Film analizi: "Kirazın Tadı"

ABBAS KİYARÜSTEMİ SİNEMASI 🔸 İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi, sadece yaşadığı coğrafyayı etkilemekle kalmamış, adını dünya sinemasının önemli yönetmenleri arasına yazdırmıştır. 🔸 Sanatın kendi köklerinin olduğu yerde büyüyeceğine inanan usta isim, İran kültürü ve milli duyguları ile yeteneğini birleştirerek eşsiz filmler ortaya koyar. Film analizi: 'Sonsuzluk ve Bir Gün' 🔸 Kiyarüstemi sineması hem görsel anlamda şiir tadında iken hem de sorgulattığı kavramlar ile filozofçadır. Her bir karesi fotoğraf tadında olan filmlerinde renk, ışık ve ses adeta ahenk içindedir. 🔸 Sinemanın filozofu olarak da anılan yönetmen, yapıtlarında hayat ve ölüm, gençlik ve yaşlılık, aşk ve ayrılık gibi karşıt duyguları bir araya getirerek sorgulatır. 🔸 Kiyarüstemi izleyenlerin kafasında soru işaretleri oluşturmayı başarır ve sinemasında bunlara anlamlı cevaplar arar. Genellikle ne kendisi ne de seyredenlerin net bir cevap bulabildiği filmlerinde hayata karşı derin bir düşünce bulutu oluşturur. 🔸 Önemli ölçüde belirsizlik içeren filmlerinde araba içerisinde geçen diyalog sahnelerine sıkça rastlanır. 1997 yılında çektiği Kirazın Tadı filmi, yönetmenin bu özelliğinin daha açılış sahnesinde görüldüğü ve film boyu sürdüğü bir yapımdır. Film, çoğunlukla araba içerisinde geçen çatışmalı diyaloglardan oluşur. Film analizi: 'Baran' KİRAZIN TADI 🔸 İran sinemasının önemli özelliklerinden biri olan sadelik, Kiyarüstemi'nin filmlerinde de yer alır. Kiyarüstemi, basit, gündelik hikayelerden eşsiz filmler meydana getirir. Kirazın Tadı filminde de usta isim, intihar etmeyi düşünen bir adamın öyküsünü anlatır. 🔸 Ahlak, intihar hakkı, yaşam ve merhamet kavramlarını sorgulatan film, Cannes Film Festivalinde Altın Palmiye Ödülü'ne layık görülür. 🔸 Film, Tahran topraklarında arabasıyla dolaşan orta yaşlı bir adamın hikayesini anlatır. Umutsuzluğa düşen Badii Bey, intihar etmek istemektedir. 🔸 Öldükten sonra kendisini gömecek birini bulmak amacıyla sokak sokak amele arar gibi üzerine toprak atacak kişiyi arar. Film analizi: 'Dersu Uzala' 🔸 Uzun denemelerin ardından arabaya binen ilk kişi genç bir askerdir. İşte bu andan itibaren ölüm ve yaşam arasında sürecek olan çatışmalı diyaloglar başlar. 🔸 Öldükten sonra üzerine 20 kürek toprak atması için diller döktüğü asker ile konuşmaları oldukça etkilidir. Badii'nin'Ben bir ağacın köküne saçacağın gübreyim' sözü yüreğe dokunarak filmin konusunu özetler niteliktedir. 🔸 Badii'nin isteğine karşın genç adam kaçar ve yeniden bir arayış başlar. Uzun ve dolambaçlı köy yollarında arabasıyla dolaşan Badii, bu sefer de bir ilahiyatçı ile karşılaşır. 🔸 Yönetmen, Badii'nin arabasına öyle alalade insanları bindirmemiştir. Her biri ayrı bir görevi üstlenir aslında. Ölümle ilgili farklı meseleleri sorgulatarak cevaplar arar. Arabaya bir ilahiyatçının biniyor olması da tesadüf değildir. İntiharın dini açıdan nasıl karşılandığını anlatarak izleyenlerin Badii ile birlikte düşünmesini sağlar. 10 maddede sinema 🔸 Arabaya binen üçüncü yolcu ise Bagheri isimli bir Türktür. Hayatındaki tek derdi hasta çocuğunu iyileştirmek olan bu kişi, yaşama tutunmanın önemini anlatmaya çalışır. 🔸 'Hepimizin hayatında sorunları var. Eğer bizler her küçük sorundan dolayı bu yolu seçseydik yeryüzünde yaşayan bir tek kişi kalmazdı' sözleriyle insaların kendine göre derdinin olduğunu söyler ve birçok nasihat verir. 🔸 Tamamen diyalog üzerine kurulu olan filmde Türk adam bir fıkra anlatır. Fıkranın sonu ise şöyledir: 'Hasta olan düşünceleriniz. Bakış açınızı değiştirin'. Bu sözler, Badii'nin intihar kararını sorgulamasına neden olur. 🔸 Filmde en dikkat çeken unsurlardan biri, diyaloglar arasına giren dış seslerdir. Bazen Badii, arabadaki kişiye soru sorarken korna çalar, bazen gürültülü bir araba geçer. Aslında yönetmen, Badii'nin sesini kesmek istiyormuş gibi bir algı oluşturur. 🔸 Dikkatli bir izleyicinin anında fark edebileceği ölçüde olan bu durum, Badii'yi karşısındaki kişinin duymasını engeller. Sanki bu sesler, Badii'nin fikirlerini, intihar arzusunu bastırmaya çalışıyor gibidir. Ne izlemeli diyenler için 5 film önerisi 🔸 Filmin sonu ise tam bir Kiyarüstemi filmlerindeki belirsizlik ile biter. Kiraz ağacının dibine kazdığı çukura yatan Badii'nin intihar edip etmediği asla bilinmez. 🔸 Badii'nin sonu izleyicinin kendi takdirine bırakılır. Film bittikten sonra seyirci, olan biten her şeyi, yaşamı, ölümü sorgulamak ile kalmayarak bir de Badii'nin meçhul sonunu düşünür ve belki de hiçbir zaman doğru cevabı bulamaz. KİRAZIN TADI FİLMİNİ NEDEN İZLEMELİSİNİZ? 🔸 Öncelikle Kiyarüstemi, kendi köklerine bağlı bir isim olduğu için filmlerinde de ülkesinin kültürünü yansıtmayı amaç edinir. Bu açıdan bakıldığında Kiyarüstemi filmleri, yerli ve milli bir yönetmenin nasıl yapıtlar ortaya koyduğuna iyi bir örnektir. 🔸 Görsel anlamda oldukça estetik karelere sahne olan filmde kullanılan sesler, diyaloglar tam bir ahenk içindedir. Şiirsel öğelerinin yanı sıra Kirazın Tadı aynı zamanda felsefiktir. Varlık, ölüm, yaşam kavramlarını sorgulatır. Bu kadar irdelemesine rağmen herhangi bir cevap ya da sonuç yoktur. Yani hem beyin açıcı hem de beyin yakıcıdır. Eğer düşünmeyi seviyor ya da bir şeyler hakkında aklınızın sınırlarını zorlamak istiyorsanız Kirazın Tadı tam size göre. 🔸 Kiyarüstemi sinemasının vazgeçilmez unsurlarından yol sahneleri, sadelik ve belirsizlik filmin temelini oluşturan unsurlardır. Bu nedenle yapıt, Kiyarüstemi sinemasına yakın plandan bakmanızı sağlar. Sinemasının filozofu olarak da anılan usta yönetmenin oldukça derin olan bu filmini mutlaka seyretmelisiniz. Şimdiden iyi seyirler... (X) Editör: Büşra Kılıç