Peygamber Efendimizin diğer ülkelere gönderdiği elçiler

📌 Müslümanlar ile müşrikler arasında Hicri 6. senede yapılan Hudeybiye Antlaşması'ndan sonra barış ortamı oluştu. Nitekim İslam tarihinin dönüm noktasını oluşturan bu antlaşmanın şartları arasında 10 yıl savaş yapılmayacağı yer alıyordu. ➡ Peygamber Efendimiz (sav), bu barış ortamında İslam'ı dünyaya duyurmak için muhtelif ülkelere elçiler yolladı. Devlet büyüklerini mektuplar vasıtasıyla İslam'a davet etti. Hudeybiye Antlaşması'nın maddeleri Peygamberimizin elçileri, ashabın en seçkinlerindendi. ➡ Hz. Peygamber, Yemen'e, Mısır'a ve Suriye taraflarına elçiler gönderdi. Bu elçiler arasında Dihye bin Kelbi, İstanbul'a geldi. Üzerinde Peygamber Efendimizin (sav) mührünün bulunduğu mektup ile Bizans imparatorunu İslam'a davet etti. ➡ İran hükümdarı Kisra ise Peygamber Efendimizin mektubunu yırtmasıyla musibete uğradı. Fakat bu daveti iyi karşılayanlar da vardı. 📌 Yüce Allah, Maide suresinin 67. ayetinde 'Ey peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! Eğer bunu yapmazsan O'nun mesajını iletmemiş olursun. Allah seni insanlardan koruyacaktır. Şüphe yok ki Allah kâfirler topluluğunu hidayete erdirmez.' buyurmuştur. 📌 İlahi emrin neticesinde Hz. Peygamber yaşamı boyunca, Allah'ın buyruklarını hiç duraksamadan insanlara anlattı. ➡ Peygamber Efendimizin çevre ülkelerdeki devlet büyüklerine gönderdiği mektuplar da işte bu ilahi emrin neticesidir. Nitekim İslam, tüm insanlığa indirilen yüce dindir. Fikriyat Kur'an-ı Kerim uygulamasından Maide suresini dinlemek için tıklayın ➡ Tarih, ahbâr (rivayet), şiir, nahiv (söz dizimi) ve lugat âlimi İbn Hişam der ki: 'Resulullah aleyhisselâm, ashabından bazılarını hükümdarlara gönderdi ve yazdırıp ellerine verdiği mektuplarla, onları, İslamiyet'e davet etti. En güvenilir bir zat, bana söyledi. O da, 'Bana, bildirildiğine göre, dedi, Resûlullâh aleyhisselâm, Hudeybiye günü, umre yapmaktan alıkonulduktan sonra, bir gün ashabının yanına varıp: 'Ey insanlar! Şüphe yok ki, yüce Allah, beni, rahmet olarak ve herkese gönderdi. Havarilerin, İsa b. Meryem'e karşı muhalefette bulunduktan gibi, siz de, bana karşı muhalefet etmeyiniz!' buyurdu. Ashab 'Yâ Resulallah! Havariler, nasıl muhalefette bulundular?' diye sordu. Resulullah: 'Benim, sizi davet etmiş olduğum vazifeye, O da, onları, davet etmişti. Onun, yakın yere gönderdiği kimseler, gitmeğe razı oldular ve selâmeti buldular. Uzak yere göndermek istediği kimseler ise, oralara kadar gitmek istemediler, güçsündüler, yüksündüler. İsâ da bunu, Allah'a arz ve şikâyet etti. Yüksünenlerden her biri, gönderilecekleri milletlerin dilini konuşur oldukları halde, sabaha çıktılar!' buyurdu. (İbn İshak, İbn Hişam - Sıre c. 4, s. 254) ➡ İslam'ın Arap yarımadası dışında, diğer ülkelerde duyurulması, tebliğ edilmesi anlamında elçiler ile gönderilen mektuplar önemliydi. ➡ Hem fetihler yoluyla hem de bu elçiler yoluyla İslam, kısa zamanda diğer ülkelere yayıldı. Bu bir tebliğ metoduydu. 📌 Elçi olarak gönderilen sahabelerin yanında, Efendimizin (sav) mührünü taşıyan mektup bulunurdu. ➡ Mektuplar besmele ile başlar ardından gönderenin adı ve hitap edilen kişinin ismi yazılırdı. Sonrasında Allah'a hamd ü senalarda bulunulur akabinde asıl konudan bahsedilirdi. ➡ Mektubu alan kişi Müslüman ise es-selamü aleyke (Allah'ın selamı senin üzerine olsun) gayrimüslim ise 'es-selamü ala men'ittebea'l Hüda' (Allah'ın selamı, hidayet yolu üzerinde bulunan üzerine olsun) ifadesi yer alırdı. ➡ Yazının en sonunda 'Allâh-Resûl-Muhammed' yazılı mühür yer alırdı. Bazen katibin adına da rastlanırdı. ➡ Peygamberimize (sav) hükümdarların mühürsüz mektup okumadığı bildirilmesiyle kendisine üzerinde alt alta 'Allah-Resûl-Muhammed' yazılı gümüşten bir yüzük yaptırdı. ➡ Allah Resulü (sav) vefatına kadar bu yüzüğü taktı. Vefatından sonra Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman bu yüzüğü takma şerefine nail oldu. Fakat günün birinde Hz. Osman'ın elinden kuyuya düştü. Kuyunun tüm suyu boşaltıldığı halde yüzük bulunamadı. Peygamberimizin İslam'a davet mektupları ➡ Gönderilen elçiler, İslam'a yürekten bağlı, emir ve yasakların esaslarını bilen, gittikleri ülkelerin dillerinde hâkim kişilerdi. Ayrıca davetçilerin güzel görünüşlü, sağlam vücutlu, kılık kıyafetine önem gösteren kişiler olması gerekirdi. Çünkü bu kişiler, her yönüyle İslam'ı temsil ederdi. Nitekim Bizans imparatoruna güzelliği ile meşhur olan Dihye bin Kelbi'nin gönderilmesi bunu gösterir. ➡ Peygamber Efendimizin (sav) elçiler vasıtasıyla gönderdiği mektuplardan günümüze çok azı ulaşabildi. Fakat hadis ravileri sayesinde aslına uygun olarak günümüze aktarıldı. Dihyetü'l-Kelbî Bizans İmparatoru Heraklius'a, Amr bin Ümeyye ed-Demri Habeş Hükümdarı (Necaşi) Ashame'ye, Abdullah bin Huzâfe İran Kisrâsı Hüsrev Perviz'e, Hatıb bin Ebî Beltea'yı Mısır Firavunu Mukavkıs'a, Salit bin Amr'ı, Yemâme Valisi Havza bin Ali'ye, Şuca' bin Vehb'i Gassân Meliki Münzir bin Hâris bin Ebî Şemir'e elçilik vazifesiyle gönderildi. Dihye bin Kelbi, Bizans İmparatoru Heraklius'a gönderilen elçiydi. ➡ Dihye bin Kelbi, sahabeler arasında güzelliği ile meşhurdu. Cebrail (as) insan suretiyle vahiy getirdiği zaman çoğu zaman onun şemailine bürünürdü. ➡ Dihye bin Kelbi, ticaretle uğraştığı için gittiği yerler hakkında geniş bilgiye sahipti ve Rumca bilirdi. ➡ Peygamber Efendimiz (sav) ashabına 'Kim benim şu mektubumu Kayser'e (Bizans imparatoruna) götürürse onda cennet vardır.' diye buyurdu. Bunun üzerine ashabı 'Ya Resulullah öldürülmese de mi?' dediğinde Hz. Peygamber 'Öldürülmese de' buyurdu. Bunun üzerine Dihye bin Kelbi, ileri atılarak elçilik vazifesine talip oldu. ➡ Dihye bin Kelbi'nin götürdüğü mektup okunurken Heraklius'un alnından terler döküldüğü ve 'Süleyman Peygamberden sonra ben, böyle Bismillahirrahmanirrahim diye başlayan bir mektup görmemişimdir!' dediği rivayet edilir. (Ebu Ubeyd, Kitabülemval s. 34) Mektubun meali: 'Bismillahirrahmanirrahim ➡ Dihye bin Kelbi, elçilik vazifesi için yola çıktığı zaman, Heraklius, Farisiler ile savaş yapmış ve galip gelmişti. Zaferinin ardından Şam bölgesinden Kostantiniyye'ye dönerken Humus'ta Peygamberimizin mektubu kendisine ulaştı. ➡ Dihye bin Kelbi ile Bizans İmparatoru arasında şu konuşma geçti: 'Ey Kayser! Ben, senden daha hayırlı bir zat tarafından sana elçi olarak gönderildim. Beni sükûnetle dinle ve sonrada nasihate icabet et. Çünkü beni huşu içinde dinlemezsen ve nasihate kulak vermezsen insafa gelemezsin.' ➡ Kayser 'Devam et!' dedi. Dıhye 'Biliyor musun, Mesih, namaz kılar mı idi?' diye sordu. Kayser 'Evet!' dedi. Bunun üzerine sahabe 'Öyle ise ben seni, Mesih'in, kendisine namaz kılmış olduğu Allah'a davet ediyorum. Ben seni, Mesîh daha annesinin karnında iken, gökleri ve yeri yaratıp idare etmekte bulunmuş olan Allah'a davet ediyorum. Ben seni, önceden Musa'nın, ondan sonra da, Meryem oğlu İsa'nın, geleceğini müjdeleyip haber verdiği şu 'ümmî Peygamber'e imana davet ediyorum. Eğer sen de, bu hususta eskiden kalma biraz ilim varsa eğer, kendin için, dünya ve ahiret mutluluğunu elde etmek istiyorsan, onları, gözlerinin önüne getir, dök! Aksi takdirde ahiret mutluluğu elinden gider, dünyada küfür ve şirk içinde kalırsın! Şunu da, iyi bil ki senin Rabbin olan Allah, cebbarları, helak edici ve nimetleri değiştiricidir!' dedi. ➡ Kayser, Peygamberimizin mektubunu öpüp gözlerine sürdü. Sonrasında o an itibariyle cevap vermenin uygun olmadığını, kendisine zaman vermesini istedi. Düşündükten ve araştırma yaptıktan sonra Bizans imparatoru şu cevabı verdi: 'Allah, senin iyiliğini versin! Vallahi, ben; iyi biliyorum ki senin sahibin, Allah tarafından insanlara gönderilmiş bir peygamberdir. Zaten, biz de O'nun gelmesini, bekleyip duruyorduk. Kitaplarımızda da, O'nu, O'nun ismini ve vasfını yazılı bulmuştuk. Fakat ben hayatım hakkında Rumlardan korkuyorum. Eğer, korkmasaydım, kendisi ülkemde bulunsaydı, O'na hemen tâbi olur ve yardım ederdim. Sen, Roma'ya git! Orada, bir zat vardır. O'nun ismi Dağatır'dır. Kendisi, Nasranî âlimlerinin büyüklerindendir. Sahibinin işini, davetini, O'na da haber ver. Vallahi, o, Rumlar katında benden daha ulu kişidir. Onun sözü de, benden daha geçerlidir. Gidip bir de onu gör bakalım ne söyler?' (Hz. Muhammed'in Cihan Peygamberi Oluşu ve Herkesi İslam'a Davet Edişi- M. Asım Köksal) ➡ Peygamber Efendimiz, Rumların ruhani lideri olan Patrik Dağatır'a da mektup yazmıştı. ➡ Bizans patriği Dağatır, Dihye bin Kelbi ile görüştükten sonra Müslüman oldu. Çevresindeki Rum ahaliyi de İslam'a davet etti. Fakat etrafında bulunan kalabalık galeyana gelip Dağatır'ı öldürdüler. 📌 Zekası ile meşhur olan Amr bin Ümeyye ed-Demri, eskiden beri elçilik vazifesiyle bilinirdi. Öyle ki Hendek Savaşı'ndan sonra Mekke'de baş gösteren kıtlıkta Peygamberimizin fakirlere dağıtılması için gönderdiği 500 dinarı götürme görevini üstlendi. ➡ Bir diğer görevi, Haberş kralı Necaşi'yi İslam'a davet etmekti. Yanında Peygamber Efendimizin mektubunu taşıyordu. Necaşi, adaleti ile tanınırdı. Nitekim Müslümanlar, Mekke'deki müşriklerin zulmünden kaçtığı zaman Habeşistan'da, onları iyi davrandı. Peygamberimizin gönderdiği mektubun meali: 'Bismillahirrahmanirrahîm ➡ Habeşi kralı, mektubu elçi olarak gönderilen sahabe Amr bin Ümeyye'den aldıktan sonra gözlerine, sürdükten sonra öpüp başına koydu. Tahtından indikten sonra tevazu içerisinde Müslüman olduğunu bildirdi ve 'Eğer, yanına kadar gitmeye imkân bulsaydım, muhakkak, giderdim! Allah'ı, şahit tutarak söylerim ki O (sav), Kitap Ehli olan Yahudilerle Nasranîlerin, geleceğin, bekleyip durdukları 'ümmî Peygamber'dir! Musa peygamber (merkebe biner) diyerek, İsa peygamberin geleceğini müjdelediği gibi; İsa peygamber de (deveye biner) diyerek, Muhammed peygamberin geleceğini öylece, müjdelemiştir! Gözle görmek, bu müjde haberinden daha tatmin edici değildir. Fakat ne yapayım ki; Habeşlilerden, pek az yardımcılarım vardır. Yardımcılarımın çoğalmasını ve kalplerin, İslamiyet'e ısınmasını, bekliyorum!' (Hz. Muhammed'in Cihan Peygamberi Oluşu ve Herkesi İslam'a Davet Edişi- M. Asım Köksal) ➡ Peygamber Efendimizin (sav) gönderdiği mektuba büyük hürmet gösteren Necaşi, onu fildişinden yaptırdığı kutuda muhafaza etti. 'Bu mektuplar, aralarında bulundukça, Habeşlerde hayr ve bereket devam edecektir!' dedi. Habeşi kralı Necaşi, Peygamber Efendimize (sav) mektup göndererek Müslüman olduğunu, isterse saltanatı bırakıp yanına geleceğini bildirdi. 'Bismillahirrahmanirrahim 📌 Abdullah bin Huzafe es-Sehmi, üstün temsil kabiliyetine sahip olmasından dolayı elçilik vazifesiyle görevlendirildi. İran kralı Kisra'ya Peygamberimizin onu İslam'a davet eden mektubunu götürdü. Mektubun meali: 'Esirgeyen ve bağışlayan Allah'ın adıyla 📌 Peygamber Efendimizin İslam'a davet mektubu Kisra'ya ulaştığında Rumlarla yaptığı savaşı kaybetmiş ve büyük huzursuzluk içerisindeydi. ➡ Kisra, huzurunda Arap lisanı bilen biri tarafından mektubu okuttu. Yazının kendi ismiyle başlamaması karşısında kibirlenerek devamını okutmadan parçaladı. Elinde kalan parçaları ise ateşte yaktı. İbn Cerir'e göre de 'O benim kölemdir, bunu bana nasıl yazabilir' deme cüretinde bulundu. Elçinin derhal huzurundan çıkarılmasını emretti. ➡ Abdullah bin Huzafe es-Sehmi, Medine'ye döndükten sonra olayı Peygamber Efendimize (sav) anlattı. Bunun üzerine Resulullah 'Allah da onun mülkünü paramparça etsin' buyurdu. Peygamberimizin iltifatına mazhar olan 3 sahabe ➡ Peygamber Efendimiz (sav), Kisra'nın helakinden sonra başkasının gelmeyeceğini bildirdi. 'Allah'a yemin ederim ki, her ikisinin hazinelerine ulaştığınızda o hazineleri Allah yolunda infak edeceksiniz.' buyurdu. ➡ Nitekim Allah Resulü'nün bu hadisi gerçekleşti. Hz. Ebu Bekir zamanında İran'ın büyük bölümü fethedildi. ➡ Kisra, yaptığı büyük saygısızlıktan sonra bir de Yemen valisi Bazan'a mektup yazarak Hz. Peygamber'i yanına getirmesini söyledi. ➡ Kisra'nın emrini yerine getirmek için Medine'ye giden heyet, Peygamber Efendimizin (sav) huzuruna çıktı. Allah Resulü (sav) kendilerine ertesi gün cevap vereceğini söyledi. ➡ Bu sırada Resulullah'ın bedduası gerçekleşti. Kisra, oğlu Şireveyh tarafından öldürüldü. ➡ Durumu haber alan heyet, Yemen valisini bilgilendirdi. Bazan ise İslam'ı kabul ederek halkın da Müslüman olmasını sağladı. 📌 Şuca bin Vehb, Peygamber Efendimizin (sav) bütün gazalarına katılan sahabelerdendi. Belka valisi Haris bin Şemir el Gassani'ye elçi olarak gönderildi. Mektubun meali: 'Bismillahirrahmanirrahim Hatıb bin Ebî Beltea, Mısır kralı Mukavkıs'ı İslam'a davet etmesi için görevlendirildi. ➡ Hatıb bin Ebî Beltea, kuvvetli hitabetiyle tanınırdı. Mukavkıs'a gönderilen mektubun meali: Bismillahirrahmanirrahim Allah'ın kulu ve Resûlu Muhammed'den Kıbtîlerin büyüğü Mukavkıs'a! Hidayete uyan, doğru yolu tutanlara selâm olsun! İmdi ben, seni İslam davetiyle Müslümanlığa davet ediyorum. Müslüman ol, selameti bul da, Allah senin ecr ve mükâfatını iki kat versin. Eğer, bu davetimi kabul etmez, ondan kaçınırsan, Kıbtîlerin günahı, senin boynuna olsun! ➡ Bu vazife verilmeden önce Peygamber Efendimiz (sav) etrafında bulunan sahabelere dönerek 'Ey ashabım, mükâfatını Allahü Teala'dan beklemek üzere şu mektubu, Mısır hükümdarına kim götürür?' diye sorunca Hatıb bin Ebî Beltea öne atılarak 'Ya Resulullah, ben götürürüm.' dedi. Hz. Peygamber 'Ya Hatıb, bu vazifeni Allahü Teala senin hakkında mübarek eylesin!' buyurdu. ➡ Mukavkıs, Hatib b. Belta'yı bir süre ağırladı. Sahabeden İslam hakkında çeşitli bilgiler aldıktan sonra kendisini hediyeler ile uğurladı. Peygamberimize (sav) iki cariye hediye etti. Bunlardan birisiyle Peygamberimiz evlendi ve küçük yaşta vefat eden oğlu İbrahim dünyaya geldi. ➡ Mukavkıs, Peygamber Efendimizin (sav) müjdelenen son resul olduğunu anlasa da saltanatını geride bırakamadığı için Müslüman olmadı. ➡ Son dönem İslam alimlerinden Muhammed Hamidullah'ın aktardığına göre Allah Resulu'nün Mukavkıs'a yazdığı mektup Mısır'da Ahmim yakınlarında bir kilisede bulundu. Durumu haber alan Sultan Abdülmecid tarafından satın alınarak Topkapı Sarayı'nda muhafaza edildi.