir. 'Herkesin doğru bildiği yanlış' olarak özetlenebilir. 'Ruhun da bir gayesi var; Efsanelerde geçen, yere konmayıp sürekli gökte kaldığına inanılan cennet kuşu. 'Dünyalarının Dışındakiler'. Yaşadıkları dünyanın dışında kalanları anlatmayı planladığı roman, kaleme alınabilseydi, 'hayata tutunamayanları' anlatacağı bir roman olacaktı. 'Coğrafya kaderdir.' 'Mutluluk = gerçeklik – beklentiler' Kelebek etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen addır. Edward N. Lorenz'in çalışmalarından biri olan 'Kaos Teorisi' ile ilgilidir. Daha sonralarda hava durumuyla ilgili verdiği şu örnek ile ünlenmiştir: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de fırtına kopmasına neden olabilir. 'Umut, en büyük kötülüktür çünkü işkenceyi uzatır.' Eskimo dilinden bir sözcük olan ayurnamat, 'değiştirilemeyecek olaylar için tedirginliğin anlamsız olması' anlamına gelir. 'Şu uyku insanın sevgilisi gibi bir şey, gelmeyince sinirlendiriyor.' Dostoyevski, kalabalık bir toplantıda yaptığı konuşma ve okuduğu şiir nedeniyle Rus Çarı tarafından hapse mahkûm edilir ve Sibirya'ya sürülür. Hapishanedeki bir köpek dikkatini çeker. Köpek, yanından geçen her mahkûm tarafından tekmelenir. Asıl ilginç olan şey, köpeğin mahkûmlardan kaçmaması ve yanına bir mahkûm yaklaştığında otomatik olarak eğilerek korunma pozisyonu almasıdır. O, bir gün köpeğin yanına yaklaşarak onun başını okşar. Köpek bir süre şaşkın şaşkın ona baktıktan sonra, hızla yanından uzaklaşır ve acı acı havlamaya başlar. Ve köpek, o günden sonra nerede Dostoyevski'yi görse oradan kaçar ve ona bir daha asla yaklaşmaz. ''Bir değirmendir bu dünya, öğütür bir gün bizi.'' 'Merak. Birine karşı, ansızın, bir merak duymaya başlarsınız, korkunç bir merak. Onu tanımak, onunla doğmak, dünyaya onunla yeniden gelmek tek amacınız haline gelir. Aşka en uzak cümle, senden nefret ediyorum değil; bilmek istemiyorumdur.'

Kime göre, ne, nedir?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Kul Hakkına Saldırı - 3: Gasp

Osmanlı'da adalet arayışı: Ateş İstidâsı

Ekrem Demirli: Hallac-ı Mansur Yazdığını Yaşadı, Yaşadığını Yazdı

Osmanlı padişahlarının türbeleri

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor