Pestisit nedir, zararları nelerdir? Pestisit nerelerde kullanılır?

Gıda maddelerinin üretimi, tüketimi, depolanmaları esnasında gıdalara zarar veren mikroorganizma ve zararlıları uzaklaştırmak veya yok etmek, bunlara ilave olarak bitkilerin büyümesini düzenlemek amacıyla da kullanılabilen, gıdalara veya doğrudan insan ve hayvanlara hastalık etmeni taşıyan halk sağlığı zararlılarını kontrol etmek amacıyla kullanılan, kimyasal ya da biyolojik ürünlerin tümüne pestisit adı verilir. Mikroorganizma ve haşerelerin zararlı etkilerini ortadan kaldırmak için kullanılır. Pestisit, özellikle zirai faaliyetlerde kullanılan kimyasal solüsyonları ifade eder. Pek çok türü ve çeşidi olan pestisitler, zirai besinler için oldukça zararlı olan haşere ve parazitlerin yok edilmesinde kullanılmasının yanı sıra, kimyasal ve inorganik yapısı nedeni ile doğrudan veya dolaylı olarak maruz kalan insanlar açısından da tehlike arz eder Pestisitlerin bilinçsiz ve kontrolsüz kullanılması toprak ve suda kirletici etkiye neden olur. Pestisitin zararları sadece pestisit kullanan çiftçiler de değil, söz konusu besinleri tüketen insanlarda da görülebilir. Yapısı itibarı ile tarım toprağına sinen pestisit, kullanıldığından itibaren türü itibariyle 2 ila 20 sene kadar etkilerini sürdürebiliyor. Bu sebeple maruz kalan besinlerin sadece iyice yıkanması yeterli gelmeyebiliyor, besin kendi içerisinde de pestisit etkilerini taşımaya devam ediyor. Solunması itibariyle solunum yolları iltihabına, akciğerde tahrişe, göz kanallarında aşınmaya gibi pek çok zararlı etkisi olan pestisit, kendisine maruz kalan besinlerin aracılığı ile de aktarılması ile böbrek bezlerinden kalp damar yollarına dek pek çok hasar verebiliyor. Vücutta yarattığı kuruluk ile deri hastalıklarına yol açmasının yanı sıra, vücuttaki mevcut sıvıyı hızlı bir şekilde tüketmesi ile de damarlarda daralmaya ve böbreklerde iflasa dek geniş bir alanda zararları görülebiliyor. Bilimsel araştırmalar, annenin aldığı pestisitin miktarının bebeğin otizmli olma ihtimaline neden olabileceğini belirtiyor. Bununla beraber pestisitlerin kısırlık nedenleri arasında da gösterilebileceği ifade edildi. Pestisit analizleri çok farklı fiziko-kimyasal özelliklere sahip yüzlerce aktif maddenin, farklı matrikslerde, aynı anda analiz edildiği tekli/çoklu kalıntı analizleridir. Pestisitler; farklı özelliklerine göre çeşitli sınıflandırmalara tabi tutulurlar. Etkiledikleri canlı türlerine ve kullanım alanlarına göre sınıflandırma: İnsektisitler: Böcekleri öldürenler Rodendisitler: Kemiricileri öldürenler Fungusitler: Mantarları öldürenler Bakterisitler: Bakterileri öldürenler Mitisitler: Keneleri öldürenler Larvasitler: Larvaları öldürenler Nematositler: Solucanları öldürenler Akarisitler: Örümcekleri öldürenler Mollusitler: Salyangozları öldürenler Herbisitler: Yabancı otları öldürenler Pestisitlere maruz kalma sonucunda görülen kısa dönem etkileri deyince aklımıza ilk gelecek olanlar akut zehirlenmeler ve alerjik reaksiyonlardır. Özellikle tarım işleriyle uğraşanlar büyük risk altındadır. Dikkatsiz ve özensiz yapılan ilaçlamalar sonucu pek çok pestisit zehirlenmesi vakası meydana gelmektedir. Akut pestisit zehirlenmelerinin başlıca belirtileri: Kusma Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı sınıflandırmada en çok kullanılan 700 civarındaki pestisitin 33'ü insan sağlığına çok zararlı, 48'i oldukça tehlikeli, 118'i orta derecede tehlikeli ve 239'u da daha az tehlikeli grupta yer alıyor. Şehirde yaşayan bireyler pestisitlere tükettiği meyve, sebzeler aracılığıyla maruz kalır. Bu nedenle sıklıkla sirkeli suda bekletme yöntemine başvurulur. Ancak sirkeli suyun bazı pestisitlerin daha da etkili hale gelmesine neden olabildiği aktarıldı. Böylelikle daha da tehlikeli bir tablo ortaya çıkabililir. Peki nelere dikkat etmeliyiz? Evimize ulaşan meyve, sebzelerin üretiminde hangi tür pestisitin kullanıldığını bilmediğimiz için bol duru suyla yıkamak ve kabuğunu soyup tüketmek en doğrusudur. Çilek gibi kabuğunu soymanın söz konusu olmadığı meyvelerde ya da yeşil yapraklı sebzelerde suda bekletmek uygun bir yöntemdir. Bununla beraber yapılan çalışmalar tuzlu suyun, pestisitlerin uzaklaştırılması için duru sudan daha etkili bir yöntem olduğunu ortaya çıkarmıştır. Başka bir çalışmada karbonatlı su ile yıkamanın ise diğer yöntemlerden daha etkili bir yöntem olduğu ifade edilmiştir. Bu çalışmaları göz önüne aldığımızda meyve, sebzelerin temizlenmesi için en etkili yöntemin kabuğu soyarak tüketmek ya da 1 tatlı kaşığı karbonat eklenmiş suda bir süre bekletilip sonrasında iyice durulamak olduğu söylenebilir.

Pestisit nedir, zararları nelerdir? Pestisit nerelerde kullanılır?

Pestisit nedir?