Arama
Hamsi hakkında yazdığı eserle ünlenen şair Hamamizade Mehmet İhsan kimdir?
Malum olduğu üzere Karadeniz Bölgesi insanının alamet-i farikası, nüktedan kişiliğidir. Olaylara bakış açısındaki farklılık, içten ve samimi tavırlarıyla ülkemizin dikkat çekici bir kesimini oluştururlar. Geçmişten günümüze bölgede yetişen birçok tarihi şahsiyet, bu alamet-i farikaları büyük oranda taşır. İşte bu isimlerden biri Divan edebiyatının son şairlerinden Hamamizade Mehmet İhsan'dır. Hamamizade, nüktedan kişiliğinin yanında hamsiyi her boyutuyla ele aldığı Hamsiname adlı eseriyle devrinde ve sonrasında edebiyat dünyasının renkli karakteri arasındaki yerini almıştır. Peki, Hamamizade Mehmet İhsan kimdir?
📌Klasik Osmanlı üslubuyla eserler kaleme alan şair, devrinin sayılı nüktedanları arasında yerini alır. Günümüzden Klasik edebiyatın anlam dünyasına doğru bir yolculuğa çıktığımızda, bu geleneğe ait unsurlar söz gelimi bize çok "ciddi" görünür.
📌Oysa bu edebiyatın renkliliği ve çok sesliliği çoğunlukla göz ardı edilir. Nedim'in şu beyti Osmanlı kültüründe ve bilhassa edebiyatında nüktenin yaygınlığını kanıtlar gibidir:
"Ma'lûmdur benim sühanım mahlas istemez
Farkeyler anı şehrimizin nükte-dânları"
(Nedîm)
"Benim sözüm herkes tarafından bilinir, mahlas istemez. Onu şehrimizin nüktedanları fark eder."
📌Halk arasında özellikle Anadolu'da esnaf zümresinde yaygın hale gelen nüktedanlık zamanla topluma nüfuz edebilmek isteyen şairler tarafından da benimsenir. İnsan, tabiatı gereği samimi ve doğal olana karşı bir temayül (eğilim) içindedir.
➡ Toplumun nabzını tutmayı bilen şairler, nükteyi kıvrak zekaları sayesinde sanatlarının değerini arttırmada önemli bir araç olarak kullanmışlardır.
Yabancı kelimelere Türkçe karşılıklar bulmak için kurulan ilk cemiyet
Hayatı
📌Klasik edebiyatın son temsilcilerinden Hamamizade Mehmet İhsan zeki, zarif ve mizahi kişiliğiyle devrinde kendisini kabul ettirmiş önemli bir isimdir.
📌Toplum ve edebiyat çevrelerince sevgi, ilgi ve takdirde karşılanan Hamamizade seneler evvel bugün, Abdülhak Hamid Tarhan'ın çok sevdiği eşinin ölümü ardından yazdığı Makber isimli kitabını neşrettiği yıl olan 1885'te Trabzon'da dünyaya geldi.
📌Annesi Rize eşrafından itibarlı bir soya sahip Çelebizade Salih Ağa'nın kızı Nafia Hanım, babası ise Hamamizade Hafız Ahmed'di.
📌Hafız baba, oğlu Hamamizade'nin dini eğitimi hususunda çok titiz davrandı, aldığı dersler sayesinde Kur'an-ı Kerim'i henüz ilkokula başlamadan hatim etti.
📌Küçük yaşta babasını kaybeden Hamamizade, hayata erken atılmak zorunda kaldı. Trabzon İdadisi'nden mezun olduktan sonra çok sevdiği eğitim hayatından kopmak zorunda kalarak iş hayatına atıldı.
➡ Okuma aşkından ise yaşam boyunca vazgeçmedi, Mesnevi ile henüz çocuk yaşında tanışan Hamamizade, okul sıralarında İstanbul'da yayımlanan birçok gazete ve dergiyi gençlere ulaştıran kitapçı Hamdi Efendi'ye hayat boyu minnettar kaldı.
📌Kitapçılar, genç edebiyatçıların yetişmesine katkı sağlayan önemli edebi mahfiller olarak tarih boyunca bu kimliğini muhafaza etti. İşte Trabzon'un ilk kitapçısı olan Hamdi Efendi'nin dükkanı da Hamamizade'nin edebiyat sohbetlerine katılarak kendisini geliştirebildiği bir okul gibiydi.
📌Hamdi Efendi, bu meraklı gence İstanbul'da cereyan eden Yeni edebiyat literatürüne ait kitapları getiriyordu. Bu kitaplar arasında devrin önemli edebiyatçılarından Ahmet Mithat, Muallim Naci ve Mehmet Celal'in eserlerini okuyor ve ufku gittikçe genişliyordu.
➡ Kendi kitaplığını oluşturmaya çalışan Hamamizade'ye kitapçı Hamdi Efendi büyük destekler sunuyor, parasının yetmediği yerde bu meraklı gence zevkle kitapları kiralıyordu.
Malum olduğu üzere #Karadeniz Bölgesi insanının alamet-i farikası, nüktedan kişiliğidir. Bölgede yetişen birçok tarihi şahsiyet, bu alamet-i farikaları büyük oranda taşır. İşte bu isimlerden biri de #HamamizadeMehmetİhsan'dır.https://t.co/XRX5rL2ZQx
— Fikriyat (@fikriyatcom) February 4, 2021