Batı'nın yeni AVM'si: Retro pazarı

◾ Ateşle oynamak olarak bilinen kalaycılık başta olmak üzere bugün pek çok el ustalığı gereken sanat ve zanaat meslekleri son temsilcilerinin eliyle belki de ömürlerinin en zor zamanlarını yaşıyor. ◾ Sanayi Devrimi'nin bir sonucu olarak ev eşyaları da seri üretim araçlarına dönüştü. Bu meseleden en çok da el yapımı araçlar etkilendi. Yeni dünya düzeni nasıl kuruldu? ◾ Sanayi Devrimi sadece ortaya çıktığı toplumu değil dünyanın geri kalan coğrafyalarını da birinci elden etkiledi. Avrupalı kavimler başta İngiltere olmak üzere tüm alışkanlıklarını değiştirdi. ◾ Bu değişmeler manzumesi elli sene gibi kısa bir sürede gerçekleşti. Bu binlerce yıllık insanlık serüveninin gördüğü en yıkıcı ve hızlı dönüşümü teşkil ediyordu. Görünüyorum O Halde Varım ◾ Bu etkilenme peşi sıra bir sıradanlık ve birbirine tıpatıp benzeyen tekdüze ürün ve yaşantı pespayeliğini de yanında getirdi. ◾ Geriye dönülüp bakıldığında az eşyanın ne denli zarif ve güzel bir alışkanlık olduğunu idrak ediyoruz. Endüstriyelleşme en basit ifadeyle, hayatımızdan zerafeti çekip aldı. Kağıttan ırmağa: Medeniyetimiz ◾ Öncelikle kapitalist düzenin bir sermaye piyasası olduğunu ve eşyanın, insanın kıymetini ve birbirleri ile kurduğu bağı ekonomik, maddeci olarak algıladığını belirtmek gerekiyor. ◾ Çünkü bu bozuk bağ insan ve eşyayı aynı safa indirgiyor. Bu anlayış düzeni madde temelli bir dünya görüşünü serdediyor. Yeni dünya düzeni nasıl kuruldu? ◾ Ortaya çıkan bu 'retro' anlayışı, insanoğlunun mazi ile kurduğu o masalsı bağ ile de ilgilidir. İnsan yaratılışı gereği geçmişe daima bir özlem duyar. ◾ O özlem onu bilmediği diyarlarda dolaştırdığı gibi retro adı verilen; kendisine çocukluğunu, gençliğini hatırlatan nesneleri satın almaya da iter. ◾ Kapitalizm 'retro' adı altında eski ürünlere dair bir yeni pazar oluşturdu. Bu pazar, zaman zaman eski ürünlerin moda olmasını ifade ediyor. ◾ Esasında burada maziye yönelik bir özlem değil üzerinden para kazanılması mümkün olan ürünlerin ısıtılarak tekrar piyasaya sürülmesi önceleniyor. Dünyayı işgal eden dil: İngilizce ◾ Bu sebeplerden dolayı eskiye dair bir merak artık kapitalist düzenin içinde ciddi yer kaplıyor. Bugün bilhassa Batı'da geleneksel sanat ve zanaatlar öğretimi ciddi yer tutuyor. ◾ Doğallık ve güzellik süslü bu anlayış, bilhassa ev gereçlerinde epeyce öne çıkıyor. Şehirlerinden kan sızan medeniyet: Vahşi Batı ◾ Tencere yapımında bilhassa büyük bir önemi olan kalay ve bu mesleği idrak eden kalaycılar da saydığımız sebeplerden dolayı uzun yıllar boyunca hor görüldü. ◾ Lakin onların gerçekleştirdikleri zanaat asla kaybolmadı. Çünkü el üretimi ile makine üretimi arasında her zaman ciddi bir kalite farkı bulundu. Şehirlerinden kan sızan medeniyet: Vahşi Batı ◾ Batılıların uzun seneler boyunca Müslümanlara muhtaç olmamak maksadı ile çıktıkları yolda büyüttükleri pazar, yirminci yüzyıl ile beraber maksadına ulaştı. Artık Müslümanlar bu pazarın yegane müşterisi haline geldiler. ◾ Kalite ve özgünlük namına var olan her şey yerini plastik hammaddelerden üretilen bayağı eşyalara bıraktı. İyi ama az üreten esnaf ve el sanatkarları bu piyasanın dışınan itildi. Yeni dünya düzeni nasıl kuruldu? ◾ Zamanla devlette çalışma fikrinin rahatlığı ve insanların yirminci yüzyıl ile beraber rahat işlerde çalışma fikrine uymaları sanat ve zanaat alanlarının içini boşalttı. ◾ Bugün pek çok alana dair az sayıdaki usta, zanaatkar ve sanatkar ziyadesiyle bu şikayetten mustaripler. Görünüyorum O Halde Varım ◾ Ülkemizin muhtelif noktalarında hala kalaycılar ve geleneksel sanat, zanaat ustaları türlü zorluklara rağmen varlıklarını sürdürüyor. ◾ İyi ve insancıl malzemeden anlayanlar hala hammaddeden imal edilen yerli, iyi ürünlere rağbet ediyor. Gönül coğrafyamız ◾ Çünkü kapitalist sistem tek tipleşme politikasını her şeyden çok önemsiyor ve önceliyor. Bu anlayış, canlı ve cansız her şeyin birbirine benzemesi üzerine kurulu. ◾ Farklılıklar ise nakıslıklar olarak kabul ediliyor. Bir de meseleye farklı bir zaviyeden baktığımızda uzak bir gerçeği anımsıyoruz. Kağıttan ırmağa: Medeniyetimiz ◾ Meselenin kökeni esasında ekonomi kadar yönetme biçimlerine dayanıyor. Baskıdan ziyade kendisine bağlı olunmasını önemseyen bu Batılı anlayış, yönetilen tüm kara parçalarının her manada birbirine benzemesini istiyor. ◾ Bugün Amerika'da kullanılan herhangi bir eşyayı ülkemizde de görüyor, alıyor ve hatta evimizde kullanıyoruz. Yeni dünya düzeni nasıl kuruldu? ◾ On dokuzuncu yüzyılda yayılmaya başlayan modernlik ve tek tipleşme hareketleri yirminci yüzyıl ile beraber tüm cihana yayıldı. ◾ Sömürgecilik ve yayılmacılık politikası gütmeyen, bilhassa Müslüman devletler ise kendilerini medeniyetler sahası yerine pazar alanında buldular. Kağıttan ırmağa: Medeniyetimiz ◾ Bu gerçek bir noktadan tüm dünyanın bir ülke, insanların da aynı kutsaliyet algısında buluşmasını öngörüyor. ◾ Batı'nın kutsaliyet anlayışını ise madde oluşturuyor. Nihayetinde içi boşaltılmış, unutulmuş maddeler hüküm sürüyor insanın o müstesna dünyasında. Gönül coğrafyamız