Arama
Abdülhamid Han'ın İstanbul'a miras bıraktığı üniversiteler
Şartlar ne olursa olsun eğitimi asla ihmal etmeyen Sultan II. Abdülhamid, açtırdığı mekteplerle eğitim alanında zihinlerin dönüşümünü sağladı. Günümüzdeki köklü birçok üniversite onun döneminde inşa edildi. Bunlardan bazıları İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Sabahattin Zaim Üniversitesi'ydi. Sizler için bu okulların masalsı öyküsünü araştırdık.
🔹 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanıyla Osmanlı Devleti, birçok alanda düzenlemeye gitme ihtiyacı duymuştu. Tanzimat döneminde medrese dışında yeni bir yükseköğretim müessesinin kurulması yolunda teşebbüsler meydana gelmişti.
🔹 Kurulacak kurumuna fenler evi anlamına gelen Darülfünun adının verilecek olması bile medreseden ayrı bir eğitim yapısını işaret eder.
🔹 Yükseköğretim kurumu olarak kurulması planlanan Darülfünun sınıflar, kütüphane, laboratuvar ve müzeden oluşacaktı. 1863 yılında ilk dersi Kimyager Derviş Paşa'nın vermesiyle Darülfünun 'da eğitim başlar.
🔹 Derviş Paşa, ilk derste fizik ve kimyanın amacı, havanın özellikleri ve elektriğin de yer aldığı konuları halkın anlayabileceği şekilde anlatır.
🔹 İnşaatı 1865'te tamamlanan Darülfünun binası ise Maliye Nezareti'ne verilir ve Darülfünun geçici olarak Çemberlitaş'taki Nuri Paşa Konağı'na taşınarak 19 Nisan 1865'te konferanslara başlanır.
🔹 Ancak bina, Avrupa'dan getirilen tüm ders araçları ve kitaplarıyla birlikte çıkan bir yangında yok olur. Böylece ilk Darülfünun, düzenli derslere bile başlanamadan kapanır.
🔹 Darülfünun eğitimi için ikinci teşebbüs, 1869 yılında günümüzde Çemberlitaş'ta bulunan Basın Müzesi binasında başlar. Felsefe ve Edebiyat, Fen ve Matematik, Hukuk şubelerinden oluşan Darülfünun 'da eğitim 3 yıl olarak ilan edildi.
🔹 1873 yılında Galatasaray Sultanisi içine Darülfünun-i Sultani ismiyle üçüncü defa kurulan Darülfünun, 3 dönem mezun verdikten sonra 1881'de bir kez daha kapandı.
🔹 Başarısızlıkla sonuçlanan 3 denemenin ardından uzun yıllar bu hususta çalışmalar yaptıran ve birçok mektep açarak üniversite eğitiminin altyapısını oluşturan Sultan II. Abdülhamid, vaktin geldiğini düşünerek gerekli adımı adar.
🔹 1900 yılında 55 yıllık tecrübenin ışığında, hukuk mektebinin de bulunduğu birkaç fakülteden oluşan Darülfünun-ı Şahane'nin kurulması kararlaştırılır.
🔹 Sultan II. Abdülhamid Han'ın 25. cülus yıl dönümünde rastlayan 31 Ağustos 1900 tarihinde resmi açılışı yapılan Darülfünun-i Şahane, Edebiyat ve Hikmet (Felsefe) Şubesi, Ulum-i Riyaziye ve Tabiiye Şubesi ve Ulum-i Aliye-i Diniyye (İlahiyat) olarak 3 fakülteli bir üniversite şeklinde planlandı.