Zahid ve fakih: Abdullah b. Mübarek

Tam adı Ebu Abdirrahman Abdullah b. el-Mübârek b. Vâzıh el-Hanzali el-Mervezi olan Abdullah bin Mübarek, 8. yüzyılın önde gelen tebeut tabiin alimlerinden biriydi. Çocukluk ve gençlik yıllarını Merv şehrinde geçiren İbn Mübarek, ilk ilmi yolculuğunda 23 yaşında çıkmış zamanla İslam dünyasını dolaşarak pek çok önemli alimden dersler almıştı. RİHLE: İLİM İÇİN YAPILAN SEYAHATLER Hammâd b. Zeyd, Ma'mer b. Râşid, Evzâî, A'meş, Süfyân es-Sevrî, Mâlik b. Enes ve Süfyân b. Uyeyne gibi büyük isimlerden hadis dersleri ve aldı ve ravi oldu. Ravi nedir? Hadis ilminde hadis rivayet eden kişiye verilen sıfat. MÜSLÜMANLAR İÇİN HADİS İLMİNİN ÖNEMİ Merv'de hadisleri ilk kez tedvin eden İbn Mübarek hakkında pek çok övgü dolu cümle kurulmuş, onun ilimlerdeki yetkinliği çokça zikredilmişti. Merv nerede? Günümüzde Türkmenistan sınırları içinde bulunmakta. Ebu Usame, 'İlmi, Abdullah b. Mübârek'ten daha çok isteyen bir kimse görmedim' demiş, İbrahim b. Şemmâs da: 'İnsanların en fakihini, en vakarlısını ve hafızası en iyi olanını gördüm. En fakîhi, İbnu'l- Mübârek'ti.' diyerek İbn Mübarek'in ilmi karakterine atıf yapmışlardı. ABDULLAH B. MÜBAREK'İN HİKMETLİ SÖZLERİ Büyük alim Abdullah b. Mübarek özellikle hadis ilminde çok seçici idi. Hayatı boyunca dört bin kişiden hadis dinlemiş ve sadece bininden rivayette bulunmuştu. Bu durum onun ilimdeki usulünü de göstermesi çaısından mühim. İsnad sisteminin önemini ümmete öğretene Abdullah b. Mübarek bu husustaki hassasiyetini 'isnad olmasaydı herkes aklına eseni söylerdi' cümlesiyle dile getirmişti. İsnad sistemi nedir? Hadis ilminde isnad sistemi hadisi ilk kaynağına kadar takip eden yönteme verilen isimdir. RÜTBELERİN EN YÜCESİ: İLİM İslam Hukuku alanında İmam Azam Ebu Hanife'nin talebesi olan İbn Mübarek, bu büyük zatın vefatından sonra Malik b. Enes'in fıkıh halkasına katılmış ve burada kendisini geliştirmişti. Hanefi ve Maliki anlayışını birleştirici bir usul benimseyen Abdullah b. Mübarek özellikle zühd kavramıyla özdeşleşmişti. O, 'İlmi dünya için öğrendik, ama ilim bize dünyaya değer vermemeyi öğretti' cümlesiyle dünyaya bakışını özetlemişti. SAHABEDEN İLMİN FAZİLETİNE DAİR ÖĞÜTLER Abdullah b. Mübarek'in tüm hayatı sünnete bağlılık ile geçti. Öyle ki meşhur Abbasi halifesi Harun Reşid döneminde Bizans'a karşı yapılan cihad hareketlerinden geri kalmadı. Mu'temer b. Süleyman, Abdullah b. Sinan gibi isimlerle cihattan geri kalmayan İbn Mübarek, kahramanlıkları bilinmesine rağmen tevazuyu asla elden bırakmamıştı. İLİM TAHSİLİ SERVET TAHSİLİNDEN İYİDİR Abdullah b. Mübarek'in en bilinmeyen yönlerinden birisi de şairliği ve şiire olan düşkünlüğüydü. Öyle ki İbn Mübarek yaşadığı çağın önde gelen şairlerinden birisiydi. Zühd kavramı, cihad olgusu ve manevi büyüklere yönelik şiirler yazan Mübarek'in maalesef şiirlerinin ciddi bir boyutu günümüze ulaşamadı. EN AZ BİR KEZ OKUNMASI GEREKEN ŞİİRLER Kitabü'l-Cihâd Alanına dair yazılan ilk eser olan Kitabü'l Cihad'da cihad kavramı, fazliet, ve önemi hadislerle anlatılmakta. Kitabü'l-Bir ve's Sıla Tek bir nüshası bulunan eser Zâhiriyye Kütüphanesi'nde bulunmakta. Kitabü't Tarih Hadis alimlerini merkeze alan eser maalesef günümüze ulaşamadı. es-Sünen fi'l-fıkh Hadisleri fıkıh konularına göre ayıran eser maalesef günümüze ulaşamadı. ez-Zühd ve'r-rekaik Eser Hz. Peygamber, ashap ve tâbiînin ibadet, ihlas, tevekkül, doğruluk, tevazu, kanaat gibi ahlâkî konulara dair sözlerini ihtiva etmekte. el-Müsned Hadisle ilgili olan bu eserin tek nüshası Zâhiriyye Kütüphanesi'nde. Kitabü't-Tefsir Rivayet tefsiri olduğu bilinmekte. Zühd kavramı ile anılan İbn Mübarek, zühdü dünyadan tamamen el çekmek değil dünyaya bağlanmamak olarak yorumlamış ve bu açıdan sonraki isimleri de etkilemişti. Hayatı dünya ve ahiret dengesi üzerinde geçen İbn Mübarek hem cihad etmiş hem de ticaret yapmış bir zattı. O'nun kurduğu denge sonraki asırlarda belirleyici olmuştu. MASİVAYI TERK ETMEK: ZÜHD

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Zahid ve fakih: Abdullah b. Mübarek