Rasim Özdenören'in edebiyata bakışı: Ruhun Malzemeleri

Rasim Özdenören kimdir? ◾ 1940 Kahramanmaraş doğumlu Rasim Özdenören, yazdığı öyküler ve ortaya koyduğu fikirler ile edebiyat tarihimize adını kazımış önemli bir isimdir. Yedi Güzel Adam'ın öykücüsü olan yazar, Mavera dergisinin kurucu ekibindendir. ◾ Özdenören'in şöhreti öykü alanında olur. Özdenören öyküleri, milletimizin ahvalini ortaya koyan, derli toplu birer vesikadır. Toplumsal gerçekçiliği ve ruha dokunan meseleleri bilhassa öykülerinde işleyen yazar, bu hassasiyetleri sebebiyle okurlar tarafından çok sevilir. 7 güzel adamın çıkardığı Mavera dergisinin kuruluş hikayesi Düşüncenin hasadı: Ruhun Malzemeleri ◾ Edebi ve düşünsel eserlerinde birey üzerinden toplumsal çıkarımlara ulaşan Özdenören, bu yönü ile insanın evvela kendisini sorgulaması gerektiğini hatırlatan bir uyarıcı gibidir. Özdenören'in eserlerinde daima bir sorgulama ve içe dönme teması vardır. ◾ Usta yazar 'Ruhun Malzemeleri' adlı eserinde edebi ve toplumsal meselelere dair kelam etmeyi sürdürüyor. Öykü, roman, deneme gibi türlerin arkasındaki ve tarihi meselelerine dikkat çeken Özdenören, müstesna kalemi ve kuvvetli dili ile okuru düşünmeye davet ediyor. Rasim Özdenören'in öykü anlayışı nasıldı? ◼ 'Eserden tat almak, onu anlamak demektir.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'den yazarlara tavsiyeler ◼ 'Sadece yazıp çizmek insanı sorumluluktan kurtarır mı?' Rasim Özdenören Sorgulayan bir edebi kalem: Rasim Özdenören ◼ 'Roman bir savaş alanıdır, oysa hikâye düello sahnesidir.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'den mutlaka okumanız gereken kitaplar ◼ 'İnsan çokbilmiş görünmeye her zaman meraklıdır.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'in öykü anlayışı nasıldı? ◼ 'Çünkü İslâm, toplumsal sorunlara sınıf açısından bakmayı reddeder.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'in Yeniden İnanmak kitabından 30 alıntı ◼ 'Kuşkusuz, hiç kimseyi birkaç kelimeyle özetlemek söz konusu olamaz.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'in kaleminden 22 alıntı ile Aşkın Diyalektiği ◼ 'Günün insanı bütün bir tarihî sürecin sonucudur.' Rasim Özdenören Rasim Özdenören'in kaleminden 20 alıntı ile Çok Sesli Bir Ölüm ◼ 'Farkında olmasak da okuduğumuz eserden bir şeyler beklemekteyiz.' Rasim Özdenören Kudüs'ten yükselen bir feryâd: Nuri Pakdil ◼ 'Ülkemizde, bir fikrin doğruluğunu kanıtlamak için Batılı bir yazara atıfta bulunmak geçerliliğini daha uzun yıllar koruyacağa benzer.' Rasim Özdenören Ahmet Kabaklı'nın Kültür Emperyalizmi eserinden dikkat çeken cümleler ◼ 'Türkiye bu gün bir kültür değişmesi halini yaşıyor. Kültürümüz büyük ölçüde değişikliğe uğramıştır, uğramaktadır, ama acaba zihin yapımız da, aynı ölçüde değişikliğe uğramış mıdır?' Rasim Özdenören Nurettin Topçu'nun hayata bakışı: İslam ve İnsan ◼ 'Kafka'nın bir konuşmasında belirttiği gibi: 'Kişi komşusunu tanımazsa, daha kolay ezer. Vicdan azabı duyulmaz.' Rasim Özdenören Bir Osmanlı destanı: Osmancık'tan alıntılar ◼ 'Bizde eleştirmecinin olmadığını söylüyorsak, esere kendimize özgü kavramların perspektifinden yaklaşma alışkanlığını henüz edinememiş olmamızdandır.' Rasim Özdenören Medeniyetimizi besleyen kaynak: Tercüme-i Kitab-ı Coğrafya ◼ 'Necip Fazıl, Türkiye tarihinin radikal kırılma noktalarından biri olan Cumhuriyet döneminin başlıca özelliklerini şiirinde dışlaştırabilmiş bir şair olma önceliğini taşıyor. Onun şiiri aynı radikal kırılmayı edebiyat alanında resmetmektedir.' Rasim Özdenören Nizar Kabbani'nin meşhur eseri 'Ben Beyrut'tan alıntılar ◼ 'Gelenek kavramı, gördüğüm kadarıyla, genel olarak edebiyat metninde sadece bir 'malzeme' olarak anlaşılmaktadır.' Rasim Özdenören Yusuf Atılgan'ın ilk romanı: Aylak Adam ◼ 'Geçmiş dönemlerin edebiyatı (İslâmî edebiyat), aslında, kendi uygarlık değerlerinin bir türevi olarak meydana getirilmişken, bugünkü edebiyatımızda daha çok ideolojik kaygılar başat rol oynamakta.' Rasim Özdenören İsmet Özel'in Ramazan ve oruç hakkındaki sözleri ◼ 'Her sanatçı, kendi çağının türküsünü söyleyecektir ister istemez.' Rasim Özdenören Minyatürler ile Yavuz Sultan Selim ◼ 'Büyük sanat eseri, her mantık şemasına uyar, ama aynı zamanda uymaz da.' Rasim Özdenören Kubbeyi yere koymayan mimar: Turgut Cansever ◼ 'Günümüz şairlerinin artık Yunus gibi, Fuzuli gibi yazmadıkları muhakkak. Fakat bu durumu İslâmî şiirden, İslâm içerikli şiirden sapmak diye yorumlamak da yanlıştır.' Rasim Özdenören Sezai Karakoç'un kaleminden alıntılarla 'İslam' ◼ 'Müslümanlar kendi kavramlarıyla düşünmeyi gerçekleştirebildikçe sağlıklı bir eleştirmeci kafasına sahip olmaya yaklaşacaklardır.' Rasim Özdenören Osman Yüksel'e göre bir nesil nasıl mahvoldu? ◼ 'Önemli olan hangi dili kullanmak değil, o dille neyin söylendiğidir.' Rasim Özdenören Osmanlı padişahlarının mühürleri ◼ 'Roman eski sanatlardan destanı karşılıyorsa, hikâye bu destan içindeki bağımsız bir fragmandır.' Rasim Özdenören Teoman Duralı'nın Çağdaş Küresel Medeniyet eserinden alıntılar ◼ 'Romancımızın asıl ilgi merkezlerinden biri, kendi insanımızı oluşturan zihniyet farklılığına dikkatimizi çekmek olmalıyken, 'tez' adına, bir takım yüzeysel fikirlerini kişilerine yamamaya çalışıyorlar.' Rasim Özdenören Osmanlı'nın ilk baskı eserleri ◼ 'Ölüm karşısındaki aynı ürpertici, soğuk ve korkulu hayaller Çan Sesleri'nde dile getirilmektedir.' Rasim Özdenören Alev Alatlı'nın Hollywood algısı ◼ 'Hayat nasıl yalnız bitişinden ibaret değilse, roman da yalnızca son sayfasından ibaret değildir.' Rasim Özdenören Aliya İzzetbegoviç'in hatıralarından alıntılar ◼ 'Eser yerli değilse, bu, yazarın yerli olmayışındandır. Kendi kültür ve uygarlık değerlerimizi hareket noktası yapmayıştandır.' Rasim Özdenören Katip Çelebi'nin başyapıtı: Mizanü'l Hak ◼ 'Raskolnikof evrensel bir tip ise, millî olduğundandır. Hayat köklerini bir milletin içinde sürdürdüğü içindir.' Rasim Özdenören İsmet Özel'in Bakanlar ve Görenler kitabından altı çizili cümleler ◼ 'Edebiyat genellikle bir kaçış olarak nitelendirildiğinde bu soru akla gelmektedir. Kötü bir edebiyat zevkiyle zihinleri şartlanmış olanlar, bir öykü okumayı, bir şiir okumayı âdeta günlük hayat dağdağasının dışına çıkmak, kendilerini, dertlerini bir an için unutmak diye değerlendiriyorlar.' Rasim Özdenören Kafka'nın babasına mektubundan alıntılar ◼ 'Edebiyat, kuşku yok ki, bir kültür ve uygarlık olayıdır.' Rasim Özdenören Dervişane bir divan şairi: Usuli ◼ 'Eleştirmede de bu konunun edebiyat dünyamıza girişi Batıda bu tartışmaların yapılmış olmasıdır.' Rasim Özdenören İbrahim Gülşeni Divanı ◼ 'Aslında, kendini tümüyle maddî şartlarla sınırlı sayan uygarlıkların edebiyatı bile kendi insanı için aşkın bir hedef aramaktadır.' Rasim Özdenören Said Halim Paşa ve klasik eseri: Buhranlarımız ◼ 'Okurluk da bizde, 'boş adam' işi sanılmaktadır.' Rasim Özdenören Şairler Sultanı Baki'nin Divanı ◼ 'Yazarın bir tek amacı varsa o da budur: insan kalbini yüceltmek.' Rasim Özdenören Hamdullah Hamdi'nin 'Leyla ile Mecnun' mesnevisi ◼ 'Dil konusunda gelenekçi olduğunu iddia edenlerin hemen hepsi bu gün 'uydurma' dedikleri kelimelere yazılarında, konuşmalarında bol bol yer vermekten çekinmemekte, onları kullanmakta bir sakınca görmemektedirler.' Rasim Özdenören Filistin direnişinin şairi: Mahmud Derviş ◼ 'Edebiyatın gücü diyorduk. İşte budur edebiyatın gücü: fikirleri, sizin bilincinizde de yaşanır kılması; fikirleri, sizin bilincinizin de bir parçası haline getirmesi.' Rasim Özdenören Sultan Veled'in Oruç Kasidesi ◼ 'Hayat nasıl yalnız bitişinden ibaret değilse, roman da yalnızca son sayfasından ibaret değildir.' Rasim Özdenören Necmettin Erbakan'ın 'Davam' kitabından alıntılar ◼'Kahramanların, yukarda değindiğimiz evrensel metafizik problemler karşısındaki tavır alışlarını, bireysel ve toplumsal çerçeveler içinde ayrı ayrı irdelemek ve değerlendirmek de mümkündür.' Rasim Özdenören Nizar Kabbani'nin meşhur eseri 'Ben Beyrut'tan alıntılar ◼ 'Romancımız, illâ toplumsal konulara eğilecekse, bu hesaplaşmayı da sorunsal alanının bir yerine koymalıdır, diye düşünüyoruz.' Rasim Özdenören Nuri Pakdil'in derkenarı: Kalem Kalesi'nden çarpıcı alıntılar ◼ 'Bütün mesele, romanı, daha geniş anlamıyla sanatı, edebiyatı, ilimle özdeş sayan faraziyenin yanlışlığından ileri geliyor.' Rasim Özdenören Modern bir klasik: Gülün Adı ◼ 'Dostoyevski, Rus insanını oluşturan zihniyet aracılığıyla, Balzac da Fransız insanını oluşturan zihniyet aracılığıyla evrensel insana ulaşır. Fransız romanındaki tiplerle, Rus romanındaki tipler, Amerikan romanındaki tipler, bize bütün bütün başka dünyaların insanları olarak görünür.' Rasim Özdenören Rene Guenon'un 'Doğu ve Batı' kitabından ufuk açıcı tespitler ◼ 'Hayatın bütün anlamı kitaplardan ibaret değil. Ama hayatın bazı anlamlarını kavrayabilmek için arada bir kitaplara, dergilere de bakmak gerekli sayılmalı.' Rasim Özdenören Nuri Pakdil'in gözünden rahmet deryası Ramazan