Şiirleriyle İslam'a hizmet eden sahabi: Ka'b Bin Malik

Ka'b bin Malik, Müslüman olduktan sonra Resulullah'ın şairi olarak anıldı. Medine'de 598 yılı civarında doğan Ka'b bin Malik, cahiliye devrinde iken Ebû Bişr künyesiyle anılırdı. İslam ile şereflendikten sonra Resulullah (sav) ona büyük oğlu Abdullah sebebiyle Ebû Abdullah künyesini verdi. Ka'b bin Malik'in babası da şairdi. Ailesinin tek çocuğu olduğu için eğitimine ehemmiyet gösterildi; okuma, yazma ve hesap öğrendi. Peygamberimizin hicretinden önce Müslüman olan Ka'b bin Malik, Resulullah'ı Medine'ye davet etmek için Mekke'ye giden ensar heyetinde bulundu. Allah Resülü (sav) onun şair olduğunu öğrenince memnuniyetini belirtti. Peygamber Efendimize verilen söz: Akabe biatları Şiirleriyle Allah'ı ve Resulü'nü savunan Ka'b, Hz. Peygamberin şairi sıfatıyla anılırdı. Kasidelerinde İslam askerlerinin savaşlarda gösterdiği kahramanlıkları övdü. Sonraki savaşlarda da yiğitlik göstereceklerini söyleyerek müşriklerin moralini bozdu. Öyle ki Devs kabilesinin onun şiirlerinden etkilenerek İslam'ı kabul ettiği belirtilir. Onun yazdığı şiirler hemen dilden dile dolaşır ve müşrikleri derinden sarsardı. Resulullah (sav), Kâ'b'ın şiirini över ve 'Sen şiir işini iyi yapıyorsun' derdi. Ahzab günü müşrikler yenilince Resulullah (sav) buyurdu ki; 'Bugünden sonra müşrikler sizi yenemez. Artık siz onları yeneceksiniz. Fakat onlardan eziyet verici sözler işiteceksiniz ve sizi hicvedecekler. Bu saldırılara karşı kim Müslümanların ırzını korur?' Abdullah bin Revâha kalktı ve ''Ben'' dedi. 'Sen güzel şiir söylersin' diyerek onu taltif etti Hz. Peygamber. Sonra Kâ'b kalktı ve 'Ben savunurum' dedi. Peygamber(as) ona da ''Sen de şiiri güzel söylersin'' diyerek onu da taltif etti. İkinci Akabe Biatı'ndan sonra Müslümanların yaşadığı önemli olaylar hakkında şiirler yazarak İslam tarihine ışık tuttu. Şuara suresinde şairleri kötüleyen 'Şairlere gelince, onlara da yoldan sapmışlar uyarlar. Onların her vadide şaşkın şaşkın dolaştıklarını ve gerçekte yapmadıkları şeyleri söylediklerini görmez misin? Ancak iman edip dünya ve âhiret için yararlı işler yapanlar, Allah'ı çokça ananlar ve haksızlığa uğratıldıktan sonra kendilerini savunanlar başkadır. Haksızlık edenler, neye nasıl dönüşeceklerini (başlarına nelerin geleceğini) yakında görecekler.' mealindeki ayetler nazil olunca Ka'b bin Malik, Hz. Peygamber (sav)'e kendi durumunu sordu. Allah Resulü (sav); cihadın kılıç ve dille yapıldığını, İslam şairlerinin düşmana dilleriyle ok attıklarını belirtti. Tebük Gazvesi dışında bütün savaşlara katılan Ka'b, şiirlerinin yanı sıra bileğinin gücüyle de kahramanlık gösterdi. On yedi yerinden yaralandığı Uhud'da Ka'b Resulullah'ın zırhını, Resulullah da onun zırhını giyindi. Savaş sırasında Peygamber Efendimizin öldüğü şayiası çıktığında onu ilk Ka'b bin Malik gördü ve 'Müjdeler olsun ey Müslümanlar, Resulullah yaşıyor!' diye bağırdı. Allah Resulü ise parmağını dudağına koyarak susmasını söyledi (İbn İshak, s. 309). Uhud Savaşı: Müslümanlar için ibret dolu olay Ka'b bin Malik, söylediği şiirlerle İslam'a büyük hizmetlerde bulundu. Ka'b bin Malik, Hendek Savaşı'nda da bulundu. Gazadan önce hem çukur kazıyor hem de şiir söyleyerek Müslümanları teşvik ediyordu. Hendek Savaşı günü söylediği şiirde Müslümanları överek müşriklere gözdağı verdi: 'Tutuşup yanmakta olan kamışların çatırtısı gibi, Peygamber Efendimiz, Huneyn Savaşı'ndan sonra Taif'i kuşatmaya karar verdi. Gaza için şehri kuşatmaya giderken Allah Resulü, Kab bin Malik'e seslenerek: 'Ey Ka'b, bize şiir inşad ederek develeri sür' buyurdu. Bunun üzerine sahabe uzun bir kaside okudu: ''Tihâme ve Hayber'de her öcün hükmünü yerine getirdikten sonra kılıçları kınına soktuk, Ka'b bin Malik'i üne kavuşturan hadise ise Tebük Seferi'ydi. Tebük Seferi ilan edilince Ka'b bin Malik, savaşa katılmak üzere binek satın almasına, sağlığı ve maddi imkanı yerinde olmasına rağmen, rahatına ve nefsine yenik düşerek gazaya katılmadı. Fakat geride münafık ve maddi imkânı yerinde olmayanların kaldığını görünce çok üzüldü. Allah Resulü (sav) Tebük'e varınca Ka'b'ın durumunu sordu. Kibri ve keyfine düşkünlüğü sebebiyle savaşa katılmadığı ileri sürülünce, yakın arkadaşı Muaz b. Cebel onu savundu. Peygamber Efendimiz, meşakkatli bir yolcuğun ardından Tebük Seferi'nden dönünce savaşa katılmayanlar mazeret beyan ederek af diledikleri halde Ka'b gerçeği itiraf etti. Hiçbir mazereti olmadan Müslümanları yalnız bıraktığını söyledi. Allah Resulü onunla aynı durumda olan Hilâl bin Ümeyye ve Mürâre bin Rebî' ile beraber Allah'ın hükmü gelinceye kadar beklemelerini söyledi. Eşleriyle birlikte yaşamalarını ve sahabelerin onlarla konuşmasını yasakladı. Çileli bekleyiş sırasında Gassân meliki haksızlığa uğradığını söyleyerek, eski dostu Ka'b'ı memleketine davet etti. Onu şanına layık olarak ağırlayacağını belirtti. Fakat Ka'b kendisine vaad edilen izzet ve ikramı reddedip, Allah'ın kendisi hakkında vereceği hükmü beklemeye karar verdi. Allah'a çokça tövbe ve istiğfarda bulunan Ka'b bin Malik, kendisiyle konuşmasa da Allah Resulü (sav) ve sahabelerden defalarca özür diledi. Ka'b, mescide gitti zaman, Peygamber Efendimize yakın durmaya çalışıyor, belki gülümser diye çehresine bakıyordu. Fakat Hz. Peygamber (sav) onunla karşı karşıya geldiğinde yüzünü çeviriyor, bakışlarını ondan kaçırıyordu. Sahabeler onunla karşılaştığında yolunu değiştiriyordu. Gün geçtikçe çektiği çile, duyduğu pişmanlık daha da artıyordu. Fakat bu onun Resulullah'a (sav) bağlılığını sarsmadı. Elli günlük boykotun ardından çektiği çileye karşı gösterdiği sabrın karşılığını aldı. Allah'ın onları affettiğini bildiren ayet nazil oldu. Onu ferahlatan bu hadiseyi şöyle anlatır: 'İnsanların bizimle konuşmalarının yasaklandığı günden 50 gün sonraki gecenin sabahında namazımı kılmıştım. Bu esnada ruhum çok sıkıntılıydı, âdeta yerle gök arasında sıkışmış, gidecek bir yer bulamıyor gibiydim. Tam bu esnada evimin dışından bir ses işittim: 'Ey Mâlik'in oğlu Ka'b, müjdeler olsun. Kurtuluş günün geldi'. Sesi duyar duymaz hemen secdeye kapandım. Gelen habere göre Hz. Peygamber (sav) benimle birlikte üç sahabenin tevbelerinin Allah tarafından kabul edildiğini duyurmuştu. Bunun üzerine sahâbe kardeşlerim müjdeli haberi ulaştırmak için âdeta yarışırcasına benim evime koşmuşlardır.' Fikriyat podcastlerden Tevbe suresini dinlemek için tıklayın Ka'b bin Malik ve iki arkadaşının tövbelerini kabul edildiğini bildiren ayeti kerime şöyleydi: 'Şu bir gerçek ki Allah, peygambere ve -içlerinden bir grubun kalpleri kaymaya yüz tutup, arkasından Allah tövbelerini kabul buyurduktan sonra- o sıkıntılı zamanda peygambere bağlılıklarını koruyan muhacirlere ve ensara lutfuyla muamele etti. Allah onlara karşı çok şefkatli ve merhametlidir. Allah geriye bırakılan (savaşa katılmayan) üç kişinin de tövbesini kabul etti. Sonunda, bütün genişliğine rağmen yeryüzü onlara dar gelmeye başlamış, vicdanları kendilerini sıkıştırmış ve Allah'a karşı O'ndan başka sığınılacak kimse olmadığını anlamışlardı. Bunun üzerine O da eski durumlarına dönmeleri için onlara tövbe nasip etti. Hiç şüphesiz Allah, tövbe kapısını alabildiğine açık tutmakta ve rahmetiyle kuşatmaktadır. Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakının ve doğrularla beraber olun.' (Tevbe, 117-119) Fikriyat Kur'an-ı Kerim uygulamasından sureleri okumak için tıklayın Bu ayetin nazil olmasıyla tövbelerinin samimi olduğu Allah tarafından kabul edildiği bildirilince Ka'b bin Malik ve diğer iki sahabenin yüzleri güldü. Resulullah'ın ve Müslümanların arasına döndüler, âdeta hayat onlar için yeniden başlamış oldu. Ka'b b. Malik, Hz. Osman'ın hilâfetinin son yıllarında çıkan karışıklıklarda halifenin yanında yer aldı; şehid edilmesinin ardından onu defneden birkaç kişiden biriydi. Hayatının sonlarına doğru gözlerini kaybeden Kâ'b'a oğlu Abdurrahman rehberlik etti. Şiirleriyle İslam'ı savunan Ka'b bin Malik, Peygamber Efendimize atılan iftiralara ve hicivlere karşılık vererek Allah Resulü'nün takdirini kazandı. Ka'b bin Malik'in Peygamber Efendimiz için yazdığı şiirlere gelin daha yakından bakalım 'Rasûl bizim içimizde bir yıldız gibidir, Bedir Savaşı'nda söylediği şiirinde Peygamber Efendimizin Mekke'den Medine'ye gelişinde ensarın ona sahip çıkışını anlattı: 'Allah'ın elçisi içimizde Evs de etrafında, Resulullah'ın vefatından sonra çok ağlayan Ka'b, O'nun fazileti, yüksek konumu ve şemaili ile ilgili mersiye söyledi: 'Ey göz! Bulgur bulgur gözyaşlarıyla ağla, 'Allah'ın elçisi içimizde emrine uyarız, 'Elçi içimizde o akan yıldızdır, bundan da öte O'nu aydınlık veren bir ışık izler, 'Onların reisleri Nebî'dir, çelik gibi sert, 'O öyle Nebidir ki kavmi içinde izzetli mirası,

Şiirleriyle İslam'a hizmet eden sahabi: Ka'b Bin Malik

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Kul Hakkına Saldırı - 3: Gasp

Konukseverliğin simgesi: Kervansaraylar

Ekrem Demirli: Hallac-ı Mansur Yazdığını Yaşadı, Yaşadığını Yazdı

Karınca deyip geçmeyin

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor