Sigarayı bırakmanın vücuda etkileri neler? Sigara haram mıdır?

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada 1 milyar 100 milyon düzenli sigara içicisi var ve bunların yarısı sigaraya bağlı oluşan hastalıklardan dolayı hayatını kaybedecek. Gelişmiş ülkeler, sigaranın her geçen saniye bir insanın ölüm sebebi olarak ortaya konmasından sonra sigaranın içildiği alanlar ya da satışı ile ilgili önemli yasaklar veya kısıtlamalar getiriyor. Ancak, sigara endüstrileri özellikle de geri kalmış ülkelerde yaygınlığını sürdürerek gelişmeye devam ediyor. Günümüzde ise her yıl dünyada 5 milyon kişi aktif olarak sigara içtiği için ve yüz binlerce insan sigara dumanına maruz kalmaları nedeniyle yaşamını yitiriyor. Ülkemizde sigara içme oranları yaklaşık olarak erkeklerde yüzde 41, kadınlarda yüzde 13. Toplam 17 milyon sigara tüketicisi var ve her yıl 100 bin insanımız sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor. Tütün dumanında 4 binden fazla kimyasal madde mevcut, bunların 80'den fazlası kanser yapıcı özelliğe sahip. Akciğer kanserine yakalanan her 10 hastadan 8'i sigara tüketiyor. Sinsi bir hastalık olan akciğer kanserine yüzde 60-70 vakada ancak ileri evrede tanı konabiliyor. Diyanet'in yaptığı açıklamalara göre, sigara içmek haramdır. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, geçtiğimiz günlerde katıldığı televizyon programında sigaranın 'uyuşturucu' vazifesi yaptığını belirterek haram olduğunu ifade etmişti. Birçok âlimin sigaranın haram olduğunu söylediğini aktaran Erbaş konuşmasında şu sözlere yer verdi: 'İnsanın bedeni mukaddestir. Bedeni beş açıdan korumak gerekiyor. Dinini korumak, aklını korumak, malını korumak, nefsini korumak, yani canı korumak, bir de nesli korumak. Sigaranın sadece birini bile korumaya engel olsa, bu bile haram olması için yeterli. Kaldı ki beşine de zararı var. Dine zararı var, akla zararı var, mala zararı var, cana zararı var, nesle zararı var. Dine zararı, sigara sarhoş edici maddeler arasında sayılıyor. Sigara uyuşturucu vazifesi yapıyor. Uyuşturucuya götüren yol sigarayla başlar. Kesinlikle sigarada uyuşturucu özelliği var.' Günümüzde en ölümcül dördüncü hastalık olan kronik bronşit rahatsızlığının yüzde 90 tek sebebi sigaradır. Koroner kalp hastalığı ölümlerinin yüzde 10 ila 30'undan sigara sorumludur. Günde 1-4 arası sigara içimi ve hatta pasif sigara dumanına maruz kalınması kalp ve akciğer hastalıklarına yakalanma riskini arttırmaktadır. Hamilelikte sigara içiminin bebeğe zararlı olduğu kanıtlanmıştır. Sigara bağımlılığı ve birçok kanser türü arasında doğrudan bir ilişki bulunuyor. Başta akciğer olmak üzere, gırtlak, prostat, diş eti ağız, mesane, yemek borusu, dil, pankreas, bademcik ve rahim ağzı kanserlerinin oluşum riskini artırıyor. Ayrıca erkeklerde iktidarsızlık, felç, ülser, kronik bronşit, bacak damar hastalıkları, kalp krizi, kadınlarda kısırlık ve KOAH gibi hastalıklara da yol açıyor. Sigara dumanındaki maddeler, solunum yollarında iltihabi reaksiyonlara neden oluyor; bronşları tahriş ediyor ve enfeksiyon eğilimini arttırıyor. Solunum yollarının kendi kendini temizleme mekanizmasına zarar veriyor. Düzenli sigara içen bireylerde solunum güçlüğü, kronik öksürük ve balgam şikâyetlerine sıklıkla rastlanır. Aynı zamanda sigara, KOAH'ın önde gelen nedenidir. KOAH'lı kişilerin yüzde 90'ı sigara içenler veya eskiden sigara içip bırakanlardan oluşur. Sigara içmek, kan damarlarında kan akışını engelleyen zararlı plak oluşumu ve damar tıkanıklığına zemin hazırlıyor. Kanın oksijen içeriğini azaltıyor ve bu yolla tüm organların oksijenlenmesini etkiliyor. Sigara ayrıca kanda zararlı kolesterol olan LDL seviyelerinin artmasına neden oluyor. Kalp krizi, felç veya periferik arter hastalığına yakalanma oranını önemli ölçüde artırıyor. Kalp krizi geçirme oranı, sigara içenlerde içmeyenlerden yaklaşık iki kat daha fazla görülüyor. Sigara içenlerin ciltleri gri, soluk ve sağlıksız bir görünüme sahiptir. Nikotin, cilde giden kan dolaşımını zayıflatarak cilt sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Sigara dumanı ayrıca cilt hücrelerine zarar veren maddeler içeriyor. Sigara içenlerde cilt inceliyor, elastikiyetini kaybediyor, erkenden kırışıyor ve yaşlanıyor. Sigara içmek aynı zamanda egzama veya sivilce gibi cilt sorunlarında artışa neden oluyor. Tütün dumanında bulunan katran, dişlerde sararmaya ve hoş olmayan kahverengi lekelere neden oluyor. Sigara içmek, ağız boşluğunu bazı bakterilerin üremesi için elverişli hale getiriyor. Çoğalan bakteriler ağız kokusunu arttırıyor ve diş çürüklerinin yanı sıra erken diş kaybına neden olabilecek diş eti hastalıklarına sebep oluyor. Sigara nedeniyle diş etlerine giden kan akımında azalma ve bağışıklık sisteminde baskılama da dış eti problemlerinin oluşumunu hızlandırıyor. Sigara damar sertliğine yol açarak beyin fonksiyonunu olumsuz yönde etkiliyor. Uzmanlar, sigara içenlerde inme ve beyin kanaması riskinin arttığını belirtiyor. Araştırmalar, sigara içenlerin, beyin damar tıkanıklığı veya beyin kanaması sonucu ölüm risklerinin içmeyenlerden iki kat fazla olduğunu gösteriyor. Sigara içmek hafızayı zayıflatıyor, öğrenmeyi ve mantıklı düşünmeyi olumsuz yönde etkiliyor. Sigara kullananlarda depresyon ve alzheimer riskinin de arttığı belirtiliyor. Sigara aynı zamanda hamile kadınlarda düşük ve erken doğum riskini artırıyor. Bebeklerin düşük kiloda doğmasına neden oluyor ve bebeklerde ani ölüm riskini 6 kata kadar yükseltiyor. Yine hamilelik döneminde sigara içen annelerin bebeklerinin zekâ düzeyi düşük olabiliyor ve davranış bozuklukları görülebiliyor. Sigara tiryakilerinin pek çoğu, genç yaşlarda sigara içmeye başlıyor. Araştırmalar, günümüzde sigaraya başlama yaşının 11'e kadar indiğini söylüyor. İnsan vücudunda akciğerler, doğumdan itibaren 25 yaşına kadar genişliyor. 25 yaşından sonra ise akciğerler yaşlanma sürecine girmeye başlıyor. Genç yaşlarda sigara içmeye başlamak, akciğer gelişimini durduruyor ve sigara içen bir birey, erişkin bir bireyin ulaşması gereken akciğer kapasitesinin yüzde 75'ine ulaşabiliyor. Araştırmalara göre, ailelerin sosyoekonomik ve eğitim düzeyleri düştükçe gençler arasında sigara kullanımı yükseliyor. Ailede sigara kullanan bir bireyin olması gencin sigara ile tanışmasına neden oluyor. Ebeveynin sigara kullanması ise gencin sigara kullanma riskini iki kat artırıyor. En yakın arkadaşın sigara kullanması ya da arkadaş grubunda sigara kullanılması gencin sigara ile tanışmasına neden oluyor. Gençlerin arkadaşları arasında kendine yer bulma isteği de sigaraya başlamaya neden olabiliyor. 35 yaşından önce sigarayı bırakanlarda erken ölüm riski hemen hemen yok oluyor. Sigara içenlerin akciğer kanseri olma riskleri, süresine ve ne kadar içtiklerine bağlı olarak değişiyor. 20 yıldan fazla sigara içenlerde bu risk oldukça fazla. 20 yılın üzerinde sigara içip sigarayı bırakanlarda risk, hiç içmeyenlerin seviyesine inemiyor. Fakat bunun üzerine eklenecek her yıl riskin boyutlarını artırıyor. Sigara bırakma tedavisinde bir danışman desteği almak ve ilaç tedavisi büyük önem taşıyor. Ülkemizde pek çok hastanede Sigara Bırakma Poliklinikleri bulunuyor. Bu konuda ayrıntılı bilgi için tbm.org.tr ve birakabilirsin.org adreslerini ziyaret edebilirsiniz. Sigara içmenin ruhsal ve davranışsal yönleri olduğunun gözden kaçırılmaması gerekiyor. Eğer kişiyi sigara içmeye iten faktörler yeterince incelenmezse, nikotin yoksunluğu geçtikten sonra kişi tekrar sigaraya başlayabilir. Kendi kendinize sigarayı bırakmanız da mümkün. Bunun için öncelikle bir bırakma tarihi belirlemeniz ve çevrenizdeki kişilere sigarayı bırakmayı planladığınızı söyleyin. Daha sonra karşılaşabileceğiniz zorlukları öngörmeye çalışın ve bu doğrultuda bir plan yapın. Çevrenizdeki bütün sigara, çakmak, kibrit ve kül tablalarını uzaklaştırın. Sigarayı bırakmanın yararlarını düşünün ve yeni bir hobi ya da yapacak, ilgilenecek yeni şeyler bulun. 20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner, el ve ayak dolaşımı düzelir. Kan oksijen düzeyi normale döner, kalp krizi geçirme riski azalır. Vücut karbon monoksitten arınır. Kandaki nikotin düzeyi azalır, tat ve koku duyusu artar, peptik ülserli hastaların tedaviye verdikleri cevap artar. Hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları fonksiyon görmeye başladığı için sekresyon miktarı artar, hava yolları kendi kendini temizlemeye çalışır. Enerji düzeyi artar. Tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve tıkanma daha az görülür. Öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve wheezing yani hırıltılı ya da ıslık sesli soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğer fonksiyonları yüzde 5-10 oranında artar. Koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır. Mesane kanseri riski yüzde 50 azalır. Kalp krizi geçirme riski, yemek borusu ve ağız boşluğu kanserleri riski yüzde 50 azalır. Kalp krizi geçirme riski hiç içmeyenlerle aynı seviyeye iner, akciğer kanseri riski sigara içenlere göre yüzde 50 azalır. Bir ebeveyn olarak çocuğunuzu sigara içerken yakaladığınızda ya da sigara içtiğini tespit ettiğinizde zarar vermeden sadece elindeki paketi alın ve sigara içilmemesi ile ilgili ev ya da okul kurallarını hatırlatın. Sigara ile her yakaladığınızda aynı tepkiyi verin. Bu noktada tutarlı tepkiler vermek oldukça önemli. Sınırlarınız net olsun ve bu kurallara siz de uyun, çocuklar sizi sigara içerken görmemeli. Nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri hakkında konuşun. Sigaranın zararları konusunda doğru bilgileri öğrenmesini sağlayın. Pasif içici, sigara kullanmayan ama sigara dumanına maruz kalan kişidir. Pasif içici olmanın etkileri sigara dumanına maruz kalmanın zamanı, yoğunluğu ve sıklığına göre değişmekle beraber her yıl milyonlarca insan sigaranın neden olduğu hastalıklar nedeni ile ölmektedir. Sigara içmeseniz de tütün dumanına maruz kalmanız kanser, kalp hastalıkları ve KOAH gibi birçok hastalığa neden olur. Çocuklar tütün dumanının zararlı etkilerine karşı çok daha hassastır. Tütün dumanına sadece 30 dakika maruz kalmak bile, uzun süreli sigara kullanıcılarında beliren fiziksel etkileri ortaya çıkarır.

Sigarayı bırakmanın vücuda etkileri neler? Sigara haram mıdır?

DÜNYADA 1 MİLYARIN ÜZERİNDE SİGARA İÇİCİSİ VAR