Semavi Eyice kimdir? İstanbul'un tarihine sahip çıkmak adına önerileri...
Semavi Eyice, yaklaşık bir asırlık ömründe İstanbul'daki tarihi mirasın çeşitli yönlerinin hafızasını oluşturdu. Sanat ve kültür tarihçisi Eyice, ardında 400'ü aşkın bilimsel makale ve çok sayıda eser bıraktı. İslam Ansiklopedisi çalışmalarına önemli katkılarda bulunan Eyice, yaklaşık 440 madde ve madde bölümü yazdı. Tarihçilerin pusulası olarak görülen Semavi Eyice, sanat tarihine, kültürüne sahip çıkmak adına neler yapılması gerektiği konusunda da önerilerde bulundu. Sanat tarihinin hafızası Semavi Eyice'yi doğum yıl dönümünde saygı ve rahmetle anıyoruz.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Bir defa o zamanki nüfusu 700 - 800 bin civarındaydı. Şimdiki gibi devlet kadar nüfusa sahip değildi. Belirli mahallelerde belirli kişiler otururdu. Bir eski İstanbul vardı, henüz tamamen kaybolmamıştı. Sokaklarda yürümek bile enteresandı. Evler, bahçeler, evin babasının gecelik entarisiyle, hırkasıyla çıkıp kahve içtiği kahvehaneler görülürdü. Onlar bitti, yok artık. İstanbul'un kendisine mahsus bir manzarası, havası vardı. İstanbul'da yaşayan bir İstanbullu vardı, onu da hesaba katın. Şimdi onların hiç biri yok. Gezdim, gördüm, notlar aldım, resimlerini elde etmeye çalıştım. Elimden geldiği kadar fotoğraflar çektim. O makinelerle doğru dürüst bir şey çekilmiyordu tabii…"
Türkiye'de Bizans sanatının tanınmasında ve Osmanlı sanatıyla karşılaştırılmasında önemli rol oynayan Eyice, "İstanbul Minareleri", "Son Devir Bizans Mimarisi", "Galata ve Kulesi", "Bizans Devrinde Boğaziçi", "Eski İstanbul'dan Notlar", "Ayasofya", "Tarih Boyunca İstanbul", "Atatürk ve Pietro Canonica", "Fotoğraflarla Fatih Anıtları" (M.Tunay-B.Tanman'la), "Istanbul Petit Guide", "İstanbul: City of Domes", "Karadağ ve Karaman Çevresinde Arkeolojik İncelemeler" adlı kitapların yanı sıra 400'ü aşkın bilimsel makaleye imza attı.
Aynı zamanda tarihçilerin pusulası olarak gösterilen Eyice'nin yerli ve yabancı birçok toplu monografileri, kaybolan tarihi eserler hakkında çalışmaları, İstanbul ve Türk medeniyetine hizmet etmiş kişileri kapsayan çok sayıda yazısı da bulunuyor.
Semavi Eyice, 1997'de "Türkiye Bilimsel Araştırmalar Kurumu Hizmet Ödülü", 1998'de Fransa tarafından verilen "Legion d'Honneur Nişanı", 2009'da "Atatürk Kültür Merkezi Hizmet Ödülü" ve "Avrupa Kültürleri İstanbul Buluşması temalı onur ödülü", 2011'de "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü", 2012'de "Edebiyat, Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği Özel Ödülü" ve 2014'te Diyanet İşleri Başkanlığının "Yüzyılın İslam Kültür Hizmeti Onur ve Hizmet Ödülü"nün sahibi oldu.
Tedavi gördüğü hastanede 28 Mayıs 2018'de yaşamını yitiren Eyice, Fatih Camisi haziresinde Prof. Dr. Halil İnalcık'ın yanına defnedildi. Sanat tarihi profesörü Eyice'nin kendi ağzından çocukluğundan bu yana hayatının çeşitli devrelerini anlattığı söyleşi, 2014'te kitap olarak okuyucuyla buluşturuldu.
Prof. Dr. İlber Ortaylı, tarihçi Eyice'nin vefatının ardından yazdığı köşe yazısında şunları dile getirmişti:
"Semavi Eyice, çok genç yaşlarında hatta üniversite çağından önce şehri adımlayan, tespit etmeye çalışan bir alim adayıydı. Son gününe kadar da bu özelliğini kaybetmedi. Talihsiz bir göz ameliyatı yüzünden son on yılında artık kitaplarını ve resimleri kullanacak durumda değildi. Ama şaşılacak hafızasıyla neyin nerede olduğunu bilir, okutturarak veya hatırlayarak konferanslarını verirdi.
Bu dönemde onunla birkaç uzun televizyon sohbetimiz de oldu. Orada bile soran ve dinleyen konumundaydım. Epey şey öğrenmişimdir. Maalesef kendi dalının geleceği konusunda ekşimtırak intibalarla aramızdan ayrıldı. Ama belli olmuyor, bu memlekette kapkara bilgisizliğin yanında pırıltılı ve meraklı insanlar da her zaman çıkıyor. Ben Bizans araştırmalarının bile Türkiye'de geleceği, hem de parlak geleceği olacağına inananlardanım. Elverir ki gençlerin merakı Semavi Eyice'de olduğu gibi bombalar altındaki Avrupa'da okumaya gidecek kadar derin olsun. O zaman böyle verimli hocalar çıkar."
