Sanatın önemli hamilerinden Hüseyin Baykara

SANATIN BÜYÜK HAMİSİ: HÜSEYİN BAKARA 🔸 Tarih sahnesi, Türkistan topraklarında Timur İmparatorluğunun son büyük hükümdarını 1438'te Herat'ta büyük bir sevinç ve coşku ile karşılar. 🔸 Bu isim; ilerde sanata, sanatçıya ve ilme büyük önem atfedecek, saltanatı boyunca da bu çizgi ve düşüncede hareket edecek olan Hüseyin Baykara'dır. (X) Mezarı açılan hükümdar: Timur TİMUR SOYUNDAN GELEN BAYKARA 🔸 Asıl adı Hüseyin Baykara bin Mansur bin Ömer Şeyh bin Timur'un babası Mansur bin Baykara bin Ömer Şeyh bin Timur'dur. Annesi de Timur hanedanlığından olduğundan dolayı tahtın en önemli varislerinden biri olur. 🔸 Dedesi ve babasının ölümünden sonra Babür'ün hizmetine girer ve bir dönem devlete hizmet eder. Fakat bir süre sonra Herat'a dönen Baykara, Horasan'a dönmez ve Ebu Said'in yanında kalır. HÜSEYİN BAYKARA'NIN KALEYE KAPATILMASI 🔸 Timur tahtında olan Ebu Said, halk arasında çıkan ayaklanmanın müsebbibi olarak şehzadeleri görür ve onların tez vakitte Semerkant'taki kaleye hapsedilmelerini emreder. 🔸 Bu haber Herat'a ulaşır ve Baykara'nın annesi Ebu Said'in huzuruna çıkarak oğlunun bağışlanmasını ister. Kendi soyundan olan Firuze Begüm'ün istediğini geri çevirmeyen Ebu Said, oğlu Hüseyin'i serbet bırakır. (X) Orta Asya değil Türkistan BİKE SULTAN İLE EVLENMESİ 🔸 Tekrar Babür'ün hizmetine giren Baykara, Babürşah'ın ölümünden sonra Merv'in hakimi Mirza Sencer'in yanına gider ve onun kızı Bike Sultan Begüm ile evlenir. 🔸 Zamanla kayınpederin güvenini kazanan Baykara, Mirza Sencer'in yerine geçer. Bölgede kurulan devletlerin karşısında, varlığını herkese duyurmak ve belli etmek için fetihler düzenleyen, gücüne güç katan Timur hanedan üyesi vardır artık. https://www.instagram.com/p/Cr093meMaMz/ BÖLGENİN HAKİM GÜCÜ 🔸 Timur'un son varisi, önce Merv, sonra Murgab ve çevresini fethettikten sonra Ebu Said ve ordusunu yenerek 1468'te Horasan'a hakim olur. 🔸 1469 yılında ise bir hükümdarlık alemeti olarak Cuma hutbesi, Hüseyin Baykara adına okunur. Böylece Timur İmparatorluğu'nun son hakimi resmen varlığını duyurmuş olur. (X) Medeniyet membaı şehir: Herat BAYKARA DÜŞMANI AKKOYUN HÜKÜMDARI 🔸 Ebu Said'den sonra Sultan Baykara'nın düşmanı Muhammed Mirza olmuştur. Herat'ı fethetmek için yanına Akkoyunlu hükümdarını alan ve bunu kullanan Mirza, amacına ulaşamaz. 🔸 Sultan Hüseyin, Mirza'nın Türkmenlere uyguladığı kötü muameleleri, onu yenmek için fırsat bilir ve bir plan ile mağlup eder. TİMURLULARIN BAŞKENTİ HERAT 🔸 Yaşadığı bu olaylar Baykara'ya, saltanat hayatında boyunca yaşadığı en büyük tecrübeleri olur. Doğumuna şahit olan Herat, artık son olaylardan sonra ölümüne kadar serüveninin bir parçası olacaktır. 🔸 Baykara; batıdan Bistam ve Damgan'a, doğudan Gazne ve Belh'e, kuzeyden Harezm'e, güneyde Kandehar'a kadar topraklarını genişletmiştir. (X) Horasan'ın incileri HÜSEYİN BAYKARA VE ALİ ŞİR NEVAİ DOSTLUĞU 🔸 Hüseyin Baykara'nın yaşamında, Ali Şir Nevai'nin çok özel ve ayrı bir yeri vardır. İleride pek çok işe imza atacak olan ikili, Ebu'l- Kasım Babür'ün himayesinde eğitim görür. Küçük yaşlarda edebiyata büyük ilgi duyan ikili, şiir yazmaya başlar. 🔸 Çocukluk arkadaşları Nevai ve Baykara, kendi isimleri ile anılan bir dönemi dahi açarlar. Yaşamları boyunca birbirlerine destek veren bu ikilinin ölümleri de birbirlerine yakın zamanlarda olur. BAYKARA MECLİSİ 🔸 Yaşadığı dönem boyunca sanata ve sanatçıya değer veren Baykara; şairler, ressam ve tarihçilerinde aralarında bulunduğu pek çok ilim adamını himaye eder. Zaman ile Herat'ı bir kültür ve sanat merkezi haline getirir. 🔸 Sultan Baykara, genellikle öğleye kadar devlet işleriyle meşgul olup öğleden sonra sarayındaki ilim adamlarıyla sohbetler düzenler. Bu ortama 'Baykara Meclisi' adı verilir. 🔸 Herat Musiki Okulu, Şifaiye Tıp Okulu ve Herat Tezhip Okulu gibi bilim-sanat ağırlıklı eğitim kurumlarının kurulmasına öncülük etmiştir. (X) Sadece sanatın sözü geçen sohbet meclisi 'Baykara' SANATA DEĞER VEREN HÜKÜMDAR 🔸 Hüseynî mahlasıyla Çağatayca ve Farsça şiirler kaleme alır ve bunun yanında; Risale-i Sultan, Hüseyin Baykara, Gül-ü Mül, Divan gibi farklı alanlarda eserler verir. 🔸 Timur İmparatorluğu'nun son varisi, 1506 yılında Şeybânî Han'a karşı sefere çıktığı esnada Herat yolunda vefat eder. Baykara, tarihte sanat ve sanatçıya en çok değer veren hükümdarlardan biri olarak anılır.