'İslam'ın kılıcı' Turgut Reis kimdir? Turgut Reis’in denizlerdeki mücadeleleri...

📌Batı Anadolu sahilleri, Türkleri denizcilikle tanıştırdı ve bu bölgede ortaya çıkan Çaka Bey denizcilikte ilk adımları attı. Çaka Bey'den sonra Aydınoğulları, Karesioğulları, Menteşeoğulları gibi Batı Anadolu Türk beylikleri denizcilikte üstün duruma geldiler. Çaka Bey kimdir? Tarihteki önemi nedir? 📌Osmanlı denizciliği de 14. yüzyılın başlarından itibaren oluşan Batı Anadolu deniz gaziliği geleneğine dayandı. Kara devleti olarak kurulan Osmanlı Beyliği, ele geçirdiği beyliklerdeki gemi ve denizcileri kullanarak denizlere açıldı. 📌Osmanlı döneminde Batı Anadolu'dan kalkan Türk gençleri, Afrika'nın kuzeyinde denizcilik yaptılar. Bunların içinden Barbaros Kardeşler, Turgut Reis, Salih Reis gibi birçok Türk denizcisi çıktı. Batı Anadolu'dan gidip o bölgelerde deniz gazileri olarak mücadele ettiler. Turgut Reis'in Libya için önemi neydi? 📌Turgut Reis, Osmanlı kaynaklarında Turgutça, Avrupa literatüründe Dragut şeklinde tanınırken, İslâm dünyasında 'Seyfü'l-İslâm / İslâm'ın kılıcı' gibi sıfatlarla anıldı. 📌1487 yılında, Muğla/Menteşe'nin Saravuloz köyünde dünyaya gelen Turgut Reis, korsan gemilerinde tayfa olarak çalıştı, 1538 Preveze Deniz Savaşı'nda Barbaros Hayreddin Paşa'nın emrinde bulundu ve zaferin kazanılmasında büyük hizmetleri oldu. Babası Velî adlı bir çiftçi idi. Turgut, genç yaşta denizciliğe ilgi duyarak gemiciler arasına girdi, kısa sürede *leventlere katıldı ve levent kaptanlığına yükseldi. Levent ne demek? Osmanlı donanmasında ve kıyılarında görev yapan asker sınıfı. 📌1540'ta Cenovalılara esir düşen ve üç yıl bir gemide forsa olarak kalan Turgut Reis'i, Barbaros Hayreddin Paşa kurtardı. Fransa için yürüttüğü yardım harekâtı sırasında Barbaros Hayreddin Paşa'nın Ceneviz'i yağmalamakla tehdit etmesi üzerine Turgut Reis, serbest bırakıldı. Turgut Reis bunun ardından kendisine bir donanma oluşturdu. 📌 İspanyolların elinde bulunan Cerbe Adası'nı da kuşattı; Piyale Paşa komutasındaki donanmanın yardımıyla Haçlıları bozguna uğrattı. Bu nedenle Cerbe Muharebesi, Preveze'den sonra gelen ikinci büyük deniz zaferi olarak kabul edilir. 📌 Turgut Reis, Batı Akdeniz'de düzenlediği pek çok gazâ neticesinde elde ettiği gelirlerle filosunu büyüterek yirmi beş gemiye sahip oldu. Cerbe Deniz Muharebesi nedir? Cerbe Savaşı hakkında tarihi bilgiler... 📌 Turgut Reis, Barbaros Hayreddin Paşa'nın 1546 yılında vefatından sonra Akdeniz'de onun yerini doldurarak, Osmanlıların deniz egemenliğinin sürmesini sağlamıştır. 📌 Batı Akdeniz'deki faaliyetleri ile Avrupa'nın korkulu rüyası haline gelen Turgut Reis, Trablusgarp'ı 15 Ağustos 1551'de zapt etti ve bu fetihten sonra 'Trablusgarp Fatihi' olarak anılmaya başlandı. 📌Kaptanıderya Sinan Paşa'nın 120 kadırgadan oluşan donanması Turgut Reis'in filosu ile Akdeniz'de birleşerek önce Malta'ya akın düzenledi ve Gozo adasını yağmalayıp Trablusgarp'a yöneldi. Kâtib Çelebi'nin ifadesiyle 'gāzî-i mezbûrun ma'rifeti ve delâleti ile' Turgut Reis'in iş birliği sonucu Trablusgarp fethedildi. 📌 Turgut Reis, 23 Haziran 1565 tarihinde ileri yaşına rağmen katıldığı Malta Kuşatması'nda şehit oldu. Turgut Reis'in ölüm haberinin Temmuz sonlarında İstanbul'a ulaşması üzerine yanındaki gönüllü reisler bir gemiyle İstanbul'a gönderildi. 📌 Ölümünden dört ay sonra Turgut Reis'in hazinedarbaşısı Murad'ın İstanbul'a çağrılarak muhallefâtın eksiksiz şekilde ailesine teslim edilmesi istendi. 📌 Turgut Reis, Trablusgarp'ta bir cami ve hamam inşa ettirmiş, mezarının olduğu hazîreye sonradan bir türbe yapılmıştır. Arşiv belgelerinde Turgut Reis Camii'nin ve diğer eserlerin zaman zaman tamir edildiği, masraflarının cami vakfından karşılandığı kaydedilir. Turgut Reis'in ayrıca İzmir'de bir mescid, Balçık'ta bir cami yaptırdığı bilinir.