Alaska neden satıldı?

HER ŞEYİ DEĞİŞTİREN SAVAŞ ◾ 1853 - 1856 yılları arasında gerçekleşen Kırım Savaşı pek çok yönü ile dünya tarihini etkileyen bir olaylar zincirini de başlatmıştır. Osmanlı, İngiltere ve Fransa'nın ilk ve son kez aynı safta yer aldığı savaş, Rusya'nın büyük ideallerini parçalamış ve sıcak denizlere inmesini engellemiştir. ◾ Savaşın ardından bir bahane ile topraklarını kolayca kaybedebileceklerini düşünen Ruslar, bugün siyasi tarihçiler tarafından 'fiyasko' olarak kabul edilen bir kararla Amerika kıtasındaki tek toprak parçaları olan 'Alaska'yı Amerika'ya sattılar. Peki bu olay nasıl gerçekleşmişti? FİLM DEĞİL GERÇEK! KIRIM TRAJEDİSİ ALYESKA VE ALASKA ARASINDA ◾ Alaska, Eskimo diline ait bir kelimedir. Rusya'ya ait olduğu yıllarda 'Alyeska' olarak isimlendirilen bölge, kutup dairesine olan yakınlığı sebebiyle tarih boyunca nüfusun az olduğu bir toprak parçasıdır. ◾ Av hayvanlarının çokluğu, madenlerin çeşitliliği ise Amerika'nın bölgeyi satın almasının ardından ortaya çıkar. 1732 yılında Rusya tarafından sömürge haline getirilen bölgeye Promyshlennikiler yerleştirilir. Ayrıca Rus Ortodoks Kilisesi bölgeyi Hristiyanlaştırmak için misyonerler sevk eder. Promyshlennikiler kimdir? Rus ve Ruslaşmış Sibirya yerlilerine verilen genel isim. ÇAR'IN KARARI ◾ Alaska'da uzun yıllar boyunca sayıları bini bulmayan Rus kolonisi ile hakimiyet kuran Rusya, Çar I. Alexander'ın aldığı bölgeye 185 kilometre gemi yanaşmama kuralı ile egemenliğini ilk kez zedeler. ◾ Bölgenin Asya ticaret yolu olması sebebiyle Amerika tarafından sert bir eleştiriye tabi tutulan Çarlık Rusya nihayetinde geri adım atar ve 1824 yılında Rus- Amerikan Antlaşması imzalanır. Rus - Amerikan Antlaşması nedir? İmzalanan bu antlaşma ile Alaska'nın deniz sınırları belirlendiği gibi iki tarafında bu sınırları ◾ 1853 yılında başlayan ve Rusya'nın mağlubiyeti ile 1856'da sonuçlanan Kırım Savaşı Alaska'nın tarihini de belirleyen bir hüviyete sahiptir. ◾ Amerika kıtasında bulunan ve Rusya'nın savunmasının en zor olduğu kara parçası Alaska, Kırım Harbi'nin galiplerinden olan Fransa ve özellikle İngiltere'nin kolayca işgal edebileceği bir coğrafyadır. ◾ Bu dönemde Kaliforniya'da ortaya çıkan altın madeni, bölgeye ciddi bir akın oluşturmuş ve bir dizi yağma hareketleri yaşanmıştır. Alaska da benzer bir senaryo yaşayabilecek düzeydedir. Rusya bu ihtimallerden çokça çekinir. ◾ Bu sebeplerden dolayı Çarlık Rusyası, Amerika kıtasında bulunan devasa toprak parçası Alaska'yı Amerika Brileşik Devletleri'ne satmaya karar verir. AMERİKAN TARİHİNİN KAPANMAZ LEKESİ ◾ 1857 yılında Çar II. Alexander tarafından sunulan teklif Amerikan İç Savaşı sebebiyle bekletilir. 1859 - 1960 yılları arasında müzakereler tekrar başlar. ◾ 1867 yılında 7,52 milyon dolar karşılığında imzalanan antlaşma ile Amerika ile Rusya komşu olduğu gibi ABD topraklarına devasa bir eyalet ekler. ◾ Dönemin Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı William H. Seward, Alaska Antlaşması'nı imzaladığı için ülke çapında yoğun protestolarla karşılaşır. ◾ Kamuoyunda hoş karşılanmayan antlaşma 'Seward Çılgınlığı','Seward'ın Buz Kutusu' olarak anılır. Lakin bu satın almanın öncesinde Alaska, Charles Sumner tarafından incelenir. Charles Sumner kimdir? Charles Sumner dönemin Amerika Birleşik Devletleri Dış İlişkiler Komisyonu başkanıdır. SULTAN II. ABDÜLHAMİD'İN ARŞİVİNDEN ABD FOTOĞRAFLARI ◾ Sumner verdiği bilimsel ve stratejik raporlarda Alaska'nın Amerikan topraklarına katılması gerektiğini dile getirir. Yapılan oylama sonucunda Alaska Antlaşması onaylanır. ◾ Av hayvanları, ticaret ve değerli madenlerin çıkması ile ekonomik olarak ABD'ye katkı sağlayan Alaska, esasında stratejik konumu sebebiyle önemlidir. Özellikle 'Soğuk Savaş' döneminde ABD Alaska'yı,Sovyet Rusya üzerinde ciddi bir tehdit unsuru olarak kullanır. ◾ Resmi devir tarihi olan 18 Ekim 1867, uzun yıllardır bölgede 'Alaska Günü' olarak kutlanıyor. Resmi tatil olarak kabul edilen gün, çeşitli gösterilere sahne oluyor. ◾ Her sene yüksek katılımla kutlanan 'Alaska Günü' Amerika'nın toprağı olan Alaska'nın Rusya'dan alınmasının isabeti olarak kabul edilir. ABD'NİN SİYASİ OYUN ALANI ◾ Rusya'nın 1853 - 1856 Kırım Harbi sebebiyle elinden çıkması vehmiyle Amerika'ya sattığı Alaska stratejik açıdan büyük önem arz eden bir kara parçasıdır. ◾ Alaska'nın satımı ile ABD'ye karşı üstünlüğünü kaybeden Ruslar, yaptıkları hatanın farkına varsalar da Alaska, soğuk iklimi ve zorlu koşulları ile günümüzde turizmin vazgeçilmez bir ayağıdır.