Sultan Abdülhamid Filistin'de Yahudi devletinin kurulmasını nasıl engelledi?

Kudüs'ü çevreleyen Filistin toprakları, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. 1948’den beri İsrail’in zulmüne karşı soylu bir direniş içerisinde olan Kudüs, tam 400 yıl Osmanlı hakimiyetinde kaldı. “Öyle Bir Hikaye” serimizin bu bölümünde günümüzde kan ve gözyaşının hiç dinmediği bir coğrafya olarak hafızalara kazınan Kudüs’ün, bir Yahudi devleti kurulmasını engellemek adına Sultan İkinci Abdülhamid tarafından nasıl muhafaza edildiğini anlatacağız. İşte, “Gökte yapılıp yere indirilen şehir” Kudüs ile ilgili öyle bir hikaye…

Yayınlanma Tarihi: 23.05.2021 13:24 Güncelleme Tarihi: 24.05.2021 12:24

FİLİSTİN'İN KISA TARİHİ

🔶 Kudüs, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış mukaddes bir beldeydi.

🔶 Kudüs merkezli Filistin toprakları MÖ 2000 bin yıllarında Arap, MÖ 1800'de Hitit, MÖ 1286'da Mısır hâkimiyetine girdi. Ardından, Hz. Musa öncülüğündeki İsrailoğulları buraya yerleştiler.

🔶 Hz. Davud ve Hz. Süleyman'ın yönetimi altında idare edilen bölgede, sürgünler ve işgallerle dolu yıllardan sonra MÖ 64'te Roma egemenliği başladı. Bu dönemde 30 yıllarına kadar Hz. İsa vardı.

🔶 Filistin, 637 yılını takiben tümüyle İslam hâkimiyetine girdi. Haçlıların işgal ettiği Filistin'i, 1187 yılında Selahaddin Eyyubi özgürlüğüne kavuşturdu. Filistin, önce Emeviler, ardından Abbasiler, Fatımiler ve Selçuklular dönemlerini geçirdi ve 1516'da Osmanlı toprağı oldu.

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin'e Yahudi göçü

OSMANLI HAKİMİYETİNDEKİ FİLİSTİN

🔶 Filistin toprakları, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi esnasında Osmanlı hakimiyetine girdi.

🔶 Fakat tarih boyunca Yahudilerin Filistin üzerindeki emelleri sönmedi. 1896 yılında Theodor Herzl öncülüğünde siyonizmin hedefi oldu.

Osmanlı arşivlerinden Kudüs fotoğrafları

THEODOR HERZL FİLİSTİN'DE BİR YAHUDİ DEVLETİ KURMAYI AMAÇLADI

🔶 19. yüzyıla gelindiğinde Avrupa ve Rusya'dan kovulan Yahudiler, kendilerine yeni bir yurt edinme arayışına giriştiler.

🔶 1896 yılından sonra aslen gazeteci olan Theodor Herzl'ın önderliğinde, dünyaya yayılan Yahudilerin tekrar Filistin'de toplanıp bir devlet kurması için çalışmalara başlandı.

THEODOR HERZL KİMDİR?

🔶 İlk rotaları elbette Filistin oldu.

🔶 Odessa'da Sion Aşıkları ismiyle kurulan dernek, Yahudileri Filistin'e yerleştirmek için faaliyete geçti.

🔶 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan bu Siyonizm hareketinin asıl amacı; Filistin'de bir Yahudi devleti kurmaktı.

Filistin'in işgaline sebep olan işgal politikası: Siyonizm

İKİNCİ ABDÜLHAMİD'DEN YAHUDİ GÖÇÜNE ENGEL

🔶 Yahudi göçü, Filistin topraklarının hakimi olan Osmanlı için farklı bir anlam taşıyordu.

🔶 5 bin kadar Yahudi, Filistin'e yerleştirildi fakat bu durum; o dönemlerde bölgenin hakimi olan Osmanlı'yı tedirgin etmeye başlamıştı.

🔶 İkinci Abdülhamid, bu Yahudi göçünün Filistin'de kritik bir rol oynayacağı ve bölgeyi karıştıracağı kanaatindeydi.

🔶 1880 yılında, ileride doğabilecek olumsuz durumların önünün kapatılması için Abdülhamid, "Dindaşlarımızın ölüm fermanını bu göçlerin önünü açarak imzalamam asla mümkün değildir" diyerek Yahudilerin Filistin'e göç etmesini yasakladı.

FİLİSTİN'E SINIRLI SAYIDA KABUL EDİLEN YAHUDİLER

🔶 Tarihler 1882'yi gösterdiğinde ise birçok ülkeden kovulan Yahudilere sahip çıkan devlet, yine Osmanlı oldu.

🔶 Yeni bir karar alındı: Yahudilere ülkenin kapılarını açmak… Fakat elbette bu durumun da bir şartı olacaktı.

🔶 Filistin dışındaki bölgelerde 100-150 haneyi geçmemek kaydıyla Yahudilerin ülkeye kabul edilebileceği bildirildi. Tedbirler elden bırakılmayacaktı.

THEODOR HERZL İLE SULTAN İKİNCİ ABDÜLHAMİD'İN TARİHİ GÖRÜŞMESİ

🔶 Öte yandan Yahudilerin Filistin'deki varlığını sağlamlaştırmak ve Yahudilere toprak sağlamak maksadıyla Herzl'in önderliğinde Avrupa'da örgütler kuruldu, topraklar satın alındı.

🔶 Fakat asıl amaca ulaşmak için bunlar yeterli değildi, nihai hedefe götürecek bir husus daha kalmıştı: Osmanlı'nın desteğini almak…

🔶 Theodor Herzl, 1901 yılında Sultan II. Abdülhamid ile yaptığı bir görüşmede, gizli kalmak şartıyla "Yahudilerin Osmanlı'nın bütün borçlarını ödemesi karşılığında Filistin'de bir yurt verilmesini" teklif etti.

SULTAN İKİNCİ ABDÜLHAMİD KİMDİR?

HERZL'I HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRATAN ABDÜLHAMİD'İN SÖZLERİ

🔶 Sultan Abdülhamid'den alacağı şu yanıt ise Herlz'i hem şaşkınlığa hem de hayal kırıklığına uğratacaktı:

"Ben bir karış bile olsa toprak satmam, zira bu vatan bana değil milletime aittir. Milletim bu imparatorluğu kanlarını dökerek kazanmış ve yine kanları ile mahsuldar kılmıştır. O bizden ayrılıp uzaklaşmadan tekrar kanlarımızla örteriz. Benim Suriye ve Filistin alaylarımın askerleri birer birer Plevne'de şehit düşmüşlerdir. Bir tanesi dahi geri dönmemek üzere hepsi muharebe meydanında kalmışlardır. Türk imparatorluğu bana ait değildir, Türk milletinindir. Ben onun hiçbir parçasını vermem.Bırakalım Yahudiler milyarlarını saklasınlar, benim imparatorluğum parçalandığı zaman onlar Filistin'i hiç karşılıksız ele geçirebilirler. Fakat yalnız bizim cesetlerimiz taksim edilebilir. Ben canlı bir beden üzerinde ameliyat yapılmasına müsaade edemem".

🔶 Herlz, Sultan'ın bu cevabından sonra pes etmemiş olsa da Abdülhamid de davasından vazgeçmedi.

Sultan Abdülhamid'in arşivinden Kudüs

🔶 "Ben canlı bir beden üzerinde ameliyat yapılmasına müsaade edemem" cümlesini kuran Abdülhamid, Yahudilerin Filistin'e girişi ve toprak satın almalarıyla ilgili kısıtlamaları da artırmaya devam etti.

🔶 Böylece Sultan Abdülhamid'den beklediğini bulamayan Herzl'ın büyük hayali suya düştü…

SULTAN ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDEN SONRA FİLİSTİN

🔶 Bütün büyük uğraşlara rağmen Abdülhamid döneminde Filistin'e yerleşen Yahudi sayısı, 25-30 bini geçmedi.

🔶 Fakat Meşrutiyet döneminde azınlıklara verilen haklarla Yahudiler büyük avantajlar sağlamıştı. Özellikle 1914 tarihinde Filistin'de yaşayan Araplardan topraklar satın almaya başlamışlardı.

🔶 Osmanlı'nın 400 yıllık himayesinin ardından İngilizler tarafından işgal edilmiş; o tarihten sonra bölgede Müslümanların hakimiyeti sona ermiştir. İngilizlerin 1917'de Kudüs'ü işgal etmelerinin ardından bölgede Yahudi göçü de hızlanmıştır. Son olarak Nazilerin Yahudilere gerçekleştiği soykırım sebebiyle göç oranı daha da arttı ve Filistin işgallerine giden yolda Yahudilerin göçleri, bu şekilde meşrulaştırılmaya çalışıldı.

Osmanlı'nın İngilizlere karşı direnişi: Kudüs Muharebesi

🔶 Gelecekte olabilecekleri öngören Sultan, Filistin'e Yahudi göçünü engellemeye çalışsa da 1948'de İsrail'in kurulmasıyla Filistin topraklarında kan ve gözyaşı hiç dinmedi.

Editör- Sunucu: Büşra Özkan
Kamera-Kurgu: Ahmed Helal

🎬 ÖYLE BİR HİKAYE SERİMİZİN DİĞER VİDEOLARI

👉 ATEŞ DİLEKÇESİ VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ

👉 DÜNYANIN EN KISA ÖYKÜSÜ VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ

👉 UNUTULAN BİR RAMAZAN GELENEĞİ: DİŞ KİRASI VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ

👉 YAHYA KEMAL'İN HÜZÜNLÜ RAMAZAN ANISI

👉 BAYRAMIN ÇOCUK YÜZÜ: ARİFE ÇİÇEKLERİ

_____________________________________________

FİKRİYAT.COM SOSYAL MEDYADA!

Dijital medyanın tüm mecralarında yer alan Fikriyat.com sosyal medyada da aktif olarak faaliyet gösteriyor.

Fikriyat'ı aşağıdaki sosyal medya adreslerinden takip edebilirsiniz;

👉 TWITTER

👉 INSTAGRAM

👉 FACEBOOK

👉 Fikriyat.com mobil uygulamasını ise buradan indirebilirsiniz.

TÜM ÇALIŞMALAR YOUTUBE KANALIMIZDA!

Fikriyat.com sitesinde ve mobil uygulamasında yer alan tüm video içeriklerini eş zamanlı olarak da youtube kanalımız üzerinden izleyebilirsiniz.

YOUTUBE 👉 Fikriyat TV

Görüş ve önerileriniz için bizlere ulaşabileceğiniz e-posta adresimiz: fikriyat@fikriyat.com.tr

👉 Sıkça Sorulan Sorular

X
Sitelerimizde reklam ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi amaçları ile çerezler kullanılmaktadır.

Bu çerezler, kullanıcıların tarayıcı ve cihazlarını tanımlayarak çalışır.

İnternet sitemizin düzgün çalışması, kişiselleştirilmiş reklam deneyimi, internet sitemizi optimize edebilmemiz, ziyaret tercihlerinizi hatırlayabilmemiz için veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız.

Bu çerezlere izin vermeniz halinde sizlere özel kişiselleştirilmiş reklamlar sunabilir, sayfalarımızda sizlere daha iyi reklam deneyimi yaşatabiliriz. Bunu yaparken amacımızın size daha iyi reklam bir deneyimi sunmak olduğunu ve sizlere en iyi içerikleri sunabilmek adına elimizden gelen çabayı gösterdiğimizi ve bu noktada, reklamların maliyetlerimizi karşılamak noktasında tek gelir kalemimiz olduğunu sizlere hatırlatmak isteriz.