99 Yüzden Biri Cemal Süreya'nın Gözünden Tarık Buğra

🔹 'Son yarım yüzyılda sağ kesimde belirmiş yazarların sayısını üçe indirsek şu üç ad çıkar karşımıza: 30 kuşağından Necip Fazıl, 40 kuşağından Tarık Buğra, 50 kuşağından Sezai Karakoç. Var birkaç yazar daha. Ama bugün için kendilerini tam anlamıyla kabul ettirmiş sanatçılar bunlar. Dört deseydik, bir de Peyami Safa'yı eklemek zorunda kalırdık. Beş deseydik, Cahit Zarifoğlu. Altı İsmet Özel.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.195) Edebiyatımızın Esrarengiz Kalemi: Asaf Halet Çelebi 🔹 'Dünyanın En Pis Sokağı'nı yazdığı günlerde Kadıköy'de sık sık gidip oturduğu kahveyi anımsıyorum şimdi; Tarık Buğra'nın o kahvedeki yüzünü. Bir de, 1953'te falan, bir dergide yayımlanmış fotoğrafını. Küçücük kızını kucağına almış, o var diye dünyaya hükmedercesine bakıyor. Bir de yine o yıllarda Milliyet'teki küçük sütununda yazdığı sanat yazılarını. Tarık Buğra her zaman ilginç gelmiştir bana. Bayram gazetesindeki yazılarını bile kaçırmam.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.195) 🔹 'Tepkileriyle bilinen bir adam Tarık Buğra. Tepkilerini derinleştirme ve onlardan bir şeyler icat etme yeteneği var. Yine o yıllara dönüyorum.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.195) Usta romancı, talihsiz hikayeci Tarık Buğra'nın öykülerinden alıntılar 🔹 'Edebiyatımızda 35 yıl önce Yenilik dergisi çevresinde başlayan ve başka yayın organlarına yansıyarak yayılan bir 'şive taklidi' tartışması vardır. Roman ve öykü kişileri, yapıtlarda, kendi şivelerine (köylü konuşması, argo, vb) göre mi konuşturulmalı? Birçok yazarın toplumcu edebiyat adına şive taklidini gerekli, hatta zorunlu gördüğü bu tartışmadan aklımda iki ad kalmış; Orhan Kemal ve Tarık Buğra.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.196) 🔹 'Hemen herkes şive taklidi adına Orhan Kemal'i tutmakta, ortak dili savunan ve şive taklidini şart görmeyen Tarık Buğra ise yalnız kalmaktaydı. Uç ve tatsız noktalara uzanan bu edebiyat olayında onun elbirliğiyle itilip kakılmak istendiği de bir anı olarak şurada duruyor. Tarık Buğra dışlandı. Bir kez dışlanınca, o da kendini daha çok dışladı. Daha, daha dışladı.Tek başına dolaşan bir silahşör tavrı kazandı.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.196) Tarık Buğra'nın hikayelerinde yaşamından izler aramak 🔹 'Aslında yalnızlığı seven biri değil, ama yazı hayatı ona bütün ömrünü yalnız geçirmek için gerekli silahları hazırda tutmuştur. Şive taklidi tartışmasında o haklıydı. Bugün bu daha iyi görünüyor. Ne var ki, Tarık Buğra oradaki tepkisini sonsuz derinleştirdi.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.196) 🔹 'Zaman zaman yazıyı bir dövüşme hüneri olarak gördüğüne bile tanık olduk. Türk aydınına güvenini yitirmişti. O tartışmanın Tarık Buğra'nın hayatında tam belirleyici bir rolü olduğunu söylemiyorum. Ama çok açıklayıcı olmuştur.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.196) Modern İle Geleneğin Arasında: Turgut Uyar'ın Divan'ından 20 Alıntı 🔹 'Beyazıt'tan Laleli'ye ağır ağır inerken, kimi zaman toprağa ekilmiş yanlış çiçek tohumunu kimi zaman da yanlış toprağa ekilmiş çiçek tohumunu düşünür. Gömleğinin üst düğmesi iliklenmemiş yakasında ve gözlerinde hiçbir zaman yitmeyecek bir delikanlılık var. ' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.197) 🔹 'Yükseköğrenim deneyi de Tarık Buğra'yı açıklıyor. Birbirinden çok farklı üç fakülteye devam etmiştir: İstanbul Üniversitesi Tıp, Hukuk ve Edebiyat fakülteleri. Hepsi yarım kaldı. Daha doğrusu hiçbirini kendine uygun görmedi. Sonuncusuna değinelim yalnızca: Tarık Buğra'nın, Doçent Mehmet Kaplan gibi birinin önünde sınav verme tenezzülünde bulunmadığı için Edebiyat Fakültesi'ni bıraktığı söylenir.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.197) Türk şiirinin kırılgan sureti: İlhami Çiçek 🔹 'Her gün özeleştirisini yapar. Ama bunu hiç yansıtmaz. Ankara'sızlık diye bir hastalık varsa, hastalığı o. Yüz karası olmayan bir adam. En şair iki öykücü var: Sait Faik, Tarık Buğra. Sait Faik Armağanı'nı niçin Tarık Buğra'ya vermediler? Bu da bir soru.' (Cemal Süreya,99 Yüz, s.197)