Aziz Mahmud Hüdayi Çilehanesi

Ülkemizin pek çok yerinde; birbirinden mühim, tarihi değeri olan yapılar bulunuyor, bilhassa dini eserler fazlasıyla dikkat çekiyor. Buna en güzel örnek ise Küçük Çamlıca'da konumlanan Aziz Mahmud Hüdâyî Çilehanesi. Öncelikle 'çilehane ne demek?' ona bir bakalım ardından Aziz Mahmud Hüdâyî Çilehanesi'ni anlatalım. En fazla fetih yapan İslam komutanları Çilehane; Sûfîlerin halvete çekildikleri yani günahtan korunmak ve belli bir ruhsal olgunluğa ulaşmak için kendilerini dış dünyadan soyutladıkları, yalnızca gün ışığını içeri alabilecek kadar küçük bir penceresi olan, dış dünyaya kapalı mekan manasına geliyor. Bir bakıma nefis eğitme yöntemidir. Bu gelenekte, insanlar 40 gün süresince sadece açlıklarını giderecek miktarda yiyecek tüketip, vakitlerini ibadet ederek geçirmektelermiş. *Yukarıdaki fotoğraf Ressam Hoca Ali Rıza'nın gözünden Aziz Mahmud Hüdayi Hazretleri'nin çilehanesi. Osmanlı'da padişahlar da bu geleneği sürdürmüş; örneğin Kanuni Sultan Süleyman, çok sevdiği oğlu Cihangir'in ölümünden sonra kendini 40 gün çilehaneye kapattığı kaynaklarda geçmekte. Sultan Ahmed Camii içinde yer alan I. Ahmed'in çilehanesi de tekke, cami ya da türbeler içinde yapılmış çilehaneler grubuna girmekte. Caminin mihrap duvarında konumlanan, soldaki pencereden duvar içinde yer alan bir çilehaneye geçiliyor. Hz. Peygamber'in Ahlakı İşte, İstanbul'da bulunan Küçük Çamlıca konumundaki Aziz Mahmud Hüdâyî Çilehanesi; çile doldurulan, çile çekilen bir yer. Eski adıyla Bulgurlu Dağı, günümüzdeki ismiyle ise Küçük Çamlıca Tepesi üzerindeki çilehane, 1616 senesinde Aziz Mahmud Hüdâyî Efendi tarafından inşa ettirilmiş. Musalla Mescidi olarak da bilinen yapı, zaman için yaşadığı tahribatlardan ötürü 1690'lı yıllarda Şeyh Selami Ali Efendi tarafından yeniden yaptırılmış. Pek çok restorasyon geçerek günümüze ulaşan ve uzun bir zaman ibadete kapalı kalan mescit, 1988 senesinde tekrardan hizmete açılmış. 2015 yılına kadar hizmet veren yapı, Aziz Mahmud Hüdâyî Vakfı tarafından 2016 senesinde yenilenmiş. Bu restorasyonda çatı ufak tefek değişikliğe uğramış, 1958 senesinde eklenen kısa ve kalın minaresi de kaldırılmış. İslam'da gaza, cihad, fetih ve şehadet kavramları Yapının yerinde, Aziz Mahmud Hüdâyî Efendi'nin Bursa'dan Üsküdar'a geldiğinde ailesini barındırmak için planladığı iki oda mevcuttu. Çilehanenin altında veya civarında toprak altında Aziz Mahmud Hüdâyî Efendi'ye ait bir tane daha çilehanenin bulunduğu rivayet edilmekte. Bu esnada vefat eden küçük oğlu, üst bahçenin köşesine defnedilmiş. Kabrin üzerine küçük bir mermer lâhit yerleştirilmiş. Tarihi ve bir Müslüman'a ait mezarda altın bulunmayacağını bilmeyen mezar hırsızları ise bu kabri yan tarafından kazarak içeride altın aramışlar... Ancak bu sırada lahit, mezar çukuruna düşmüştür, Lâhit hâlâ o çukurda yer almakta... Kur'an-ı Kerim'den dualar Aziz Mahmud Hüdâyî Efendi, mürşidi Üftade Efendi'nin 988 senesindeki vefatı üzerine, Üsküdar'da Küçük Çamlıca Tepesi'ne gelmiş ve burada irşada başlamıştır. Kendisinin burada ne kadar yaşadığı ise tam olarak net değildir. Ancak tarihi kaynaklara göre Hüdâyî Efendi'nin iki yıl kadar bu iki odalı evde kaldığı ve ardından Rum Mehmet Paşa Camii içinde ve sol taraftaki ikinci odada kaldığı biliniyor. Yukarıda yer alan eski fotoğrafta, Aziz Mahmud Hüdayi Çilehanesi'nin bahçesindeki kuyu görülüyor. Üzerine bilezik şeklinde yazı yazılmış mermer kuyu gövdesi günümüze kadar ulaşamamış. Bir önceki görselde yer alan eski fotoğrafta ise 6 musluklu beyzi model yani oval şekilde bir şadırvan mevcut, bu musluk ise günümüzde bahçede bulunmakta. Görülmesi gereken 5 selatin cami Tarihçi ve Yazar Reşat Ekrem Koçu'nun 1962 senesinde aldığı notta kuyunun gövdesinin henüz yerinde durduğunu bilmekteyiz, fakat sonrasında kaybolmuştur. Aziz Mahmûd Hüdâyî'nin çilehânesine sık sık atıyla ulaşım sağladığı ve bu yere gelirken bindiği ata ait olduğu rivayet edilen eyer, bugün hala türbesinde hatıra olarak muhafaza ediliyor.

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Aziz Mahmud Hüdayi Çilehanesi