Film analizi: "Benden Hikayesi"

FİLMİN KONUSU 🔸 Film, Türk edebiyatının usta öykücüsü Sait Faik Abasıyanık'ın yaşamı ve iç dünyasını konu alır. Belge niteliği taşıyan yapım, anlatısını Sait Faik'in kendi kaleminden çıkan eserleri ve onu tanıyan insanların söyledikleri üzerine kurar. 🔸 Seyirci, Adapazarı'nda doğan ve ömrünü bir adada geçiren Sait Faik'in hayat hikayesini, geçtiği sokakları onunla birlikte arşınlayarak kendisinden dinliyormuş hissine kapılır. Sait Faik Abasıyanık kimdir? ANLATIM TEKNİĞİ 🔸 Sait Faik'i, krem pardösüsü ve fötr şapkasıyla genç oyuncu Mert Er canlandırır. Daha ilk sahnede kadraja giren oyuncu, film boyunca hiç konuşmaz. Kah adada kah İstanbul sokaklarında dolanan Sait Faik'in meramını film süresince dış ses, öyküleri ile dile getirir. 🔸 Sait Faik'in 'Parkların Gecesi Sabahı Gündüzü' isimli 1938 yılında kaleme aldığı öyküsü ile başlayan yapım, usta hikayecinin yazarlık serüvenine odaklanır. Filmde, ilk eseri 'İpek Mendil'den 'Çarşıya İnemem'e kadar birçok yapıtına yer verilir. Bu da seyircinin, Sait Faik hikayelerinin içindeymiş, yazdığı anları onunla birlikte yeniden yaşıyormuş hissine kapılmasını sağlar. ÇEKİM AÇILARI 🔸 Geniş planı sıkça tercih eden yönetmen, Sait Faik hikayelerinin ana kahramanı gibi olan İstanbul'u filmin temel mekanı olarak kullanır. Film boyunca Sait Faik'in, İstanbul sokaklarını arşınladığı bu görüntüler ile seyircinin gözünde o hikayeleri canlandırmasını sağlar. 🔸 Alt açı, yakın, detay plan ve başkahramanı takip eden kamera hareketleri ile anlatısını ustaca destekler. Ortaya fotoğraf tadında sahneler çıkaran genç yönetmen, kamera kullanımındaki tarzını bu film ile seyircisine göstermiş olur. Sait Faik'in İstanbul'u FİLMİN GEÇTİĞİ MEKANLAR 🔸 Filmin daha ilk dakikalarında usta yazarın doğduğu şehirde anısına yaptırılan 'Sait Faik Abasıyanık Parkı' gelir ekranlara. Sait Faik'in hayatının başlangıç noktası olan yerden yola çıkan film, adının verildiği sokak ile devam eder. 🔸 Çocukluğunun geçtiği o yerleri gösterir ve sonrasında 1920'lerde geldiği Vefa semtine geçiş yapar. Daha önce de bahsettiğimiz gibi filmin asıl mekanı ise yazar için oldukça önemli bir noktada olan İstanbul'dur. 🔸 Adapazarı, Vefa ve genel olarak İstanbul üzerine odaklanan film, usta kalemin eserlerinde geçen yerlerin ruhunu filmine taşır. Böylece seyirci, kamera ile hikayelere konu olan sokaklarda dolaşma deneyimi elde eder. BELGESELDE KONUŞAN İSİMLER 🔸 Yazarın hikayelerinden oluşan film, aynı zamanda kendisini uzaktan yakından tanıyan, onunla hasbihal etmiş insanların anlattıklarını da aktarır. Belgeselde Adapazarı'nda bir spor kulübünün başkanı Selim Özen, Adapazarı'nı seven Şebnem Senlen Eriş, kuzeni Oğuz Abasıyanık, bakkalı Orhan Tuncer, Vefa'da oturan komşusu Göksel Keşen, Bursa Erkek Lisesi öğretmeni Nevin Burbut, Prof. Dr. Selçuk Özarmağan, Foto muhabiri Ara Güler konuşur. 🔸 Hikayeleri bu kişilerin anlattıkları ile destekleyen yönetmen, örneğin yazarın 1939'da kaleme aldığı 'Sarnıç' hikayesinin arka planını Vefa'da oturan komşusu Göksel Keşen'in anlattıkları ile harmanlar. Hatta Keşen, yazarın hikayesinde 'selvi ağaçlarına çıkan çocuklar' diye bahsettiği kişilerden birinin de kendisi olduğundan bahseder. Bu belgesel sayesinde, Sait Faik hikayeleri, röportaj veren isimler ve seyirci adeta aynı olay örgüsü içerisinde bir araya gelmiş olur. Sait Faik'i iyi bir hikayeci yapan nelerdi? MEKAN VE HİKAYE BAĞINTISI 🔸 Sait Faik hikayelerinin kıyısından köşesinden geçen insanları buluşturan film, seyircinin her bir kişi ile özdeşlik kurmasını, hikayelerin derinliklerine inerek benimsemesini sağlar. Artık yazarın hikayelerini zihin dünyasında betimlemek daha kolaydır. 🔸 Örneğin kameralarını Bursa Erkek Lisesi'ne çeviren film, yazarın ilk hikayesi olan 'İpek Mendil'in anlatıldığı yeri göstererek hissettirir seyirciye. Olayı, lisede edebiyat öğretmenliği yapan Nevin Burbut'un anlattıkları ile pekiştirir. Böylece, filmi izleyenler Sait Faik'i ve yaşadığı dönemi daha da yakından tanır. 🔸 Burbut, eski mezunlardan edindiği bilgiyi aktararak Sait Faik'in okulda krem renk pardösüsü ile aşağı yukarı volta attığını, sessiz sakin ve içe kapanık bir yapısının olduğunu söyler. Ayrıca Burbut, 'Duvarın dibine geçer, bahçedeki öğrencileri gözlemlermiş sürekli. Yani insanların içine girmekten ise dışarıda durup gözlem yeteneğini kullanması belki de onu büyük bir hikayeci yapıyor bugün dünya çapında' diyerek Sait Faik'in büyük bir hikayeci olmasının ardındakileri anlatır. EDEBİ YÖNÜ 🔸 Belgeselde konuşan isimlerden biri de Prof. Dr. Selçuk Özarmağan'dır. Sait Faik'in eğitim ve kariyer hayatını detaylarıyla anlatan Özarmağan, Sait Faik'in ticaret yapmayı denediğini de söyler. Bu esnada yazarımızın konu ile ilgili 1948 senesinde kaleme aldığı 'Ben Ne Yapayım' öyküsü başlar. 🔸 Yönetmen, röportaj yaptığı kişilerin anlattığı hikayeler ile Sait Faik'in yazdığı öyküleri harmanlayarak roman tadında bir film tekniği kullanır. Bu sayede izleyicinin sıkılmasını ya da olaydan kopmasını önler. 🔸 Sait Faik'in edebi tarzını detaylıca anlatan Özarmağan, ondan şu sözler ile bahseder, 'Herkesin bir Sait Faik hikayesi vardır. Yahut her okuyan Sait Faik'in bir hikayesinde kendisini bulur mutlaka derler. İçimizden biri, yine içimizden birini yazıyor. Yahut beni, seni yazıyor. Sait Faik böyle bir yazar. Kendini buluyorsun onda.' Film analizi: 'Sonsuzluk ve Bir Gün' ARA GÜLER'İN KADRAJINDAN SAİT FAİK 🔸 Film içinde konuşan isimler arasında dünyaca tanınan foto muhabir Ara Güler de var. Makinesiyle sayısız önemli ismin fotoğrafını çeken Güler, Sait Faik'i de kadrajına alır. Belgeselde bu fotoğraftan ve kendisi ile olan anılarından samimiyet ile bahseder. 🔸 Sait Faik'in meşhur fotoğrafını çeken Güler, onun nevi şahsına münhasır bir karakter olduğunu söyler. Yazarı en iyi tanıyan insanlardan biri olan Güler, 'Doğmanın borcu vardır, var olmak demek bir şey katmak demektir, Sait Faik onu yapıyordu' der ve ekler, 'Bize bir dünya gösteriyorlar, bakış açısı, anlama imkanı veriyorlar. Bir Sait Faik'iz biz.' BENDEN HİKAYESİ FİLMİNİ NEDEN İZLEMELİSİNİZ? 🔸 Hikayeleri ile ruhumuzu ferahlatan Sait Faik'in aziz hatırasına çekilen belgesel ile seyirci, usta öykücünün iç dünyasına yolculuk yapar. Belge niteliği taşıyan yapım, edebiyatımızın önemli kalemine başka açılardan bakmaya yardımcı olur. Yönetmen bunu yaparken, kullandığı çekim açıları ve tekniği ile hikaye tanında bir film ortaya koyar. Çektiği filmin ruhu, Sait Faik hikayelerini yansıtmayı başarır. 🔸 Sait Faik'in hayatında ve hikayelerinin bir köşesinde yer edinen insanları bir araya getiren yapım, onların anlattıkları ile Sait Faik hikayelerini harmanlayarak eşsiz bir film armonisi elde eder. Seyirci, her bir kişinin anlattığı anı ile özdeşlik kurar ve hikayelerin derinliklerine inerek Sait Faik'i benimser. Filmi izleyenler, artık Sait Faik hikayelerine daha farklı bir açıdan bakacaktır. 🔸 Sait Faik hikayeleri seven kişiler için oldukça keyifli bir seyir zevki sunan film, bir masaldan çıkmış gibi ama bir o kadar da hayatın içindendir. Aynı Sait Faik hikayelerinde olduğu gibi... Sait Faik'in filme veda ettiği sözler: '...Dünya değişiyor dostlarım. Günün birinde gökyüzünde, güz mevsiminde artık esmer lekeler göremeyeceksiniz. Günün birinde yol kenarlarında, toprak anamızın koyu yeşil saçlarını da göremeyeceksiniz. Bizim için değil ama, çocuklar, sizin için kötü olacak. Biz kuşları ve yeşillikleri çok gördük. Sizin için kötü olacak. Benden hikâyesi.' Ara Güler'in kaleminden Sait Faik ONUR BARIŞ KİMDİR? 🔸 1988 yılında İstanbul'da doğan Onur Barış, 2007 yılında İstanbul Üniversitesi Radyo Sinema Televizyon Bölümü'nü kazandı. Üniversite hayatı boyunca bir çok kısa film ile belgeselde kameramanlık ve görüntü yönetmenliği yaptı. 🔸 7 kısa film, 1 televizyon programı çeken Barış, 2009 yılında 'X. Katmanın Truva'yı Keşfi' isimli ilk belgeseline imza attı. Genç yönetmen, Türk edebiyatının usta ismi Sait Faik Abasıyanık'ın hayatını beyaz perdeye aktardığı ilk uzun metrajlı filmi 'Benden Hikayesi' belgeselini ise 2018 yılında çekti. (X) Editör: Büşra Kılıç