Arama
Ebu Talha kimdir?
Peygamber Efendimizin zamanında yaşayan Ebu Talha, cesareti, yiğitliği ve misafirperverliği ile nam salmıştı. Uhud Savaşı'nda Peygamber Efendimize kendini siper eden sahabe, cesaretinin yanında misafirperverliği ile de tanınırdı. Yaşanan bir hadise üzerine Peygamber Efendimiz ona "Ya Ebu Talha sen ne yaptın ki Yüce Rabbimiz, hakkınızda ayet indirdi?" diye sordu. Peki, hangi hadise üzerine ayet indi?
Sahabelerden olan Ebu Talha, Medine'de doğdu. Onun Müslüman olmasına Enes b. Malik'in annesi Ümmü Süleym vesile oldu. Kocası Malik'in hicretten önce ölümü üzerine Ebû Talha ona evlenme teklif etti.
Ümmü Süleym, Müslüman olmamasının bu evliliğe engel teşkil ettiğini, İslamiyet'i kabul ettiği takdirde mehir almaksızın kendisiyle evlenebileceğini söyledi. Bunun üzerine Ebû Talha Müslüman oldu ve Ümmü Süleym ile evlendi. Bu evlilikten Abdullah ile Ebû Umeyr adlı çocukları dünyaya geldi.
Ebû Talha, Bedir Gazvesi 'ne katıldı. Uhud Gazvesi'nde deriden kalkanı ile vücudunu Hz. Peygamber'e siper etti ve düşman kuvvetlerinin üzerine ok yağdırdı. Onun okçuluğunu takdir eden Resûl-i Ekrem, oradan terkeşi dolu geçen mücahitlere oklarını Ebû Talha'nın önüne boşaltmalarını emretmişti.
Hz. Peygamber, onun attığı okların isabet ettiği hedefi görmek için her ayağa kalktığında Ebû Talha, "Yâ Resûlullah, ne olur kendini gösterme! Bir uğursuz düşman okunun sana isabet etmesinden korkarım. İşte göğsüm senin göğsüne siperdir" diye yalvarıyordu (Buhârî, "Menâḳıbü'l-enṣâr", 18).
Peygamber Efendimiz bir sahabe topluluğu içerisinde Ebu Hureyre'yi göstererek dedi ki: "İçinizde kardeşiniz Ebu Hureyre'yi doyuracak kimse yok mudur?"
Sahabe-i kiramdan ses çıkmadı, bir süre sessizlik oldu. Ebu Talha, öne çıkarak Ebu Hureyre'yi kolundan tuttu ve evine götürdü. Eve varınca hanımına: "Resûlullah (sav)'in misafirini ağırlayalım" dedi. Sonra: "Evde yiyecek bir şey var mı" diye sordu. Hanımı: "Hayır, sadece çocuklarımın yiyeceği kadar bir şey var" dedi.
Bunun üzerine Ebu Talha: "Öyleyse çocukları oyala. Sofraya gelmek isterlerse onları uyut. Misafirimiz içeri girince de lambayı bir bahaneyle söndür. Sofrada biz de yiyormuş gibi yapalım" dedi.
Sofraya oturdular. Misafir karnını doyurdu; onlar da aç olarak yattılar. Sabahleyin Ebu Talha, Peygamber Efendimizin yanına gitti. Onu gören Allah Resulü (sav):
"Bu gece misafirinize yaptıklarınızdan Allah Teâlâ râzı oldu" buyurdu. (Buhârî, Tefsir 59/6; Müslim, Eşribe 172-173)
Sabah namazında Peygamber Efendimiz, namazdan sonra sahabe-i kiramı etrafında toplayarak Ebu Talha'ya sordu: "Ya Ebu Talha sen ne yaptın ki Yüce Rabbimiz, hakkınızda ayet indirdi?" Onlar mahcup bir şekilde başlarını öne eğdiler. Allah Teâlâ da onların hakkında bu ayeti indirdi. "Kendilerinde bir ihtiyaç olsa bile onları kendilerine tercih ederler." (Buhari, Tefsiru Sure 59/6; Müslim, Hac, 475)
Ebu Talha, Medineli Müslümanlar arasında bağ ve bahçeye en çok sahip olandı. Mescid-i Nebevi'nin karşısında Beyruhâ adlı bir bahçesi vardı. Hurma ağaçları, asma ve tatlı suyu ile meşhur olan bu bahçeye Peygamber Efendimiz sık sık uğrar, suyundan içerdi. Ebu Talha, "Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça en üstün sevabı kazanamazsınız." (Al-i İmran; 92) ayet-i kerimesinin nazil olduğunu işitince Hz. Peygamberin yanına gitti ve bu bahçeyi Allah rızası için infak ettiğini söyledi. Dilediği şekilde kullanmasını istedi. Onun bu davranışını takdir eden Efendimiz (sav) bahçeyi akrabalarına vermesinin daha uygun olacağını söyledi. Bunun üzerine o, bu bahçeyi amcazadelerine bağışladı.
Ebû Talha aynı zamanda Medine'de kabir kazma işiyle tanındığından Hz. Peygamberin kabrini de o kazdı. Hz. Ömer kendinden sonraki halifeyi seçmekle görevlendirdiği şûra mensuplarının, işlerini bitirinceye kadar kimse tarafından rahatsız edilmemesi görevini ona verdi.
Ebû Talha sahabeler arasında cesareti, yiğitliği ve bilhassa gür sesiyle tanınırdı. Bu sebeple Resulullah, "Ebû Talha'nın asker içinde sesi bir grup insandan daha iyidir" demiştir. (Müsned, III, 261) "100 kişiden, hatta 1000 kişiden daha iyidir" dediği de rivayet edilir (Hâkim, III, 352).
Hz. Peygamber Ebû Talha'yı çok sever, kendi annesinin Medineli olması sebebiyle ona dayı diye iltifat ederdi.
Peygamber Efendimiz, zaman zaman onun evine gider, Ümmü Süleym'in hazırladığı yemeği yer ve orada öğle uykusuna yatardı. Bir gün Ebû Talha Enes'i göndererek Hz. Peygamber'i yemeğe davet etmişti. Ehl-i Suffe ile mescitte oturan Resûlullah, Enes daha bir şey söylemeden yemeğe davet edildiğini anlamış ve yanındaki yetmiş veya seksen sahabeyi alarak davete gitmişti.
Bunun üzerine Ebû Talha telaşlanmış, fakat Ümmü Süleym; Resûlullah varken telaşlanmanın yersiz olduğunu söyleyerek onu teskin etmişti. Resul-i Ekrem yemeğin bereketlenmesi için dua ettikten sonra sahabeleri onar kişilik gruplar halinde sofraya oturtmuş, hepsi de karnını doyurmuştu.
Ebû Talha çoğunluğun kanaatine göre 654-55 yılında vefat etti. 652 yılında, hatta Hz. Peygamber'den sonra kırk yıl daha yaşayıp 671 öldüğünü kabul edenler de vardır.
Enes b. Mâlik'ten gelen rivayete göre Tevbe suresini okurken 41. ayete gelince, "Rabbimiz bizi ihtiyar da olsak genç de olsak savaşa gitmeye çağırıyor" diyerek o günlerde Rumlara karşı yapılan bir deniz seferine katılmışsa da karaya çıkmadan gemide vefat etmiş, etrafta kara görülmediği için yedi gün süreyle defnedilmemiş, ancak cesedinde herhangi bir bozulma meydana gelmemişti.
Diğer taraftan onun Medine'de vefat ettiği ve cenaze namazını Hz. Osman'ın kıldırdığı söylendiği gibi Dımaşk'ta öldüğü de ileri sürülür.