Cezzar Ahmed Paşa'nın Filistin savunması

Doğum tarihi net olarak bilinmeyen ama 1720'li yıllarda doğduğu kabul edilen Cezzar Ahmed Paşa, Osmanlı tarihinin en kritik süreçlerinden birisini başarıyla yönetmiş ve zaferi ile Devlet-i Aliyye'nin yok olmasının önüne geçmişti. Aslen Boşnak olan Cezzar, Hekimoğlu Ali Paşa'nın maiyetinde 1756 yılında Mısır'a gelmiş ve bu tarihten vefatına dek Orta Doğu'da Devlet-i Aliyye'ye hizmet etmişti. Osmanlı'nın bekası için bölgede pek çok tedbir alan Paşa, gençliğinden itibaren bölgeyi her yönü ile ezberlemişti. KUDÜS VE FİLİSTİN KRONOLOJİSİ Fransız General Napolyon'un Mısır'a başlattığı harekat karşısında Akka şehrinde büyük bir savunma merkezi kuran Cezzar, Osmanlı'nın bütünlüğünü koruduğu gibi tarihin en büyük mareşallerinden biri olarak kabul edilen Napolyon'u da küçük düşürmüştü. Dirayetli bir devlet adamı olan Paşa'nın zaferinin arkasında ise azim, kararlılık ve bölgeyi çok iyi bilmesi yatıyordu. Napolyon ve Cezzar Ahmed Paşa'nın büyük kavgasının tarihi hikayesi böyle başlamıştı. Fransızların yükselen yıldızı Napolyon Bonapart özellikle İtalya seferleri sırasında büyük bir şöhrete ulaşmıştı. Merkezi hükümet bu popülerlikten rahatsızdı. Napolyon da hem İngilizlere ticari açıdan darbe vurmak hem de Fransa'nın ilerlemesini devamlı kılmak gibi sebeplerle 1798 yılında Mısır'ı işgal etti. FİLİSTİN DİRENİŞİNİN SEMBOLÜ: ANAHTAR Nil Muharebesi'nde donanmaları yok olsa da Fransız ordusu Mısır içlerine yayıldı. Bu durum bölgedeki dengeleri değiştirdiği gibi Osmanlıları zor bir duruma sokmuştu. 1 Temmuz'da İskenderiye'ye ayak basan Fransız ordusu, başarılar kazansa da donanmasını kaybetmişti. Donanma ile tekrar bir bağlantı sağlanması için Napolyon Bonapart'ın Osmanlı içlerine ilerlemesi, Osmanlı'yı işgal etmesi gerekiyordu. Fransızlar dalgalar halinde Filistin topraklarını işgal ederek Akka önlerine ulaştıklarında şehri hızlıca ele geçirip savaşa devam etme niyetindeydiler. Napolyon, karşısında ilk mağlubiyetini alacağı askeri dehanın farkında değildi. Cezzar Paşa, Osmanlı idaresi tarafından Mısır seraskeri olarak Akka önlerinde kendisini kuşatan Fransız ordusunu gözlüyordu. FİLİSTİN MESELESİNE NE KADAR HAKİMSİN? 19 ve 20 Mart tarihinde gerçekleşen saldırıları Cezzar Ahmed Paşa büyük bir kahramanlıkla püskürttü. Sultan III. Selim'in yeni kurduğu askeri birlik Nizam-ı Cedid Cezzar'ın elini güçlendirmişti. Nisan ve Mayıs aylarında Napolyon tüm modern tekniklerle şehre saldırsa da bir türlü başarı elde edememişti. Fransızların yükselen yıldızı ilk defa mağlup olmanın eşiğindeydi. Karşısında seksen yaşına yaklaşmış bir Osmanlı paşası vardı ve o buna rağmen galip olamıyordu. Napolyon yardımcılarını suçluyor, sürekli kızgın bir şekilde emirler yağdırıyordu. İstekleri doğrultusunda şehre her açıdan daha sert saldırılar gerçekleştirildi. Ama Napolyon bir türlü Paşa'nın hatlarını aşamadı. Bunun sonucunda 20 Mayıs tarihinde Akka önlerinden Kahire'ye oradan da Paris'e geçmek zorunda kaldı. Bu mağlubiyet, dünya askeri tarihinin parmakla gösterilen ismi Napolyon Bonapart'ın ilk yenilgisi olarak tarih kitaplarına geçecekti. FİLİSTİN HAKKINDA OKUNMASI GEREKEN KİTAPLAR Zafer Osmanlı idaresinde büyük bir sevince sebep olmuş, Paşa hediyelerle taltif edilmişti. Bir müddet sonra Cezzar Ahmed Paşa, Şam valiliği ve Hicaz seraskerliğine getirilmişti. Bu dönem özellikle Hicaz çöllerinde Vehhabilik hareketinin güçlendiği zamanlara rastlıyordu. Seksen yaşını aşmış olan Paşa 23 Nisan 1804 tarihinde çok sevdiği ve terk etmediği Akka şehrinde vefat etti. Vehhabilik nedir? Kurucusu Muhammed b. Abdulvehhab'ın fikirleri etrafında şekillenene dini ve siyasi akım. Batılı kaynaklarda zalim olarak lanse edilen Paşa, bölgede Osmanlı idaresini güçlendirmek için büyük fedakârlıklar göstermiş bir devlet adamıydı. Bilhassa Napolyon Bonapart'ı mağlup etmesinin ardından Orta Doğu'da efsaneleşen Paşa; asi aşiretler, gruplar ve ticari zarara uğrayan Batılılar tarafından sevilmezdi. FİLİSTİN'DEKİ ZULME KARŞI MÜSLÜMAN TAVRI NASIL OLMALI? Onun döneminde Akka, Beyrut ve Sayda gibi sahil şehirleri başta olmak üzere bölge siyasi ve ekonomik açıdan güçlenmişti. Özellikle çok sevdiği Akka'da Cezzar Ahmed Paşa'nın izleri günümüzde de görülmekte. Paşa, Akka şehrinde altı cami, iki çarşı, hanlar, hamamlar, çeşmeler, su değirmenleri yaptırmış ve şehrin surlarını tahkim ettirmişti. Faaliyetlerini ve gerçekleştirdiği hareketlerini risaleler şeklinde yazdıran Paşa, Haçlılar'ın terk ettiği son şehri kaybetmemesi ve Napolyon Bonapart'ı mağlup eden ilk kimse olmasıyla tarihe geçmişti.

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Cezzar Ahmed Paşa'nın Filistin savunması