Topkapı Sarayı'nda gizli kalmış bir hazine: III. Ahmed Kütüphanesi

Osmanlı Devleti'nin unutulmaz sultanlarından biri olan III. Ahmed, imparatorluğun 102. padişahıdır. Babası IV. Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnûş Sultan'dır. 1673 yılında doğan Sultan III. Ahmed, 27 yıl Osmanlı tahtında oturmuş ve devletin unutulmaz dönemlerinden biri olan Lale Devri'nin padişahı olmuştur. Topkapı'nın esrarlı koleksiyonu: Tılsımlı Gömlekler 1703-1730 seneleri arasında Devlet-i Aliyye'ye hükümranlık yapan III. Ahmed, Batı kültüründen etkilenmiş; sanat, edebiyat ve bilime fazlasıyla ehemmiyet göstermiştir. Osmanlı'da önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemde devleti yönetmiş, gelecek nesillere kültürel ve sanatsal izler bırakan bir sultan olmuştur. III. Ahmed'in en önemli kültürel hamlelerinden biri de Topkapı Sarayı'nın üçüncü avlusunda, Arz Odası arkasına bir kütüphane inşa ettirmesi. Daha önce aynı konumda, II. Selim için Mimar Sinan tarafından yapılan Havuzlubahçe Köşkü bulunmaktaymış. III. Ahmed kasırlardaki kitap dolapları yerine bir kütüphane olmasını daha uygun bulur. 4 asırlık yönetim merkezi: Topkapı Sarayı'nın bölümleri Bundan ötürü de bakımsız halde bulunan Topkapı Sarayı'ndaki köşkü yıktırıp yerine III. Ahmed diğer adıyla Enderun adı verilen bir kütüphane binası inşa ettirir. Fındıklı Silâhdar Mehmed Ağa'nın yazdıklarına göre III. Ahmed, kütüphanenin temelini atmak üzere dedesi Sultan I. Ahmed'in Büyük Camii'ni inşa ettirirken kullandığı ve Has Oda hazinesindeki altın kazmayı kullanmıştır. Binanın inşası 17 Şubat 1719 tarihinde başlayıp 23 Kasım'da tamamlanmıştır. Kütüphane binasına getirilen tüm kitaplar özenle seçilmiş, her detayı özenle işlenmiş ve özel bir vakfiye dahi hazırlanmıştır. Kütüphaneye, Fatih Sultan Mehmed döneminde toplanan Hristiyanlık ile alakalı el yazmaları ile matbu kitaplar eklenmiş, bu da bu kütüphaneyi ekstra zenginleştirmiştir. Topkapı Sarayı'ndaki küçük Dolmabahçe: Mecidiye Köşkü III. Ahmed, yaptırdığı bu kütüphane hususunda bir şeye ekseriyetle dikkat edilmesi gerektiğini beyan etmiş; 'hiçbir sebeple saray dışına bu kütüphaneden tek bir kitap dahi çıkmayacak.' III. Ahmed, vakfiyesinde; 'kitapları kütüphaneye bağışladığından ve yalnızca hayır duası beklediğinden' bahseder. Enderun Kütüphanesi'ne daha sonra; I. Abdülhamid ve III. Selim de farklı kitaplar vakfetmiştir. Lale Devri'nin şaheserlerinden biri olan bu yapı sayesinde İç Hazine, Has Oda Hazinesi ve Harem'de bulunan birbirinden kıymetli eserler burada muhafaza altına alınmıştır. III. Ahmed Kütüphanesi'nde her şey düşünülerek en ince ayrıntısına kadar işlenmiş, örneğin; kitapların rutubetten zarar görmemesi için binan altında pencereli yüksekçe bir bodrum yapılmış. Abdülhamid'in arşivinden fotoğraflar ile Osmanlı sarayları Kütüphane ise zemin kata değil, yüksekçe olan kısmına yapılmış. Bu yukarıda belirttiğimiz gibi hem rutubeti korurken hem de kitap okunabilmesi için aydınlı bir ortam oluşturmuştur. Bu eşsiz kütüphaneyi 32 pencere aydınlatıyor. Binanın dışı beyaz mermer ile kaplanmış olup ön tarafı üç kubbe ile örtülmüştür. Enderun Kütüphanesi'nin kapı ve pencere kanatları, Osmanlı sedef ve fildişi kakmacılığının en nadide örneklerinden kabul edilmekte. Çinilerin ağırlıklı olarak kullanılması bu yapıyı özel kılmış. Günümüzde kütüphane içinde kitap bulunmuyor, buradaki yazma eserler de 1966 yılında Enderun Ağalar Camii'ne şimdiki ismiyle Topkapı Sarayı Kütüphanesi'ne taşınmış. Osmanlı'nın son incisi Yıldız Sarayı Kütüphane duvarında III. Ahmed'in bizzat kendisinin yazdığı şu dizeler yer alıyor: Eşhedü en lailahe illallah

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Topkapı Sarayı'nda gizli kalmış bir hazine: III. Ahmed Kütüphanesi