Dört mezhep fıkhının okutulduğu medrese: Müstansıriyye
Medreseler, İslam uygarlığında yükseköğrenimin gerçekleştirildiği en önemli kurumlardır. İslami ilimlerin yanı sıra fenni bilimlerin de öğreniminin sağlandığı medreseler, tarihin en büyük âlimlerine ev sahipliği yapmışlardır. 13. yüzyılda Bağdat'ta inşa edilen Müstansıriyye Medresesi, İslam uygarlığında inşa edilen en büyük medrese olarak bilinir. Kur'an, hadis, fıkıh gibi alanların yanı sıra tıp eğitiminin de verildiği bu medrese, dört farklı mezhebin fıkıh anlayışına göre müfredat belirlemiştir.
MÜSTANSIRİYYE MEDRESESİ NE ZAMAN KURULDU?
1228 yılında Bağdat'ta Dicle kıyısına kurulan Müstansıriyye Medresesi, İslam uygarlığında inşa edilen en büyük medrese olarak biliniyor.
🔸 Dört mezhep fıkhının da okutulduğu, Kur'an-ı Kerim, hadis ve tıp alanlarında yükseköğretim eğitimi veren bu medrese, üniversite özelliğine sahip olan ilk müessese olarak kabul edilmiştir.
🔸 Dönemin Abbasi halifesi Müstansır-Billâh tarafından yaptırılan medresenin inşası, 5 yılda tamamlanmıştır.
🔸 6 Nisan 1234 tarihinde Halife Müstansır-Billâh'ın katıldığı, devrin meşhur şairlerinin medreseyi öven şiirler okuduğu, kuruluşunda emek verenlere ve medrese hocalarına şeref elbiselerinin giydirildiği, devletin ileri gelenleri ve halkın iştirakiyle büyük bir merasimle birlikte açılışı yapılmıştır.
🔸 Bağdat'ın en merkezi yeri olan Dicle'nin doğusunda, Me'mûn köprüsüne 100 metre mesafede ve halife sarayının hemen yanındadır.
📌Anadolu'ya Selçuklu'dan miras 5 medrese
MÜSTANSIR-BİLLÂH KİMDİR?
🔸 1226-1242 yılları arasında Abbasi halifesi olarak görev yapan Müstansır-Billâh, 1192 yılında doğdu. Babası Abbasi halifesi Zâhir-Biemrillah, annesi Türk asıllı bir cariyedir.
🔸 Çocukluk ve gençlik yıllarını kendisiyle yakından ilgilenen, zekâsı, dindarlığı ve kötülüklerden uzak durması dolayısıyla ona "kadı" diyen dedesinin gözetiminde geçirmiş; babasının ölümünün ardından halife ilan edilmiştir.
🔸 Doğu İslam dünyasının Moğol tehdidine maruz kaldığı bir dönemde halifelik yapan Müstansır-Billâh, kendisine tâbi Müslüman hükümdarlarla iyi ilişkiler kurmuş, birbirine düşen Mısır ve Suriye Eyyûbî meliklerini barıştırmaya çalışmıştır.
🔸 İmar faaliyetlerine de büyük önem veren Müstansır, Bağdat'ta camiler, medreseler, ribâtlar, hanlar ve köprüler inşa ettirmiştir.