“Of Not Being a Jew” dan Türkiye’deki şiir serüvenine

Yayınlanma Tarihi: 19.12.2019 13:17 Güncelleme Tarihi: 19.12.2019 13:27

İsmet Özel, 31 Aralık 2005'te Cemal Reşit Rey Salonu'nda "Of Not Being a Jew" isimli kitabını tanıtırken, şiir hakkında da önemli çıkarımlarda bulunmuştu. Özel, şiirimiz ve medeniyetimiz hususunda yaptığı açıklamalar ile yalnızca bir şair değil; aynı zamanda şiirin de yorumlayıcısı olduğunu okurlarına gösterdi. İsmet Özel'in konuşmasından hareketle, şiirin toplum üzerindeki mahiyetine ve şiirin yön verici özelliğinin hangi noktada olduğuna dair önemli bilgileri derledik.

5/10

Medeniyetimizin edebi sürecini dünya tarihi üzerinden okuyan şair, Tanzimat'tan sonra divan şiirinin terk edildiğini söyler. Medeniyetimizin neden Batı tesirinde bir edebiyat geliştirdiği hususunu ise şöyle eleştirir:

"Türkiye'deki aydınlar millet olarak varlıklarını sürdürebilmek için yeni bir kültür üretme girişiminde bulundular. 'Sahip olduğumuz değerlerle yeni bir edebiyat yapılabilir miydi?' sorusu Tanzimat edebiyatı için muallaktı. Daha sonra var olan dil ile modernleşmenin gerçekleştirilebileceği düşünüldü. Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Nazım Hikmet, Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal ile bu modernleşme kanadı kuruldu."

6/10

"Bize şiir, sadece Türkiye'nin kendine mahsus bir yolu olacaksa lazım. Olmayacaksa lazım değil." diyen şair, ülkenin kendi yolu olmasının tek faaliyet sahasını "şiirde" görmüştür. Toplumca şiiri atladığımız için, ülkenin kendine has yolu olma meselesini gözden kaçırdığımızı ifade eder. Kendi şiirlerini de Türkiye'nin kendine mahsus yolu bulma sürecinin kaçınılmaz bir sonucu olarak tanımlar.

Şair tüm bunların yanı sıra, şiir ve felsefe alanındaki noktalara da değinir. Türkiye'de şiirin neye ilişkin olduğu anlaşılırsa, ülkenin akıbetiyle ilgili daha sağlıklı sonuçlara ulaşılabileceğini ifade eder.

7/10

Ona göre Türkiye'de şiir; "cafcaflı laflar ya da güzel ifadeler meselesi değil. Ülkenin hayatının teminatıdır."

'Türkiye'de insanlar kendi kültürlerinin yerini anlama konusunda çekingen davranıyorlar.' diyen Özel, neden olarak şu yorumda bulunur:

8/10

"Çünkü başka bir kültürün kendilerini daha mutlu edeceğine inanıyorlar. Benim düşündüğüm şu ki, Türkiye'de dolarla ölçülen değerle, şiirle ölçülen değer arasında tercih yapan insanların birbirinden ayrılmaları hatta birbirinden kopmaları, Türkiye'nin lehine olacak bir şeydir."

9/10

"Sen ve yağmur.
başa dönemezsiniz.
öyle bir yol yürüdünüz ki ancak
dönüş yolunu yok ederek gelebilirdiniz
inişiniz bir iniş olurdu başa dönmemecesine.
Yağmur yalnız yağarken yağmurdur
sen yalnız senken sensin
burada kalamazsın ve başa dönemezsin"