Peyami Safa'nın Fatih Harbiye romanı hakkında 10 bilgi

📌Cumhuriyet dönemi edebiyatının en önemli temalarından biri Doğu-Batı meselesidir. Edebiyatımızda bu temayı en fazla işleyen yazarlar arasında ise Peyami Safa gelmektedir. 'Dokuzuncu Hariciye Koğuşu', 'Fatih Harbiye' ,'Bir Tereddetün Romanı', 'Cingöz Recai' ve 'Yalnızız' gibi onlarca unutulmaz esere imza atan romancı edebiyatımızdaki sarsılmaz konumunu yıllarca korumaktadır. Söz konusu Fatih Harbiye Peyami Safa'nın bir aşk teması etrafında Türkiye'de Doğu-Batı çatışmalarını ele aldığı romanıdır. Peyami Safa bu romanını olgunluk döneminde yazmıştır. Peyami Safa hakkında bilinmeyen 10 detay 📑Romanın kısa bir özeti Fatih- Harbiye arasında... 📌Fatih – Harbiye romanı, Fatih'te doğup büyüyen Neriman adlı ana karakterin Batı kültürüne duyduğu hayranlığı ve kim olduğunu anlama çabası üzerine kurulur. Darülelhan'da (konservatuar) ud dersleri alan Neriman, yedi senedir babası Faiz Bey'in de çok sevdiği Şinasi ile birliktedir ve herkes ikisinin evlenmesini beklemektedir. Fakat son aylarda Neriman sık sık gece eve geç dönmeye, Macit adlı Avrupai, bakımlı bir adamla birlikte dışarı çıkmaya başlamıştır. 📚Romanın konusu nedir? 📌Ülkenin Tanzimat'tan beri içinde bulunduğu ve yakasını bir türlü kurtaramadığı Batılılaşma meselesi, uzun yıllar Türk romanında ana tema olarak karşımıza çıkmaktadır. Peyami Safa Fatih Harbiye romanı tekelinde bilhassa genç kuşak arasında 'özenilen' Batılılaşma kavramını ve bu kavramdan doğan pişmanlıkları bir aşk teması çerçevesinde işlemiştir. 📙Fatih Harbiye romanı nasıl kurgulanmıştır? 📌Berna Moran Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış isimli eserinde Peyami Safa'nın romancılığı ile ilgili birtakım çıkarımlarda bulunur. Moran'a göre Peyami Safa'nın pek çok romanında belirli bir şema vardır. Fatih Harbiye de bu şemaya uygun olarak düzenlemiştir. Berna Moran'ın Peyami Safa romanları için ileri sürdüğü şemaya uygun olarak dört kişilik bir karakter grubu gösterir: Batılılaşma özentisi içinde bir genç kız (Neriman), Doğu'nun olumlu değerlerine sahip genç adam (Şinasi), onunla rekabeti oluşturan alafranga, zengin ve havai erkek (Macit) ve yazarın fikirlerini temsil eden, kültürlü, konuşmalarıyla ikna edici bir şahsiyet (Ferit). 📌Bütün roman, Doğu'yu temsil eden Fatih ile alafrangalığın sembolü Harbiye semtleri arasındaki tezat üzerine kurulmuştur. Bu tezat romanda açıkça görülen ve yer yer kahramanları tarafından tartışma konusu da yapılan diğer zıtlıkları çağrıştırır. Tezatlıklar bilhassa mekanlar üzerinden verilmiştir. Konak-apartman, sokak-cadde, kahvehane-pastahane, Doğu ve Batı mûsikisi bunlara birer örnektir. Peyami Safa'nın Yalnızız romanından insanın gerçekliğine dair 20 alıntı Fatih- Harbiye romanında bakış açısı ve anlatıcı 📌Fatih-Harbiye romanı, 'hâkim bakış açısı' ile kaleme alınmıştır. Okuyucu; başkarakter, yardımcı karakterler ve olaylar hakkında ancak anlatıcının sağladığı imkânlar ölçüsünde bilgi sahibi olmaktadır. Söz konusu anlatıcı her şeyi bilen, gören iç dünyasında geçenleri sezen bir konumdadır. Fakat birden fazla bakış açısının olduğunu söylemek de mümkündür. Hakim bakış açısının yanında kullanılan bir diğer bakış açısı da Neriman'a aittir. Genel itibariyle onun bakış açısı üzerinden romandaki Batılılaşmaya dahil olabiliyoruz. 📜Fatih- Harbiye'nin Batılılaşma teması ekseninde diğer romanlardan ayırt edici özelliği nedir? Tanzimat döneminden itibaren Batılılaşmayı eleştiren pek çok roman ortaya konulduğu aşikardır. Fakat Fatih- Harbiye'nin bu romanlar arasında en dikkat çekici özelliği nedir diye soracak olursak karşımıza pek çok detay çıkar. 📌Öncelikle romandaki ana çatışma genç nesil üzerinden verilmesi sebebiyle kıymetlidir. Kuşaklar arası çatışmalarla daha belirgin hale getirilen tema, genç neslin kendi arasında yaşadığı çatışmanın verilmesiyle daha realist bir çizgiye oturmuştur. Bunun yanında romandaki en önemli unsurlardan biri de ana kahramanın öykü sonunda yaşadığı pişmanlıktır. Nitekim yaşanılan bu pişmanlık kahramanın ve kurgunun dönüm noktası; söz gelimi bel kemiğidir. Matmazel Noraliya'nın Koltuğu'ndan 20 alıntı 📓Romanda Batılılaşmayı belirgin kılan mekanın işlevi Romanın en önemli unsurlarından biri de mekandır. Mekan hakim temayı ve atmosferi yansıtmada oldukça işlevseldir. 📌Nitekim Fatih- Harbiye romanında Batılılaşma teması isminden de anlaşılacağı üzere en çok mekanlar ekseninde verilmiştir. Fatih romanda Nerimanların konağı romanda Doğu'yu temsil eder. Bunun yanında Harbiye; gerek mimarisi gerekse yaşam tarzı olarak romanda Batı'yı simgeler. 📌Romanda mekanlar kimi zaman kahramanın kendisini tanımlamaya çalıştığı kimi zaman da bir kaçış olarak sığındığı yerdi. 📆Fatih Harbiye romanında zaman 📌Fatih- Harbiye romanında vaka zamanı 1920-1930'lu yılları kapsamaktadır. Bu on yıllık zaman diliminde kimi zaman geriye dönüş teknikler kullanılarak daha eski zamanlara geçiş sağlanmıştır. Romanda zaman genel itibariyle Neriman'ın biyografik çizgisi esas alınarak oluşturulmuştur. Kahramanın psikolojik durumuna geçmiş ve gelecek arasındaki zaman geçişleri sağlanır. 📒Romandaki çatışma unsurları nelerdir? 📌Romanda karşılaşılan en önemli izleklerden biri 'çatışma'dır. Çatışma bir romanda kahramanın kendi ve çevresiyle yaptığı mücadeleyi anlatan, içinde bulunduğu ruhsal durumdur. Fatih Harbiye'deki temel çatışma unsuru bahsedildiği üzere Batılılaşma kavramının bireye olan yansımaları, kahramanın ikilemleri, iki dünya arasında gidip gelmesi... 📌Batılılaşma dışında romanda çatışmayı sağlayan başka unsurlar da vardır. Yabancılaşma bunlardan biridir. Neriman'ın çevresine olan uzaklığı, doğup büyüdüğü semte karşı olan yabancılaşması çatışmayı beslemektedir. 📌Bir diğer çatışma unsuru da benlik ve kimlik kaybıdır. Neriman yaşadığı benlik ve kimlik kaybı neticesinde aslında topluma ve kendisine yabancılaşmıştır. Bu Cumhuriyet dönemi insan profilinin de bir tezahürü gibidir. Fatih-Harbiye'nin popüler kültürdeki yeri 📌1931'de yayımlanan Fatih-Harbiye, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu'ndan sonra Peyami Safa'nın en çok basılan romanlarındandır. Fatih Harbiye romanı popüler kültürde de kendisine bir yer edinmiştir. Roman 1943'te Almanca'ya tercüme edilmiş,1992'de de ve geçtiğimiz yıllarda da televizyon dizisi haline getirilmiştir.