Koronafobi insan psikolojisini nasıl etkiler? Röportaj 📸

➡ Salgınlar, geçmişte de büyük kayıplara neden oldu. Bundan dolayı insanların korkulu rüyası haline geldi. Bu büyük salgınlardan biri de hala etkisi altına olduğumuz koronavirüs. ➡ Koronavirüsün neden olduğu kaygı milyonlarca insanın ruh sağlığını da etkiledi. Hala etkisini sürdüren virüs ile mücadele edilirken yaşanan endişe, korku, izolasyon ve belirsizlik, duygusal sorunlara neden oluyor. 📌 Hal böyleyken yazarımız Prof. Dr. Sefa Saygılı ile koronavirüsün psikolojik etkilerini ve bunlarla nasıl başa çıkacağımızı konuştuk. ➡ Tüm dünyayı saran koronavirüsün birçok ruhsal tepkiye neden olduğunu belirten Prof. Dr. Sefa Saygılı bunun nedenlerini şöyle açıkladı: 'Koronavirüs, birçok ruhsal tepkilere neden oluyor. En başta medya ve insanlar, devamlı bununla meşgul. Toplumsal ve ekonomik hayatımızı her yönden etkiliyor. Çevremizde hastalığa yakalananlar, karantinaya alınanlar, hastaneye yatırılanlar, solunum cihazlarına takılanlar var. Bu arada lokantalar büfeler kapalı, pek çok iş yeri kapalı. İnsanlar online işlerini görmeye çalışıyor, toplantılar o şekilde oluyor. Okullar kapalı her şeyden önemlisi. Yani bütün hayatımızı felç etmiş durumda. Hepsine bağlı olarak da psikolojimiz etkileniyor.' İspanyol gribi ile koronavirüs arasındaki benzerlikler ➡ Koronavirüsün fobi denilen abartılı korkulara ve yoğun endişelere yol açtığını belirten Prof. Dr. Sefa Saygılı, pandeminin ortaya çıkarabileceği hastalıklar hakkında şunları söyledi: 'En başta anksiyete dediğimiz bir kaygı durumu ortaya çıkabiliyor. Koronafobi dediğimiz korona korkusu ortaya çıkabiliyor. Ölüm fobisini arttırıyor. Bulaşma ve bulaştırma korkusunu arttırıyor. Böyle pek çok psikolojik rahatsızlıklara yol açıyor.' ➡ Bazı kişilerin virüse yakalanmadığı halde hasta olduğunu düşünerek, hastaneleri dolaştığını ve adeta kendine eziyet ettiğini belirten Saygılı, bu kimselerin 'psiko-korona' olarak adlandırıldığını belirtti. Virüsü bulaştırma kaygısıyla insanlardan uzak duran bu kişilerdeki belirtileri şöyle sıraladı: 'Psiko-koronada öncelikle kişi, en ufak öksürdüğünde veya başı ağrıdığında kendisine virüs bulaştığını zannediyor. Bu kimselerin bedenini ateş basar ama baktığınızda bir ateş yükselmesi yoktur.' ➡ Medyadaki bazı abartılı haberlerin de etkisiyle her an koronavirüse yakalanacağını düşünerek bunu bir takıntı haline getiren kimselerde koronafobi oluşuyor. Prof. Dr. Sefa Saygılı, böyle vakalar ile sıklıkla karşılaşıldığını belirterek bu kimselerin hayatı kendine zehir edecek dereceye vardırdığını söyleyerek konuşmasını şöyle sürdürdü: 'Diyelim ki marketteki poşetten veya yolda giderken bile koronavirüs bulaşabilir diye bir habere takılıyor. Bundan dolayı hareket edemez hale geliyor. Devamlı koronayı düşünüyor, bununla ilgili haberleri takip ediyor ve tedbirleri abartıyor. Birkaç kat maske takıyor. Nefes alamayacak duruma geliyor. Elini abartılı şekilde, defalarca yıkıyor. Hastalık bulaşır diye hiçbir yere çıplak elle dokunamıyor. Abartıya kaçmak doğru değil. Çünkü o da bir psikolojik rahatsızlık.' ➡ Özellikle salgından dolayı vefatların artmasının, koronavirüs korkusunu yükselttiğini belirten Saygılı 'Medyadaki birtakım aşırıya kaçan haberler de kaygıyı tetikliyor. Özellikle komplo teorilerinden, bazı kimseler çok etkileniyor.' değerlendirmesinde bulundu. Aşının tarihi hakkında 20 ilginç bilgi ➡ Koronafobinin yanı sıra birçok kişide anksiyete bozukluğunun da arttığını belirten Saygılı, pandeminin ortaya çıkardığı diğer psikolojik hastalıkları şöyle belirtti: 'Sıkıntı, bunaltı duygusunu ortaya çıkarabiliyor. Yine panik hastalık, korona ile birlikte artıyor. Panik atakta insanlar, aniden ölecekmiş, kalp krizi geçirecekmiş ya da delirecekmiş gibi korkulara kapılıyorlar.' ✅ Korona ile artan bir başka husus ise ölüm korkusu. İnsanlar ölümü her an yakınlarında hissediyorlar. Ölüm endişesi içerisinde günlerini, saatlerini geçiriyorlar. ✅ Depresif bozukluklar sık olarak artabiliyor. Yine insanlar arasındaki güvensizlik artıyor. Her an hastalık bulaşacak gibi düşüncelere kapılıyorlar. İnsanlar paranoya korkuya da kapılabiliyorlar. Her şeyden koronavirüs bulaşma endişesi taşıyorlar. ✅ Bazı hassas insanlarımız 'Acaba bende gizli bir korona var yani latent bir koronavirüs hastası mıyım?' diye başkalarına bulaştırma endişesine kapılıyor. Ayrıca içe dönüklüğü arttırıyor. İnsanlar daha asosyal oluyor. Sosyal fobi dediğimiz durumların koronavirüs ile birlikte arttığını görüyoruz.' ➡ Her an koronavirüsü düşünmenin özellikle de karamsar bakış açılı haberleri çokça izlemenin yanlış olduğunu belirten Saygılı, pandemi sürecinde psikolojimizi korumak için şu tavsiyelerde bulundu: ✅ 'İnsanlar bilim kurulunu, Sağlık Bakanlığımızın, devletimizin açıklamalarını takip etmeli. ✅ Devletimizin uygun gördüğü şekilde aşılarını yaptırmalı. Devlet her türlü imkânı sağlıyor. Bu bir güvencedir. ✅ Bu aşıların yanında muhakkak ki üç kurala dikkat etmemiz lazım: Sosyal mesafe, temizlik ve maske. Elbette elimizi yıkamak ama aşırıya kaçmayacak, bir temizlik kaygısı oluşturmayacak tarzda... ✅ Bu rahatsızlık bizi insan sıcaklığından uzaklaştırdı. Dostlarımız ve arkadaşlarımız ile olan iletişimi engelledi. Ama bunu iletişim araçları ile yapabiliriz. ✅ İnsanlardan kopmamak, akrabalardan, tanışlardan kopmamak lazım. ✅ Bu dönemde birtakım faydalı yayınlar izlemek, kitaplar okumak çok güzel bir fırsat. Bu şekilde çevreye ve topluma olan bakışımız daha da değişebilir. ✅ Sağlıklı beslenme önemlidir. Özellikle alkol ve sigaradan uzak durmak gerekiyor. Aşının etkilerini bile bozuyor. Bu rahatsızlığa yakalanma riskini de artırıyor. Karbonhidratlı şekerli gıdalardan uzak durmak lazım. Bünyemizin güçlenmesi, immün sistemi yani bağışıklık sistemimizin güçlenmesi önemlidir. Bu şekilde doğal gıdalara ağırlık vermekte fayda var. ✅ Yapılan çalışmalar gösteriyor ki uykusunu düzenli alan insanların, koronaya yakalanma ihtimali daha düşük. Düzenli şu anlamdadır: Belli saatlerde yatıp, belirli saatlerde kalkmak ve yeterli uyku uyumak. Bu uykunun gece saatlerinde olması lazımdır. Çünkü karanlıkla birlikte vücudumuzda uyku hormonu salgılanıyor. O hormonun salgılandığı vakitlerde uyumak lazım. ✅ Toplum içine karışmadan yürüyüşler yapmak oldukça faydalıdır. Dışarıya çıkamadığımız durumlarda ev içinde hareketli olmak, yürümek önemli. Çünkü insanlar, hareketli olmaya uygun yaratılmışlardır. Hareketli olunca bünye de güçlenir. ✅ Başka bir faktör ise hayata olumlu bakmak, stresli faktörlerden uzak durmaktır. Çünkü olumsuzluk, karamsarlık, kederli olmak bunlar hastalıklara karşı dayanma gücümüzü zayıflatan unsurlardır. ✅ İnsanlara yardımcı olmak, başkalarının problemlerini çözmesine yardımcı olmak kişilerin kendine olan güvenini arttırır. ✅ İbadete, duaya sarılmak, Allah'a sığınmak önemlidir. ➡ Aşının koruyuculuğu olduğu için virüse karşı oluşan kaygıyı azalttığını belirten Saygılı, konuşmasına şöyle devam etti: ✅ 'Türkiye'ye gelen aşılar inaktif aşılardır. Yani içerisinde canlı virüs yok. Komplikasyonları ve yan etkileri asgari düzeydedir. İnsanı rahatsız etmeyecek sayıda ve boyuttadır, koruyuculuğu da var. Bu da kaygıyı azaltır.' ➡ Hastalık riskinin geçse bile psikolojik etkilerinin devam edeceğini belirten Saygılı 'Çünkü bu virüs, toplumdan kaybolmaz; grip, nezle gibi yaygınlığı azalarak da olsa devam edebilir. Salgının etkileri geçtikten sonra psikolojik etkiler de oldukça azalır ama yine de toplumda devam eder.' şeklinde görüşlerini belirtti. Röportaj: Burcu Sandıkçı - Özge Özkul