Her çocuğa anlatılması gereken hikâye
Bütün çocuklar kırılgan, masum, narin, rüya gibi ve şaşırtıcıdır. Oyunlarını, yaratmak ve gerçekleştirmek istedikleri hayallere dönüştüren ışıltılı zihinlere sahiplerdir. Etrafınız çocuk sesleriyle dolduğunda mutlaka hatırlamanız gereken bir durum var: Biz büyükler, onların antrenörleri gibiyiz. Onların hayallerinden, yaşama arzusundan, benlik saygısından ve özellikle de kimliklerinden sorumluyuz. Bu konuda da en büyük yardımcımız da hikâyelerdir. Çocuklara mesaj iletmenin en iyi yollarından olan hikâyeleri, çocukların kendilerini anlamalarına yardımcı olmak, dünyayı dolaşmak, onlara değerler öğretmek ve yeni deneyimler kazandırmak için kullanabilirsiniz. Her çocuğa anlatılması gereken hikâyeyi ve hikâye anlatmanın tekniklerini sizleri için derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Bu anlatım şeklinde hikâye kitabı yerine hikâye kartları kullanılır. Bu kartlar farklı şekillerde hazırlanabileceği gibi en çok kullanılanlar dikdörtgen ve kare şeklindeki kartlardır. Dikdörtgen ve kare kartlar daha rahat tutulması, çocuklar tarafından daha iyi görülmesi ve resimlerin sayfaya daha rahat yerleştirilmesi açısından daha sık tercih edilir.
Sayfa numaraları ve hikâye, kartların ön sayfasında olmalıdır. Hikâye kartları da olsa hikâyenin kapağı olmalıdır. Kartlar sıralı ve ters bir şekilde öğretmenin veya anlatıcı kişinin kucağında olmalıdır. Göz teması unutulmamalı, hikâye kitabında olduğu gibi hikâye kartları tekniğinde de kartlar çocukların göz hizasında olmalıdır.
Pazen, mıknatıslı veya mantar panolar bu anlatım için kullanılabilir. Kullanılacak materyalin zemini düz renk ve pürüzsüz olmalıdır. Hikâye anlatımında her biri çevrelerinden kesilmiş figürler veya küçük hikâye kartları kullanılabilir. Bu anlatım tekniğinde çok fazla karakter kullanmak kafa karışıklığına neden olabilir. Hikaye anlatırken figürler veya kartlar panoya sırayla yerleştirilir. Pano çocuğun göz hizasında olmalıdır. Konu yaş gruplarına göre değişebileceği gibi çok karışık olmamalı, küçük yaş grupları için anlatım basitleştirilmelidir. Öykü anlatıcı tarafından da oluşturulabilir, hazır bir öykü de bu tekniğe uyarlanabilir.
Hazırlaması diğerlerine biraz daha zor olan bir anlatım şeklidir ancak okul öncesi dönemi çocukları tarafından çok sevilir. Anlatılacak hikâyenin resimleri parşömen veya benzeri bir kumaşa çizilir ve daha sonrasında guaj, yağlı veya kumaş boyayla renklendirmesi yapılır. Öykü sırasına göre ilk sayfa üste gelecek şekilde alt alta dikilir veya yapıştırılırlar. Öykünün sunulacağı televizyon kutusu isteğe bağlı olarak hazırlanabilir, karton kutu da kullanılabilir, ahşaptan da yapılabilir. Televizyon kutusunun içine dışarıdan kontrol edilebilmesi için basit bir mekanizma yapılır. Bu mekanizma için iki rulo gereklidir. Televizyon kutusunun içine bir rulo üste, bir rulo alta yerleşecek şekilde yanlardan delik açılır. Delikler ruloların dönebileceği anca düşmeyecekleri büyüklükte olmalıdır. Kumaşın alt ucu alttaki ruloya, üst ucu üstteki ruloya yapıştırılır. Dışarıdan bir pedal yardımıyla rulo çevrilir ve ekrandaki hikâyeler bu şekilde ilerler ve öğretmen hikâyeyi anlatır.
Çocukların çok sevdiği bir diğer anlatım şeklidir. Kuklalar oyunlar için kullanılabildiği gibi hikâye anlatma tekniği olarak da kullanılabilir. Sadece öğretmenler değil çocuklar da kuklaları kullanarak kendi öykülerini anlatabilirler. Kuklalar hazır olarak satın alınabileceği gibi çocuklar, yetişkinler veya öğretmenler tarafından da yapılabilir. Kuklalar yapım malzemelerine ve kullanıldıkları nesnelere göre isim alırlar.
Çomak kukla, parmak kukla, el kuklası, çubuk kukla, ipli kukla, gölge kuklası vb. Kuklaların oynatılışı bilinmelidir. Hikâyeyi kukla tekniği ile anlatırken ses tonu ve vurgulamaya dikkat edilmeli ancak abartılmamalıdır. Kukla anlatımında öğretmen veya anlatıcı kişi hikâyeyi önceden bilmelidir. Kukla anlatımında çok karakterli hikâyeler kullanılmamalıdır.
Anlatıcı açısından kuklaları sürekli değiştirmek ve kontrol etmek zor olacağı gibi dinleyici kitlesi çocuklar olduğu için de takip etmek zorlaşabilir ve kafa karıştırıcı olabileceği için dikkatleri dağılabilir. Bu yüzden bir veya iki karakterli hikayeleri bu anlatımda tercih etmek hem anlatıcı hem de çocuklar açısından daha yararlı olur.