Kırım'daki Gözyaşı Çeşmesi'nin hikayesi

Kırım Türklerinin diyarı olan Bahçesaray'da bir hükümranlık sarayı bulunur. Bu saray, Kırım Hanlığı'na aittir. 1503 yılında Kırım Hanı I. Mengli Giray tarafından inşa ettirilir. Bu yapı, av alanı olarak kullanılan ormanlarla kaplı, Çürüksu ırmağının çevresine kurulmuştur. O tarihten itibaren bölgeye kurulan şehrin civarında bağ ve bahçe olmasından ötürü 'Bahçesaray' adı verilmiş. Tarihin izinde: Kırım yapıları Zaman içinde tahribata uğrayan tekrar inşa edilmek durumunda kalan Han Saray'a, I. Mahmud kendi hususi kütüphanesinden kitaplar yollatmıştır. Bahçesi, avluları ve genel mimarisiyle Topkapı Sarayı'nı andırmaktadır. Zarif mimari dokunuşlarından ötürü ise batı camiasında Elhamra Sarayı'na benzetilerek 'Küçük Elhamra' şeklinde nam salmıştır. Tarihin canlı şahidi olan bu saray günümüzde müze olarak hizmet veriyor. Han Sarayı'nın içinde pek çok yapı var, bunlar; Büyük Han Camii, Küçük Han Camii, Altın Çeşme, Sarı Güzel Hamamı, Divan Kapı, Divan Salonu, Yaz çardağı, Harem, Şahin Kulesi, Muhafız Bloğu, Mutfak, Türbeler, Hanedan mezarlığı, ahırlar, kütüphane, Pers bahçesi ve Gözyaşı Çeşmesi'dir. Bunların içinde oldukça dikkat çeken ve sevilen bir yapı var, Gözyaşı Çeşmesi ve hikayesi... Kırım'ın işgal kronolojisi Gözyaşı Çeşmesi, Han Sarayı'nın en meşhur yapılarından. Bu çeşmenin hikayesi şöyledir: I.Giray Han güzeller güzeli Dilara Bikeç'i sever ve onunla evlenir. Fakat daha birbirlerine doyamadan ayrılık vâki olur ve eşini kaybeder. Han, genç yaşta hayata veda eden eşinin hatıralarını yaşatmak ister. 'Dünya durdukça bu çeşme de benim gibi ağlasın' diyerek onun anısına çeşme yaptırır. Giray Han ustadan, çeşmeye ağlayan gözünü simgeleyen bir lotus çiçeği işlemesini ister. Bu tasvirin özel bir manası vardır. Bazı kaynaklara göre çeşmeyi İran asıllı Ömer adında bir ustaya bu çeşmeyi 1763 yılında inşa ettirir. Bunun haricinde başka bir rivayete göre ise han, hareminde Maria Potocka adında Leh asıllı bir kıza aşık olur. Han bunu kıza söyleyemeden kız hayata veda eder. Han acısını nasıl yaşayacağını bilemez ve bir heykeltıraştan, ağlayan bir heykel yapmasını ister, sonuç olarak ortaya 'Gözyaşı Çeşmesi' çıkar. 80 yıldır dinmeyen acı: Kırım Tatar Sürgünü İki rivayetin de ortak bir noktası vardır, çeşme kavuşamayan aşıkları temsil etmekte. Burada hikayenin içeriği kadar, çeşmenin detayları oldukça önemli. Çeşmenin hikayesi oldukça ilginçtir. Çeşme, kat kat kurnalardan oluşmakta. Kurnaların arasındaysa lotus çiçeği desenleri göze çarpar. Bu, gözyaşıyla dolu bir gözü simgeler. Çiçek desenli kurnalardan aşağı doğru akan su ise Giray Han'ın gözyaşları temsil eder. İlk büyük kurna, kalbin sembolüdür bu yüzden ilk ve en fazla orası dolmaktadır. Bu da 'kalbin hep kederle dolu olduğunu' gösterir. Büyük kurnaların arasında yer alan iki küçük kurna ise hatıraları anımsatır. Manası ise 'zaman bütün acıları hafifletse de zihnimizdekiler acıyı hatırlatır' bu da yaşanan acıları bir devinime sürükler. Tatar Türklerinin sürgün hikayesi: Korkunç Yıllar Zeminde yer alan spiral motif ise hayatın bir devinim içinde, devam ettiğini göstermekte. Taşan su ise yerin altına, bir bilinmezliğe doğru giderek kayboluyor. Bu çeşmedeki suyun kaynağı ise halen bilinmemektedir. Bu anlattıklarımızdan ziyade, çeşmeden su akarken farklı bir ses çıktığı, bu sesin ise bir ağlama sesine benzediği anlatılanlar arasında. Ancak bu özellik, çeşmenin yeri değiştirildikten sonra kaybolmuştur. Han Saray'daki bu çeşme, Puşkin'in 'Gözyaşı Çeşmesi' adlı şiirini kaleme almasıyla tanınmış. Puşkin, 1822 senesinde sürgündeyken Han Sarayı'nı gezmiş ve hikayesinden çok etkilenmiş. Sürgünden tam 4 yıl sonra bu yapının hikayesini anlatan şiirini kaleme almış. Genç kızları bu ülkenin Eskisinin söylencesini öğrendiler, Ve kederli anıtına o devrin Gözyaşı Çeşmesi dediler. Tatarların günlük hayattaki tezahürleri: Maniler

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Kırım'daki Gözyaşı Çeşmesi'nin hikayesi

Kırım Bahçesaray