Hz. Ömer'in (RA) ilkleri

Tarihin en adil amirlerinden olan Hz. Ömer (RA) sadece devlet meseleleriyle ilgilenmez. Halifeliği süresince sosyal, kültürel ve hayata dönük tüm hususlara dair çözümler üretir. 'Müminlerin Emiri' sıfatıyla hükmeden Hz. Ömer'in (RA) bazı uygulamaları hem İslam'ın yayılması hem de devletin işleyişi açısından ilk olma özelliğini taşır. Müslümanların emiri: Hz. Ömer Fetihlerin genişlemesi ve devletin her açıdan ilerlemesi pek çok eksikliği ortaya çıkarır. Bunlardan birisi de Müslümanların ortak olarak kullanabilecekleri bir takvimden yoksun kalmalarıdır. Hz. Ömer (RA) bu sorunu bertaraf etmek ve ortak bir takvimi yaygınlaştırmak için hicreti takvimin başlangıcı kabul ederek Hicri 16. yılda Hicri Takvimi ortaya çıkarır. Hz Ömer'in kişilik özellikleri İslamiyet'in büyük fetihlerle beraber farklı kıtalara yayılması Hz. Ömer (RA) devrine aittir. İlk halife Hz. Ebubekir (RA) ile başlayan fetihler bu süreçte artarak devam eder. Şam, Mısır, Irak gibi devrin kültürel ve ticari merkezlerinin yanı sıra İran'ın bir bölümünün de fethedilmesi ile beraber hem sınırlar hem de ufuklar genişler. Mısır fatihi: Amr bin As Hz. Ömer'in (RA) adı geçtiğinde en çok hatırlanan hususlardan birisi kendisinin adalete olan düşkünlüğüdür. Hz. Ömer (RA) bu anlayış çerçevesinde büyük bir değişiklik yapar. Şehirlere valilerden ayrı olarak kadılar atar. Böylece idare ve yargı iki ayrı koldan ilerler ve devlet mekanizması hızla hareket etmiş olur. Peygamberimizin en yakın dostu Hz. Ömer'in adaleti Hz. Ömer (RA), tebaayı kendisine Hak Teala'nın bir emaneti olarak görüp bu minval üzere hareket edip, insanlara karşı sorumluluğu altında ezilen bir karaktere sahiptir. İnsanları korumak, şehri kolaçan ve güvenliği sağlamak maksatlarıyla Hz. Ömer (RA) geceleri Medine'yi tek başına yürüyerek dolaşır. Böylece halk arasında güven sağlar. Hicaz'a yerleşen ilk Yahudiler, Babil Kralı Buhtunnasr'ın Kudüs işgali sonrasında Hayber, Yesrib, Fedek gibi önemli şehirlere yerleşirler. Bölgede ticaret yaparak önemli bir mevki işgal ederler. Var olan huzuru sürekli olarak bozmaları sebebiyle Hz. Ömer (RA), Yahudileri Hicaz topraklarından sürer. Bu yasağın istisnası ise tüccar ve sanatkarlardır. Bu zümrelerin üç günden fazla olmamak koşuluyla Hicaz'a girebilmelerine izin verir. Kur'an-ı Kerim'de Yahudilerin özellikleri Hz. Ömer'in (RA) vefatının ardından Hz. Ali (RA), 'Ömer mescitlerimizi aydınlattığı gibi Allah onun kabrini aydınlatsın' buyurmuştur. Bunun sebebi Hz. Ömer'in (RA) Ramazan ayında yaptığı ve gelenekselleşen uygulamalardır. Müminlerin Emiri, Ramazan ayının gecelerini toplu şekilde ihyayı bir gelenek haline getirir. İnsanları bu sebeple mescidlere toplar ve bu durumu yazılı olarak Müslümanlara bildirir. Hicri 14 Ramazan ayından bu yana gelenekler sürer. Resulullah'ın (SAV) dilinden Ramazan-ı Şerif Şeriat hükümlerinde çok ayrı bir hassasiyet gösteren Müminlerin Emiri, içki gibi hassas mevzuları aslı yıkabilecek denli tehlikeli görür ve bu minvalde davranır. Bu ince bakışın bir karşılığı olarak Hz. Ömer (RA), evinde içki satan Rüveyşid es-Sekafi'nin evini yıktırır ve Rebia el-Cümahi'yi sürgün eder. Alkol bunamaya da neden oluyor! Hz. Ömer'in (RA) yaptığı en önemli atamalardan birisi de valilerdi. Liyakat ve samimiyetin öncelendiği bu atamalarda 'Müminlerin Emiri' atanan kişinin malını kayıt altına alırdı. Görevden aldığı valilerle biriktirdiği malı bölüşürdü. Böylece hakkaniyetli bir yönetim çabası güderdi. Muaz b. Cebel, Amr b. As, Ebu Hüreyre ve Sad b. Ebi Vakkas bu valilerden bazılarıdır. İmam Gazzali'nin Nasihatü'l-Mülûk eserinden öğütler İçki içenlere verilen 80 değnekten müteşekkil had cezası ilk kez Hz. Ömer (RA) tarafından uygulanır. Bu had cezası daha önce 40 değnekten oluşurken Hz. Ömer (RA) tarafından iki katına çıkarılır. 'Kim sarhoş olup iftira ederse, ayıldığı zaman ona iftira haddi uygularım' dediği rivayet edilen Hz. Ömer (RA), bu şekilde toplumsal hususlara hassasiyet gösterir. İslam hukukunda bilinmesi gereken terimler Hz. Peygamber'in (SAV) vefatının ardından müminler halifelere nasıl hitap edecekleri noktasında tam olarak nasıl tepki vereceklerini bilemese de Hz. Ebubekir'e (RA) çoğunlukla 'Halifeti Resulillah' yani 'Allah Resulü'nden sonra gelen' dediler. Hz. Ömer'in (RA) hilafetinin başlarındaysa 'Halifetü halifeti Resulillah' yani 'Allah Resulü'nden sonra gelenden sonra gelen' dediler. Ama bu çok uzun bir ifade olduğu için zamanla Müslümanlar tarafından Hz. Ömer'e (RA) 'Müminlerin Emiri' denilir. Emirü'l Mü'minin: Hz. Ömer Müslümanların fetihlerle beraber geniş topraklara hükmetmeleri ortaya daha önce duyulmamış, görülmemiş yöntemlerin çıkmasına sebep olur. Bunlardan birisi de deniz yolu ile gıda taşınmasıdır. Mısır'dan el-Car şehrine kadar gemi ile taşınan yiyecekler oradan Medine'ye taşınır. Bu, İslam tarihinde bilinen ilk deniz yoluyla icra edilen gıda takviyesidir. Gerçekleşen fetihlerle İslam'ın farklı coğrafyalarda yayılması bazı problemleri de ortaya çıkarır. Bunlardan belki de en önemlisi barınma sorunudur. Hz. Ömer (RA) hem şehirleşme hem de ileride İslam kültürünün bölgeden kolayca atılamaması gibi maksatlarla Fustat, Kufe ve Basra şehirlerini kurar. Özellikle Basra ve Kufe ilerleyen dönemlerde iki önemli ilim merkezleri olurlar. Sa'd bin Ebu Vakkas'ın kurduğu ilim şehri: Kufe Hz. Ömer'in (RA) yenilikleri sadece devlet meselelerine dair konularda kalmamış imar faaliyetlerini de içine almıştır. Yapımında bizzat Resul-i Ekrem'in (SAV) çalıştığı Mescid-i Nebevi zamanla Müslümanlara dar gelir. Hem mescid hem de idare merkezi olarak kullanılan yapıyı büyütme kararı alan Hz. Ömer (RA) böylece Mescid-i Nebevi'yi ilk genişleten isim olarak da tarihe geçer. Mescid-i Nebevi hakkında 20 ilginç bilgi

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Hz. Ömer'in (RA) ilkleri