Arama
Polisiyenin unutulmazları arasına giren ilkler
Batı'da polisiye roman serüveni ilk olarak Edgar Allan Poe ile başlar. Agatha Christie'nin eseri, dönemin önemli yapıtlarından biri olur. Tercüme edilen ilk eserin ismi ise Paris Faciaları'dır. Bizim edebiyatımızda ilk polisiye seri, Amanvermez Avni ile başlar. Polisiye serilerimizin en meşhuru ise Cingöz Recai olur. Sizler için polisiyenin unutulmazları arasına giren ilkler hakkındaki kısa bilgileri derledik.
Ürkünç, gizemli, gerilimli, benzersiz…
ABD'li meşhur hikâye yazarı ve şair Edgar Allan Poe'nun 1841 yılında Grahm's Magazine'de yayınladığı Morgue Sokağı Cinayeti, -kısmen benzer örneklerin altyapı desteğiyle beraber- Batı'da polisiye romanın ilk örneği olarak kabul edilir. Yine onun kaleme aldığı Marie Roget'in Esrarı (1842) ve Çalınmış Mektup (1845) isimli polisiye romanlar da ilklerdendir.
"İnsanları tanımak kadar belirsiz bir mesele yoktur. Herkes komşusunu tanır, ama onu nasıl tanıdığını hemen söyleyiverecek pek az insan çıkar."
"Gerçek, her zaman bir kuyunun dibinde değildir. Biz bilgiyi vadilerin derinliklerinde ararız. O ise dağların tepesindedir."
Edgar Allan Poe (1809-1849) Boston'da doğdu. Annesi de babası da yoksul tiyatro oyuncularıydı. Allan soyadını, kendisini evlat edinen John Allan adlı bir tüccardan aldı. Virginia'da ve İngiltere'de öğrenim gördü. İngiltere'de okuduğu okulu, kahramanı öteki benini, ikinci benliğini öldürerek can veren "William Wilson" adlı düşlemsel öyküsünde anlatır. West Point Askeri Akademisi'nden atılan Poe, gazetecilik yaparak savruk bir yaşam sürdü; döneminin pek çok ünlü kişisinin düşmanlığını kazandı; Longfellow'u aşırmacılıkla suçladı. Gençliğinden başlayarak alkol ve nevroz yedi bitirdi Poe'yu. 1836'da on üç yaşındaki kuzini Virginia Clemm ile evlendi, ama Clemm 1847'de veremden öldü. Poe ise Baltimore'da bir hastanede ölecek, ölüm döşeğinde can çekişirken The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (1838; Nantucketlı Arthur Gordon Pym'in Öyküsü) adlı kitabında geçen korkunç bir öyküyü yeniden yaşayacaktı. Mutsuzluk kısa olmaz, ama kısa ve mutsuz bir yaşamı oldu.