10 Maddede Ayasofya Camii

FETHİN SEMBOLÜ 🔸 Bizans'ın sona ermesi ve Osmanlı hakimiyetinin başlaması ile Sultan II. Mehmed Han tarafından bizzat vakfedilen Ayasofya Camii bu itibarla fethin sembolüdür. 🔸 Müslümanlar asırlar boyunca bu uğurda Ayasofya Camii'ni ve diğer kutsal mabetleri görebilmek için İstanbul'a seyahat etmişlerdir. GENİŞ BİR KOMPLEKS 🔸 İstanbul'un fethinin ardından camiye çevrilen Ayasofya sadece bir camiden ibaret değildir. Medrese, hamam, imaret, türbeler, kütüphane, muvakkithane, sebiller, sıbyan mektebi ve şadırvan ile çevrili geniş bir komplekstir. 🔸 Zaman ile bu yapılar eskimiş hatta medrese yıkılmıştır. Lakin sonraki restorasyonlarda bu eklemeler aslına uygun olarak yapıya tabi olur. ŞAİRLERİN DİLİNDE 🔸 Müminler için bir kıvanç meselesi olan Ayasofya Camii, şair ve ediplerin de her daim gözdesi olur. Her cenahtan isim, bu ulu mabedi över. 🔸 Ayasofya'yı başta Necip Fazıl olmak üzere Arif Nihat Asya, Sezai Karakoç, Halil İnalcık, Nurettin Topçu, Semavi Eyice, Osman Yüksel Serdengeçti, İlber Ortaylı, İbrahim Tenekeci gibi şair, mütefekkir ve yazarlar eserlerinde zikretmişlerdir. TÜRBELERİ 🔸 Osmanlı'nın fetih simgesi Ayasofya Camii, bünyesinde barındırdığı padişah türbeleriyle de ayrı bir öneme sahip. Tarih boyunca iki büyük imparatorluğa tanıklık eden bu eşsiz mabed, ayrıca bir 'hanedan mezarlığı' hüviyeti de taşımaktadır. 🔸 Sultan II. Selim, Sultan III. Murad, Sultan III. Mehmed ile Sultan I. Mustafa ve Sultan İbrahim'in türbeleri Ayasofya Camii'nin sınırları içinde bulunuyor. AYASOFYA'NIN TÜNELLERİ 🔸 Dünya sanat tarihi açısından çok kıymetli bir noktada bulunan Ayasofya Camii'nin altında pek çok tünel, dehliz, mahzen ve yer altı mezarı bulunur. 🔸 Yaklaşık 1500 yıldır ayakta olan Ayasofya Camii'nin altında bulunan bu yapılar yaklaşık bir kilometrelik bir uzunluğa sahiptir. ↪ Bu yapılar zamanında büyük ölçüde havalandırma ve su tesisatı olarak inşa edilir. BİR İSLAM MÜZESİ 🔸 Ayasofya Camii'ni diğer ibadethanelerden ayıran önemli bir özelliği de içerisinde barındırdığı birbirinden etkileyici hat levhalarıdır. 🔸 Camii'nin duvarlarını Mustafa Rakım Efendi, Teknecizade İbrahim Efendi, Sultan III. Ahmed, Sultan II. Mahmud ve Mustafa İzzet Efendi gibi büyük hattatların levhaları süslemektedir. İNCE İŞÇİLİK 🔸 Bizans İmparatorluğu'nun dört bir yanından getirilen malzemeler ile inşa edilen Ayasofya Camii, inşa edildiği dönem baz alındığında emsalsiz bir ince işçiliğe sahiptir. 🔸 Bu ince işçilik bilhassa Osmanlı döneminde zirveye çıkmış ve Ayasofya Camii, İslam medeniyetinin en güzel sanatlarının numunelerine ev sahipliği yapmıştır. RESTORASYONLAR 🔸 6. yüzyılda inşa edilen Ayasofya Camii, ayakta kalabilmesi için hemen her yüzyılda ciddi restorasyonlardan geçmiştir. Büyük Osmanlı önemli isimlerinden Mimar Sinan dahi bu güzide yapıyı restore etmiştir. 🔸 Sultan Abdülmecid Han döneminde İsviçreli Mimar Fossati tarafından gerçekleştirilen restorasyon bu tamirat ve tadilatlar sırasında oldukça önemli bir yere sahiptir. MERASİM MERKEZİ 🔸 İstanbul'da ilk cuma namazının kılınması başta olmak üzere mühim merasim ve kararlar Ayasofya Camii'nde alınmıştır. Osmanlı döneminde bilhassa kandiller, Ayasofya Camii'nde büyük bir kalabalıkla ifa edilmiştir. 🔸 Salalar öncelikle Ayasofya'dan okunur, bayram günleri burada toplanılırdı. Ayrıca Osmanlı sultanları ilk cuma namazlarını ahali ile beraber Ayasofya'da eda etmiştir. ÇAĞLARI ETKİLEDİ 🔸 Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini birinci elden etkileyen Ayasofya Camii, dünya üzerinde var olan Ortodoks kiliselerinin çoğunlığunda mimari ve sanatsal olarak yakinen etkiler. Hatta günümüzde dahi etkilemeye devam etmektedir. 🔸 Görüldüğü üzere Ayasofya'nın hem maddi yani mimari hem de manevi boyutu yadsınamayacak durumdadır. O halde böylesine kutsal mabedin merkezi bir konumda inşa edilmesi de tesadüf değildir.