Osmanlı'da yapılan ilk telgraf haberleşmesi

📌1793 yılına kadar iletişim aracı olarak posta güvercini, ateş yakmak, mektup gibi yöntemler kullanılıyordu. Günümüz teknolojisi açısından baktığımızda belki de çok kayda değer bulmadığımız telgraf, o zamanlar için mükemmel bir icattı. 📌Elektriğin ilk kez kullanıldığı bu cihaz, Claude Chappe tarafından icat edildi. Osmanlı'da telgraf eğitimi veren kurumlar 📌Fransa'da epey gündem oluşturan bu yeni icat yakından takip edildi. İcadın her tarafa yayılması halk tarafından da ilgiyle karşılanmasındı. 1793'ün temmuz ayında 35 kilometre bulunan iki mesafe arasında denemeler yapıldı. 📌Denelemelerin olumlu sonuçlanması neticesinde Chappe'a 'telgraf mühendisi' unvanı verildi. İnsanlık, böylece haberleşme alanında hızla gelişecek teknolojinin ilk adımını atmış oldu. 📌Pek çok icatta olduğu gibi telgraf da farklı teknolojilere kapılar açan bir kaynak haline geldi. Telgrafın asıl gelişimi elektrikli telgrafın icadıyla Samuel Morse tarafından gerçekleştirildi. 📌1835 yılında Samuel Morse, ilk elektromıknatıslı telgrafı yaptı. Osmanlı iletişiminde dönüm noktası: Osmanlı Telgraf Fabrikası 📌Telgraf düzeneği elektromıknatıs ve başlı bir kalem olup bu kalem bir kağıdın üzerine çizgiler oluşturmaktaydı. Başarılı olamayan bu yöntemin ardından Morse ve yardımcısı eksikleri bularak telgraf düzeneğini geliştirmeye çalıştılar. Yapılan bütün denemelerden sonra Samuel Morse tarihte kendi adıyla anılan nokta ve çizgilerden oluşan Mors alfabesini buldu. 📌Asıl mesleği ressamlık olan Morse, madalyasını bir Osmanlı padişahından aldı. 8 Mayıs 1841 tarihli Ceride-i Havadis gazetesinde havai telgrafın durumu hakkında geniş bir makale yayınlandı. 📌Osmanlı'da ilk telgraf 10 Eylül 1855 yılında kuruldu. Avrupa'da ortaya çıktı fakat Osmanlılar bu konuda kısa zamanda Avrupa'yı geçti. Osmanlı'nın ilk telsiz telgraf istasyonu 📌Türk topraklarında telgraf ilk kez 1839 yılında İstanbul Beylerbeyi Sarayı'nda Sultan Abdülmecit Han'ın karşısında Samuel Morse tarafından bazı araştırmalarda kullanmak için denendi. Abdülmecit, Morse'u icadından dolayı kutladı ve kendisine bir de nişan gönderdi. 📌Telgrafın imparatorluk topraklarına taşınması için hemen kollar sıvandı. Sultanın takdirini kazanan telgraf en kısa zamanda bu topraklarda yerini aldı. 📌Morse'un ortağı Mr. Chamberlain yeni icat edilen telgraftan bir takımı İstanbul'a getirdi ve icadın kabulünü Osmanlı'dan istedi. Fakat talihsizlikler yeni icat edilmiş bu makinenin çevresinde dolanıyordu. Tuna Nehri yoluyla Viyana'ya hareket eden Chamberlain'in vapuru batınca kendisi ve beş arkadaşı boğularak öldü. Osmanlı devletinde telgraf kurulması için başlatılan teşebbüs sonuçsuz kaldı. 📌Ülkemizde telgrafın kurulması için faaliyetler ikinci bir teşebbüsle devam etti. 9 Ağustos 1847'de yine Beylerbeyi sarayının yerinde bulunan ahşap sarayda bizzat Abdülmecit'in huzurunda deneme gerçekleştirildi. 📌Sarayın değişik odalarına yerleştirilen alıcı ve vericiler olumlu sonuç verdi. Telgrafla yakından ilgilenen padişah aynı denemenin ertesi gün devletin ileri gelenlerin önünde de yapılmasını emretti. Eğer başarılı olursa İstanbul ve Edirne arasında bir hat çekilecekti… 📌Verilen bu kararın gerçekleştirilmesi 8 yıl sürdü… Sultan'ın ilgisine rağmen telgrafın Osmanlı Devleti'nde etkili bir şekilde kullanılmaya başlaması Kırım Savaşı sırasında oldu. 📌Osmanlı Devleti, ilk kez Kırım Savaşı sırasında telgrafı kullanmaya başladı. Kırım Savaşı esnasında Kırım'dan Londra'ya en hızlı mesaj iki, Kırım'dan Varna'ya ise beş günde ulaşıyordu. 📌Telgraf şebekesi kurulması için Babıali'ye teklif iletildi. Padişahın isteğiyle hat İstanbul ile Edirne hattına bağlanacak oradan da Şumnu'ya uzanacaktı. 📌19 Ağustos 1855'te İstanbul- Edirne hattı, 6 Eylül'de ise Edirne Şumnu bağlantısı tamamlandı. Ve böylece 10 Eylül 1855'te Osmanlı'daki ilk telgraf haberleşmesi sağlanmış oldu. Savaşın ardından telgraf kısa zamanda ülke geneline yayıldı.

Osmanlı'da yapılan ilk telgraf haberleşmesi

TELGRAFIN KISA TARİHÇESİ