Stratejik Nokta: Kırım'ın jeopolitik önemi ve Kırım Türkleri

Kırım, tarih boyunca oldukça stratejik bir noktada yer almıştır. Bu da bölgenin günümüze kadar sürekli bir huzursuzluk içinde olmasına sebebiyet vermiştir. Peki, bu denli mühim bir yer olan Kırım, nerede bulunuyor? Kırım, Karadeniz'in kuzeyinde yer alması hasebiyle iklim olarak fazlasıyla elverişli bir konumda. Tarihin izinde: Kırım yapıları Kırım Yarımadası'nı özel kılan etmenlerden biri de doğal güzellikleridir. Aynı zamanda yarımada olmasından ötürü ekonomisi; tarım, balıkçılık ve turizm merkezlidir. Bu güzide ülkenin başkenti, tarihi Akmescit, günümüzde bilinen ve yaygın olan adıyla Sivastopol'dur. Bu kadim diyarın tarihine tanıklık eden başlıca şehirler; Akmescit, Bahçesaray, Kerç, Kefe, Gözlemevi, Yalta ve Canköy. Her birinde bir kuruluş ve bir de göç hikayesi bulunur. Türklerin, Kırım'a gelmesi Ruslardan çok öncelere uzanır. Kırım Yarımadası'na 375 yılında gerçekleşen Kavimler Göçü ile birlikte batıya bir akın olmuş bir kısım Türk, Kırım Yarımadası'na yerleşmiş. Böyle Kırım topraklarının etnik yapısı değişmeye başlamış. Hazar Devleti'nin bölgeye hakim olmasıyla buradaki Türklerin nüfusu daha da artmıştır. Kırım'ın işgal kronolojisi Kıpçak Türkleri, Kırım'da yerleşik bir yaşama geçerler. Kadim topraklarda bulunan Kıpçaklar ve Peçenekler daha sonra buraya Altın Orda İmparatoluğu'nun da yerleşmesiyle Kırım bir Türk yurdu olmuştur. Altın Orda'dan sonra Kırım Hanlığı bölgeyi hakimiyeti altına almış. Osmanlı Devleti döneminde de Kırım ile olan bağlantı hiç kesilmemiş, Kırım Türkleri daima 'kardeş' olarak görülmüştür. Coğrafi olarak Rusya'ya epey yakın olan Kırım, tarih boyunca Çarlık Rusya'nın baskı ve eziyetlerine maruz kalmıştır. Sıcak denizlere inmek isteyen ve bir türlü çıkış yolu bulamayan bu devlet, Kırım Yarımadası'na yönelmiş ve yarımadanın üzerinde türlü oyunlar oynamıştır. Kırım, bir yarımada olduğundan dolayı birçok liman kentine de sahiptir. Ekonomisini ticaret üzerinden yürüten Kırım Hanlığı'nın Cenovalı tüccarlarla yaşadığı anlaşmazlık, Hanlığı farklı devletlerle ticari ilişkiler kurmaya yönlendirir. 80 yıldır dinmeyen acı: Kırım Tatar Sürgünü Böylece Kırım, kıyılarının karşısında bulunan Osmanlı Devleti ile ticari ve kültürel anlamda ilişkiler kurar ve zamanla Osmanlı'nın hâkimiyeti altına girmiştir. Kırım Yarımadası, Karadeniz'in kuzeyinde yer alır. Bir milletin rahatça yaşaması ve hayatını idame ettirmesi için gerekli iklim ve coğrafi koşullara sahip. Bu özellikleri bir avantaj gibi gözükse de diğer devletlerin yayılmacı politikalarına karşın bir tehdit. Nitekim gözü sürekli Kırım'ın üzerinde olan Rusya, II. Dünya Savaşı'nda Kırım Türklerinin, Almanya'nın yanında olduğu ve Almanya'ya destek verdiği gerekçesiyle 1944 yılının 18 Mayıs gecesinde onlarca Kırım Tatarını, Sibirya ve Türkistan'a sürgün eder. Hayvan vagonlarında kaderlerine mahkûm edilen bu insanların çoğu, yolda hayatlarını kaybeder. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Kırım, Ukrayna'nın egemenliği altında varlığını sürdürmeye devam eder. Kırım Sürgünü'nü anlatan bir roman: O Topraklar Bizimdi Sürgün sonrası bölgenin etnik yapısı değişmiş, gönderilen milyonlarca Kırım Türkü vatanlarından uzakta yaşamak zorunda kalmıştır. Tatarlar; Kırım Tatarları ve Kazan Tatarları olarak ikiye ayrılır. Kırım Tatarlarının diyarı, Kırım Yarımadası iken; Kazan Tatarlarının çoğunluk yaşadıkları yer, Tataristan Cumhuriyeti'dir. Bu bölgede ağırlıklı olarak bulunan etnik gruplar sırasıyla; Ruslar, Ukraynalılar ve Kırım Türkleridir. Sürgünden sonra uzun yıllar vatanına dönemeyen milyonlarca Kırım Tatarı ise, dünyanın dört bir yanına dağılmıştır. Başta Türkiye olmak üzere, Kazakistan, Tataristan gibi Türkistan Cumhuriyetleri'nde varlıklarını sürdürürler. Cengiz Dağcı'nın kaleminden bir Kırım hikayesi Karadeniz'in en güzel kıyılarına sahip Kırım Yarımadası, yer altı ve yer üstü zenginleriyle tarih boyunca sık sık gündeme gelmişti. Stratejik bir noktada olduğundan her türlü işgale uğramış ve uzun yıllar Rus yönetiminin baskılarına maruz kalmıştı. Bir zamanlar Hanedan-ı Ali Osman'ın ardından protokolde ikinci sırada bulunan Kırım 17 Mart 2014'ten bu yana işgal altında...

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Stratejik Nokta: Kırım'ın jeopolitik önemi ve Kırım Türkleri

KIRIM NEDEN ÖNEMLİ?