Rusların Paralel İslam’ı

Ruslar, İslam'ı kendilerine göre ekip biçiyor ya da biçimlendirmeye çalışıyor. Çeçenistan'da bunu denediler. Şeyh Şamil'in benimsediği tarikat olan Nakşibendiliği 'out' ilan ederken, Kadirîliğe 'in' ilan etmişlerdir. Kendi tanımları üzerinden Vehhabiliği de aforoz etmişlerdir. Suriye'de Esed yönetimine ve Şiilere yakın olmalarına rağmen, Kadirov Grozni'de Ehl-i Sünnet'in tanımı için bir toplantı düzenlemiştir. Yani her tarafı kendilerine göre düzenliyorlar. Çarlık döneminden beri bu tür denemelerde bulunuyorlar. Altlarındaki Müslüman bölgeleri ve nüfusu Hitler'e kaptırmamak için Stalin döneminde Mir Arap Medresesini yeniden faaliyete geçirmişler ve birtakım âlimleri devreye sokmuşlardı. Bunları görümlük veya tadımlık olarak İslam âlemine pazarlıyorlardı. SSCB döneminde sadece Rus yanlısı, 'iliştirilmiş' ve güdümlü İslam anlayışına geçit ve serbestlik veriliyordu. Şemseddin Babahanof gibi âlimler İslam âleminde toplantılara katılıyor ve görücüye çıkıyorlardı. Zaman zaman "dostlar alışverişte görsün" diye az sayıda Müslümanı Hacca gönderiyorlardı. Böylece İslam âlemiyle arayı sıcak tutuyorlardı veya farklı bir görüntü veriyorlardı. Peyk ve uydularında da aynı politika uygulanıyordu.

Mesela Bulgaristan'da, Bulgaristan Baş Müftüsü eski istihbarat ajanı Nedim Gencev, İslam adına kurulu düzenin hizmetindeydi. Ondan sonra geçiş süreci sancılı olmuştur. Derin devletin tortularından kurtulmak o kadar kolay olmamıştır.

Lavrov, Rus Pavlos mudur?

Şimdi farklı bir tarz güdüyorlar. ABD gibi dışarıdan devşirdikleri hocaları veya mollaları ülke politikalarının hizmetine sokuyorlar. Onlar üzerinden Rusya lehinde kamuoyu teşkil ediyor ve İslami kamuoyunu maniple ediyorlar. Yanlış yönlendiriyorlar. Propaganda faaliyetlerinde kullanıyorlar. Bunlardan birisi Trinidad ve Tobago'lu İmran Hüseyin adlı tele-vaizdir. Eşratü's-Saa yani kıyamet süreciyle alakalı hadisleri Rusya lehinde yorumluyor. Bunu yapan Ortodoks din adamları olsa anlaşılır bir durum arz eder, ama İslami zeminden gelen birisi. Verileri tersyüz ediyor ve kıyamet alametleriyle alakalı hadisleri veya dini metinleri Rusya-İran ekseni doğrultusunda veya lehine yorumluyor. NATO üyesi diyerek yorumlarını Türkiye aleyhinde, Beşşar Esat lehinde yapıyordu. Türkiye hakkında da anti-propaganda üretmektedir. Türkiye üzerine kuşku bulutları düşürüyor. Zannedersem bir ara Malezya'da da bulundu. Vaazları Filistin asıllı davetçi Bessam Nihad Cerrar'ın dikkatinden kaçmamış ve onun Deccal çarpığı olduğunu ifade etmiştir. Aleksandr Dugin gibilerden aferin alan İmran Hüseyin, Rusya derin devletinin hizmetinde bulunmaktadır.

Dini anlamda modern Pavlos mesabesinde olan Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, İmran Hüseyin'e bir ödev veriyor: Çok uzun olmamak kaydıyla bir risale yazmasını ve bu risalede Rusya ekseninin haklılığını ortaya koymasını ve kıyamet alametlerini buna göre yorumlamasını istiyor. Esasen İmran Hüseyin sözel olarak bunu yapıyor. Lakin yazılı ve pratik olarak emsalinin de olmasını arzu ediyor.

Bir ara Rusya, paralel olmayan dini faaliyetlere de en azından kısıtlama getirmiştir. ABD'nin Rusya nüfuz sahasına bir boyutuyla İslami literatür üzerinden girdiğini iddia etmiştir. İslami literatürün bir yönüyle Amerikan nüfuzunun taşıyıcısı olduğunu ileri sürmüştür. Karşı sahayı İslam ile düzenlemek istediğini savunmuştur. Risale-i Nur'ları bu kapsama almış ve Sahih-i Buhari gibi kitapları da yasaklamıştır. Yandaş dini anlayış veya paralel dini anlayış olarak İmran Hüseyin ve benzerlerini görürken, kontra din olarak da Vehhabilik abartmasında bulunmuşlardır. Anti-Vehhabi propaganda üzerinden, Hattap tipli yabancı savaşçıların yeniden Çeçenlerin lehinde ve yanında Rusya'ya karşı aktif olmalarının önüne geçmek istemiştir. Abartılı veya temelsiz korkular üzerinden dindar kesimleri kontrol altına almaya çalışmışlardır.

Amerikalıların ve Rusların paralel İslam üretme politikaları vardır.

Hamilton Gibb tarafından kaleme alınan Whither Islam?: A Survey of Modern Movements in the Moslem World adlı eserde İslam, ulus anlayışlara bölünüyor. Türk tarzı İslam, Fars tarzı İslam, Hint tarzı İslam gibi alt şubelere bölünmek istenmiştir. Ulusal kimlikli İslami anlayışlara vurgu yapılmıştır. Rus paralel İslam'ı veya Amerikan paralel İslam'ı da sonuçta böyle bir kapıya çıkmaktadır.

Mustafa Özcan