Divan edebiyatının son büyük şairi Şeyh Galib kimdir? Şeyh Galib'in şiirleri ve eserleri...
Şeyh Galib, divan edebiyatının beş büyük temsilcisinden biri olarak kabul edilir. Henüz 26 yaşındayken şiirimizi zirveye taşıdığı eseri Hüsn ü Aşk'ı yazar. Zengin kelime hazinesine sahip olan Galip, baştan başa mecazlarla örülmüş şiirleriyle aradan asırlar geçse de anıt gibi değerini korur. Peki, Divan edebiyatının son büyük şairi Şeyh Galib kimdir? Şeyh Galib'in hayatı, şiirleri ve eserleri...
Önceki Resimler için Tıklayınız
Şuride benim ki bin gamım var
Her gamda yine bin alemim var
(Perişan olan benim, bin gamım var, her gamda yine bin alemim var.)
◼ Hüsn ü Aşk'ın her satırında tasavvufi simgeler bulunur. Bir aşk hikâyesi olmasının yanı sıra tasavvuf yolundaki bir dervişin seyr ü sülükü anlatılır. Kahramanlarına seçtiği isimler, tasavvuf terimleridir. Hüsn, mutlak güzel olan Allah'ı, aşk bu İlahi sevgiliye ulaşmak için uzun ve zorlu yolculuğa talip olan dervişi temsil eder.
◼ Beni Muhabbet kabilesi tarikat, edep mektebi dergahtır.
◼ Mektebin hocası Molla-yı Cünun ve zorlu yolculuk boyunca Aşk'a rehberlik eden Sühan, mürşid rolündedir. Gayret, tasavvufta nefsi yenmek için verilen mücadeleyi; Hayret ise dervişin kalbine gelen tecelli ile kendinden geçmesini ifade eder. Kalp kalesi gönül, hüşrüba nefistir. Aşk'ın kuyuya düşmesi, ateş denizinden geçmek zorunda kalması, korkunç devlerle savaşması gibi hikaye boyunca yaşadığı zorluklar, dervişin tasavvuf yolculuğunda karşısına çıkabilecek engelleri ifade eder.
◼ Şeyh Galib'in en belirgin özelliği, eserlerinin zarif hayallerle süslü olmasıdır.
◼ Zengin kelime hazinesine sahip olan Galib, baştanbaşa mecazlarla örülmüş şiirleriyle okuyucunun ilgisini çekti.
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-ı mü'eyyedsin efendim
Beytinin tekrar edildiği müseddesi Türk edebiyatının en güzel naatlerinden biridir.
Efendimsin cihanda itibârım varsa sendendir
Miyân-ı âşıkanda iştiharım varsa sendendir
Matlalı gazeli ise onun Mevlana'ya ve Mevleviliğe olan bağını gösterir.
Aşk bir şem'-i ilâhîdir benim pervânesi
Şevk bir zencîrdir gönlüm anun dîvânesi
Beytiyle başlayan onun aşkı anlatan güzel gazellerinden biridir.
Bu yolda eğerçi kar çokdur
Derya-yı gama kenar yokdur
(Gerçi bu aşk yolunda çok şey olsa da gam denizinin sahili yoktur.)
◼ Sütlüce'deki evinde, 1791 yılına kadar şeyhlik yapan Galib, 8 yıl süren dergah şeyhliği sırasında Sultan III. Selim, Valide Sultan ve padişahın kız kardeşi Beyhan Sultan'ın yakınları arasında yer aldı.
◼ Şeyh Galib, 3 Ocak 1799'da, henüz 42 yaşındayken vefat etti ve Galata Mevlevihanesi'nin avlusundaki türbeye defnedildi.
◼ Abdülhak Hamit, Behçet Necatigil, Hilmi Yavuz, Sezai Karakoç gibi birçok şaire ilham oldu.
Güzellik ve Aşkın Şairi Şeyh Galib, Doç. Dr. Recep Demir
Şeyh Galip Hayatı ve Eserleri, Sadeddin Nüzhet Ergun
Şeyh Galib, Fahir İz
Şeyh Galib Divanı, Prof. Dr. Naci Okçu
