Uygurların cesur hatunu: İparhan

HUNLARIN TORUNLARI Türk dünyasının kanayan yarası Doğu Türkistan, yüreğimizdeki dinmeyen sızının en büyük müsebbibi durumundadır. Başta Türkistan olmak üzere dünyanın türlü yerine dağılmış halde yaşamlarını idame ettirmeye çalışan Uygurlar, Çin zulmüne maruz kalmaktadır. Vaktinde Uygur Türklerinin komşusu olan Çin, değişen hakim güç ile birlikte bölgedeki milletlerin haklarını gasp edip bir de kirli siyasetini uygulayarak milyonlarca mazlumun ahını almıştır. Hunların torunları olan Uygurların tarihinde, kendi milletini canı pahasına savunan, mücadele eden pek çok önemli şahsiyet bulunmaktadır. Bunlardan biri de İparhan daha çok bilinen adıyla Dilşad Hatun'dur. (X) Uygurların dünyaya armağan ettiği 12 makam MAKUS TALİHLİ BİR SULTAN: DİLŞAD HATUN Tarihte Dilşad Hatun olarak bilinen İparhan, 1734 senesinde Üçturfan'da dünyaya gelir. Uygur Türklerinin önemli bir kısmını temsil eden Hocalar soyundan gelen bu hatun, ilerde yine kendi soyundan olan Hoca Cihan adında bir delikanlı ile evlendirilecektir. İparhan'ın yaşadığı dönemde Hocalar sülalesi yönetimdedir. Çin - Mançu hükümeti ise Hunların torunları Uygurların topraklarına saldırmak için hazırda beklemektedir. Çok geçmeden niyetlerini aşikar eden ve hedefleri doğrultusunda ilerleyen düşman askerleri, Hoca Cihan'ı şehit eder. (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi HOCA CİHAN'IN ÖLÜMÜ İparhan, eşi şehit edilmeden evvel onun yanında yer alarak çok güçlü bir direniş sergiler. Eşinin ölümü Dilşad'ı çok etkilese de direnmeye ve halkının özgürlüğü için mücadele etmeye devam eder. Fakat Çin İmparatoru, karşısında bir kadın olduğunu duyunca hem bu savaşa bir son vermek hem de İparhan'ın dillere destan güzelliğiyle nam salmasından dolayı siyasi bir evlilik planlar. İmparatorun işine gelecek olan bu durumun en önemli sebeplerinden biri de işgal ettiği Uygur topraklarında çıkabilecek herhangi bir isyanı da kolaylıkla bastırabilmek içindir. (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi İPARHAN'A SÖYLENEN YALAN Dilşad Hatun bu teklifi şiddet ile reddeder. Chien Lung, Dilşad Hatun'un Pekin'e getirilmesi emrini verir. Bu emri ordunun başındaki Sao-Hui'ye verir. O da Uygurlar arasında sözü geçen Bedehşan Emiri Sultan Şah'a durumu anlatır. Şah Cihan ve yanındakiler çoktan vefat etmiş olsa da imparator bunun İparhan'dan gizlenmesini ister. Çünkü İparhan'ın evliliği kabul etmesinin başka bir yolu yoktur. Bedehşan ise işin bu şekilde olmayacağını bir oyun çevirmeleri gerektiğini düşünür ve Said Molla'yı görevlendirir. (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi HALKINI KORUYAN SULTAN İparhan'ı bir şekilde ikna etmek zorunda olduğunu bilen Molla ona 'Müslüman halk zulüm ve işkenceden çok şikayetçi, Çinli kumandan eğer Dilşad Hatun, imparatordan rica ederse, kurtulursunuz' dediğini söyler. Dönen dolaplardan habersiz olan İparhan, 'Eğer halkımın kurtuluşu için bu şart ise seve seve gider söylerim' der ve 200 askeri ve Çinli alayla yola koyulur. (X) Yüzyıllardır devam eden Çin zulmü (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi GERÇEK ORTAYA ÇIKAR Yolda giderken eşinin iyi olup olmadığını öğrenmeye çalışan İparhan, hep aynı cevabı alır. Aynı zamanda eşinin iyi olmasına rağmen imparatorun onu görmekte neden bu kadar ısrar ettiğine bir türlü anlam veremez. Fakat yolun sonunda adamlardan biri insafa gelir ve olanı biteni Dilşad Hatun'a anlatır. Eşinin çoktan şehit olduğunu ve imparatorun asıl niyetinin kendisiyle evlenmek olduğunu duyunca dünyası yıkılır. Artık düşman topraklarında geri dönüşü olmaz bir yoldadır. (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi ÖRNEK BİR ŞAHSİYET Çoktan Çin topraklarına girmiş olan Dilşad Hatun bir plan yapar. Önceliği milletini Çin zulmünden kurtarmak ve ellerini halkının üzerinden çekmesini sağlamaktı. Ne imparator ile evlenecek ne de Çin sarayında esir olacaktı. Eğer bunları başaramazsa bir şekilde kendini öldürtecekti. Sonunda imparatorun karşısına çıkan İparhan, düşmanının istediğini yapmayacaktır. Önünde eğilmez, cesaretinden taviz vermez. Hatta 'Biz yalnız Allah'a (CC) secde ederiz. Üstelik sen benim düşmanımsın' diyerek herkesi hayrete düşüren konuşmasını yapar. (X) Orta Asya değil Türkistan (X) *Görsel: Dilşad Hatun'un Kaşgar'daki türbesi İPARHAN'IN VATANINA DUYDUĞU ÖZLEM İmparator, bu cesur ve güzel kadına hayran olur. Herkesin hayretle izlediği İparhan'dan kılıcı istenir. O ise 'Bu, bir teslim olma değildir, kılıcımı size Çin askerlerinin Türkistan'dan çekilmeleri şartı ile veriyorum' diyerek tek isteğini beyan eder. Tüm bunlar karşısında oğlunun sessiz kalmasına şaşıran imparatoriçe öfkelenir. İmparator oğlunun böyle bir basiretsizliğe yakalanıp Türk bir kadına sevdalanmasını kaldıramaz. İparhan ise artık sarayda esirdir, bu duruma milletinin bekası için katlanmaktadır. Yanına kimseleri yaklaştırmaz ve kendisine gönül veren düşman nasılsın diye sorduğunda hep 'Vatanımı özledim, beni oraya gönderin' der ve ağzından başka bir kelam çıkmaz. (X) *Görsel: Üçturfan kenti PEKİN'DE KÜÇÜK ÜÇTURFAN İparhan'a meftun olan imparator, onu mutlu etmek için kendisine tahsis ettiği sarayı, bahçesini ve etrafını adeta Üçturfan'a çevirtir. Türk usulü bir hamam yaptırır ve memleketinde yetişen iğde ağaçlarını Çin topraklarını diktirir. Fakat bunların hiçbiri İparhan'ı mutlu etmek için yetmez, onun tek istediği eşinin intikamını almaktadır. Sadece bunu planlamakta ve bunun için yaşamaktadır. (X) Türkistan'ın gözbebeği 10 cami TARİHE ALTIN HARFLER İLE YAZILAN İSİM İmparatoriçe oğlunun Türk kızına bu kadar meftun olmasına artık tahammül edemez ve güzeller güzeli İparhan'ın canına kıymaya karar verir. Henüz intikamını alamamış bu sultanı acı bir şekilde ölüme terk eder. Yaşadığı dönemde kendi milletinin koruyuculuğunu üstelenen ve dokunulmazlık kazandıran Dilşad Hatun, eşinin vefatından sonra 2 yıl boyunca Çin sarayında halkı için mücadele etmiştir. İffetli, namus timsali ve cesaretli oluşu onu başta Uygurlar olmak üzere tüm Türklerin tarihsel belleklerine kazımıştır.

Uygurların cesur hatunu: İparhan

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Kul Hakkına Saldırı - 4: Zulüm ve şiddet

Bitki çayının faydaları - Şifalı çaylar

Dünyevileşme Hastalığı ve Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) 14 Asırlık Uyarısı

Prof. Dr. Ahmet Ağırakça ile Siyer Dersleri I 10. Bölüm: Resulullah'ın (SAV) Kabe Hakemliği

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor