Arama
Med-cezir olayını ilk keşfeden Müslüman alim: Ebu Ma'şer el-Belhi 🌊
Bağdat'ta yetişen büyük astronomi ve astroloji alimi Ebu Ma'şer El-Belhi, ilk ilmi çalışmalarını İran Tarihi, Horasan'da konuşulan yerli diller ve Hint kültürü üzerinde yaptı. Astronominin müspet verilerine dayanarak astrolojiyi temellendirmeye çalıştı. Bıkmadan, yorulmadan yaptığı çalışmalar ve hırsı sayesinde devrinin en büyük astronomları arasına girdi. İlk defa med-cezir olayını keşfeden Ebu Ma'şer, bunun mahiyetini bildirdi. Onun bu keşfi ve açıklamaları, astronomik coğrafyada Avrupa'ya yol gösterdi.
Ebu Ma'şer El-Belhi; 9. yüzyıla damga vuran meşhur Müslüman astronom ve astrologdur. Batı dünyasında Albumasar diye bilinir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber 787 yılında Belh'te doğduğu tahmin edilir. Tam adı Ebu Ma'şer Cafer ibn Muhammade el-Belhi'dir. Med cezir olayını keşfeden ilk Müslüman bilim adamıdır.
10 Ağustos 787'de Belh'te doğan Ebu Ma'şer, ilk ve orta öğrenimini de burada devam ettirdi. Me'mun döneminde Bağdat'a giderek 47 yaşına kadar hadis ilmi ile meşgul oldu. Latin dünyasının Albumasar olarak tanıdıkları Ebu Ma'şer, Bettani gibi o dönemin ünlü bilgin ve astronomları ile de yakın ilişkiler kurdu. Bir rivayete göre Ebu Ma'şer'in, Bağdat'ın yakınındaki Kerker'de Ali b. Yahyâ el-Müneccim'in kütüphanesini görünce astronomiye merak saldığı ve sonunda çağının en büyük astronomi ve astroloji âlimi olduğu belirtilir.
Ebu Ma'şer, astronominin müsbet verilerine dayanarak astrolojiyi temellendirmeye çalışmıştır. Ona göre zamanı belirleyen ve mevsimlerin meydana gelmesini sağlayan yıldızlar her şahsın ahlak, karakter ve psikolojik yapısı üzerinde de etkiliydi. Bazı kaynaklar onu astronomi ve astroloji alanında İslâm milletlerinin en âlimi, ayrıca İran'ın ve diğer milletlerin tarihini en iyi bilen biri olarak niteler. Ancak Ebû Ma'şer siyasî tarihten çok kültür tarihiyle ilgilenmiştir.
Saralı olduğu ve dolunay zamanında sarasının tuttuğu rivayet edilen Ebû Ma'şer'in 28 Ramazan 272'de (8 Mart 886) 100 yaşlarındayken Vâsıt'ta (Irak'ta bugün mevcut olmayan tarihi bir şehir) öldüğü belirtilir.
Eserleri, Ortaçağ'dan modern çağın başlarına kadar astrolojiye inanan veya inanmayan herkes için kaynak olmuştur. Ebû Ma'şer'in kaleme aldığı eserlerin listesi İbnü'n-Nedîm ve İbnü'l-Kıftî tarafından zikredilmekte, bunlardan birincisinde otuz beş, ikincisinde otuz sekiz eser ismi yer almaktadır. Bu eserlerden bazıları şunlardır:
El-Medhatü'l-kebir ila ilmi ahkami'n-nücum; birçok nüshası bulunan bu eser, 8 makale halinde düzenlenmiştir. Bu makalelerde sırası ile astrolojinin filozofik ve tarihi gerekçesi, sabit yıldızlarla burçların sayıları ve özellikleri, 7 gezegenin ve bilhassa güneşle ayın yeryüzüne olan etkileri, gezegenlerin astrolojik karakterleri ve burçlarla gökyüzünün diğer kısımlarına olan tesirleri, burçların birbirleriyle ve insanlarla olan ilişkileri, burçlarla iklimler arasındaki münasebet, gezegenlerin güçleri ve aralarındaki bağlantılar gibi konular ele alınmıştır.