İtalya'da Türk İzleri: Moena Köyü

İtalya'nın kuzeyinde Trentino bölgesinde yer alan bir köy, Moena. Burada Türkler yaşamasa da Türk köyü olarak nam salmış. Her yıl düzenli olarak yapılan Türkiye Festivali'ne ev sahipliği yapıyor. Elbette İtalya'nın bir köyünde neden böylesine bir Türkiye Festivali'nin yapıldığını anlatacağız ama önce köye genel bir bakalım. Türk dünyasının mirası: Altın Elbiseli Adam Fassa Vadisi üzerine kurulan bu köy aynı zamanda en büyük komün köyü olma özelliğini taşıyor. Bölgenin bir diğer özelliği ise bölge halkı 'Ladin' adını verdiği dilini hala konuşuyor ve koruyor olması. Belki de Moena'yı ön plana çıkaran ve farklı kılan özelliği Türklerin yaşamamasına rağmen Türk geleneklerinin bu köyde yaşatılmasıdır. Komün köyü ne demek? Latince kökenli bir kelime olan 'komün' kapalı toplum manasına geliyor. Moena Köyü'nün, Türk köyü olarak anılmasının altında bir hikaye vardır. Rivayet odur ki 1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması dönüşünde Merzifonlu Mustafa Paşa'nın komutasındaki Osmanlı ordusundaki Balaban Hasan lakaplı yeniçeri yaralanır ve Moena Köyü'ne sığınır. Donmak üzereyken köye varmayı başaran yeniçeriye köylülerden biri sahip çıkar. Türklerin tarihi başkenti Ötüken Zamanla bu yeniçerimiz 'El Turco' lakabı ile anılmaya başlar. Köyde yaptıklarıyla ve kültünü yaşatmasıyla bir Osmanlı Yeniçerisi, bölgenin yaşamını ve geleneklerini etkilemiş, köyün kahramanı olmuştur. Sonrasında bu köyde evlenen yeniçeri, Moena'ya tamamen yerleşir. Halk ile kurduğu dostluktan ötürü onun hatırasına; Türkler ve Türkiye ismini yaz aylarında bir hafta sonu festival düzenlenir. İtalya'nın bu köyünde düzenlenen Türk Festivalleri ile alakalı bir başka rivayet bulunuyor. Rivayete göre, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın idam cezası verdiği Balaban Hasan adındaki yeniçeri askeri, yeniçeri ağasının yardımıyla kaçar ve Moena'ya gider. Köyde Osmanlı yaşam tarzını yansıtan asker, bir zaman sonra çalışkanlığı ile Moena'nın zenginlerinden biri olur. Türklerin gökyüzüne açılan penceresi: Şanırak Köyü yağmalamayan gelen Alman derebeyleri karşısında 'El Turco'yu yani Balaban Hasan bu saldırı karşısında Ausburg Dükalığı'na karşın köyleri örgütler. El Turco ve halk, zaman içinde direnişi kazanır. Geçen sürede yaşlanan ve hayata veda eden El Turco hatırasına köy meydanına bir yeniçeri heykeli yapılır. İşte, Avrupa'nın göbeğindeki bu yer, Türk yaşamasa ve Türk köyü olmasa da her yıl düzenli olarak çeşitli gelenek ve görenekler belirlenerek festival yapılır. Gerçek hikayenin ne kadarı bu anlatılanlara uygundur bilinmese de bir Türk'ün İtalya'yı etkilediği ve bunun üzerine festivalin düzenlendiği biliniyor. Orta Asya'da yeşeren Türk kültürü Bugün köy meydanında 'El Turco'nun bir büstü bulunuyor. Bölgede dalgalanan bayrak İtalyan bayrağı değil Türk bayrağıdır. Köyün bir diğer adı da 'La Turchia'dır. Anlaşıldığı üzere Balaban Hasan, bu köy halkını fazlasıyla etkilemiştir. Türk Festivali'nin yanı sıra burada Türk gelenek ve göreneklerini bazıları da yaşatıyor. Yaşatılan geleneklerden biri, kız isteme de 'başlık parası'nın verilmesi. Eğer köy dışına kız veriliyorsa büyükler 'sultan' kıyafeti, diğerleri ise Türk kıyafetleri giyer. Gelinin köyden çıkışı bir törenle gerçekleşir. Türk Festivali'ne gelecek olursak da her yıl Ağustos ayında düzenlenen bu eğlenceye katılanların en yaşlısına 'Sultan veyahut El-Turco' şeklinde isimlendiriliyor. Azeri değil, Azerbaycan Türk'ü Bu festivalde her şey en ince ayrıntısına kadar düşünülüyor. Mehteran Takımı zaten bu eğlencenin olmazsa olmazı. Festival yaklaştıkça evlerin pencerelerini Türk bayrakları süsler ve Türk geleneklerini tanıtan stantlar kurulur. Saklı bir Türk hazinesi olan bu köyde İstiklal Marşı sesleri eşliğinde Türk ruhu Avrupa'da yaşatılır.

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

İtalya'da Türk İzleri: Moena Köyü