Doğaseverlerin bilmesi gereken 25 bitki terimi

Bir sürgün üzerinde bulunan tomurcukların ya da yaprakların sürgün boyunca, bir düzlem üzerinde karşılıklı gelmeyecek şekilde yer almış olması. 'Osmanlı'nın kültürel hayatının parçası: Saray bahçeleri' dosyamıza buradan ulaşabilirsiniz. Özellikle yaprakların dizilişi, her bitki türü için karakteristiktir ve bitkinin tanısında önemli bir rol oynar. Almaşık dizilişte, sap üzerindeki her düğümden bir yaprak çıkar. Sonraki düğümden çıkan yaprak, öncekiyle aynı düzlemde ancak ters yönde yer alır. Çiçeklerde almaşık diziliş ise çiçek halkaları için genel bir kuraldır. Örneğin; bir halka üzerinde yer alan çanak yapraklar, ikinci bir halka oluşturan taç yapraklarla almaşık olarak dizilmişlerdir. Aynı biçimde, erkek organlar ve dişi organın meyve yaprakları birbirini izleyerek, almaşık konumda yer alırlar. Bir başka almaşık dizilişte, birden çok çiçeğin bir araya gelerek bir 'çiçek durumu' oluşturduğu bitkilerde görülür. Bu bitkilerin bazılarında bir ana çiçek sapı üzerinde yer alan tek çiçekler almaşık biçiminde dizilmiş olabilirler. Türden en az bir morfolojik özelliği bakımından farklı ve coğrafi olarak sınırlandırılmış topluluk. 'Osmanlı'nın Avrupa'yı kıskandıran çiçek sevgisi' dosyamıza buradan ulaşabilirsiniz. Alt tür botanikte ssp. veya subsp. şeklinde kısaltılarak gösterilir. Zoolojide herhangi bir ek kullanılmaz. Bir tür içerisinde popülasyonları farklı coğrafik alanları işgal eden (allopatrik), morfolojik bakımdan %70'in üzerinde bir oranda ayırt edici karakterler taşıyan ve ara bölgelerde birbirleriyle çiftleşerek melezler oluşturan topluluklardır. Bir türün alttürleri arasında üreme engeli bulunmaz. Ancak izole olduklarından sürekli kendi içinde ürerler ve daha sonraları yeni bir takson ortaya çıkabilir. Tropik bölgelere yakın olmakla birlikte, ekvatordan daha uzak bir enlemde bulunan. Sıfat olarak, astropikal şeklinde kullanılır. Tropikal bölgelerin bittiği noktadan itibaren astropikal bölgeler başlar. Genellikle 20 °- 36 ° kuzey ve 20 °- 36 ° güney enlemleri arası astropika kabul edilir. Ortalama sıcaklık 20 °C derece ve üzerinde yağış ortalaması ise 1000'mm ile 1500'mm. arasında değişir. Avrupa'da yalnızca Türkiye'nin güneyindeki Mersin ve kıyı ilçeleri astropikal bölgelere dahildir. Astropikal bölgelerde kışlar ılık ve yağışlı geçer. Kar yağışı çok nadiren görülür veya hiç görülmez. Palmiye ağaçları, muz ve turunçgiller bol miktarda yetişir, ayrıca neredeyse tüm tropik bitkiler bu iklimin hüküm sürdüğü yerlerde yetişebilir. Bir çiçeğe ait bir veya birden çok karpelden oluşan yumurtalığın gelişmesi ile oluşan meyve tipi. Basit meyveler bir çiçeğe ait bir tek ovaryumun gelişmesiyle meydana gelir. Agregat meyveler, bir çiçeğe ait birbirinden ayrı ovaryumlardan, mesela böğürtlen, çilek gibi; bileşik meyveler ise birden fazla çiçeğe ait ovaryumların bir bütün olarak gelişmesiyle meydana gelir, mesela dut ve incir de olduğu gibi. Çiçeğin dip kesiminde yer alan, ona en yakın yerde bulunan biçim değiştirmiş yaprak. Genellikle yeşildir ve diğer yapraklara benzer. Bazı brahteler parlak renklidir ve görevi polenleri çekmektir. Küçük brahtelere brahtecik adı verilir. Çiçeğin en dış bölümünü oluşturan, özellikle tomurcukken çiçeği sarıp koruyan taç yapraktan daha az renkli ve daha kalın yaprak. Özellikle çiçeğin iç bölümündeki öbür organları korumakla görevli olan çanak yapraklar birbirleriyle bitişik ya da ayrı olabilir. Bir sürgün üzerinde ikiden fazla tomurcuk veya yaprağın aynı düzeyde bulunuşu. Sürgün üzerinde birçok çiçeğin bir araya gelmesi ile oluşan çiçek topluluğu. Meşe palamutunun içinde oluştuğu, daha sonra bir bölümünü örten kalın, koruyucu kabuk. Meşe, fındık, gürgen vb. ağaçlarda, meyve sapının genişlemesiyle oluşan ve meyveyi ortasına kadar içine alan küçük kadeh biçimindeki oluşum. İki veya daha çok sayıda iç puldan (karpel) oluşan ve olgunlaştığında açılan kuru meyve. Sürgün üzerinde aynı düzeyde iki tomurcuğun ya da yaprağın bulunması. Meyvenin bir bölümünü ya da tamamını örten dış pul ya da çiçek tablasından gelişmiş koruyucu. Kayıngiller (Fagaceae) familyasının bazı cinslerinde meyvenin büyümesi ve olgunlaşması sırasında onu dış etkenlerden korumakla görevlidir. Bazı cinslerde meyveyi tamamen kapatır. Olgunlaşma ile birlikte kupula açılarak içerisindeki tohumlar etrafa dağılır. Fare ve sincap gibi kestane, kayın ve meşe tohumlarıyla beslenen hayvanlarda kupula sayesinde koruma sağlanır. Kupula Castanea cinsinde dikenli, Quercuscinsinde omurgalı, Lithocarpus cinsinde ise çok sert ve kemiksi yapıdadır. Çiçekler ya da meyvelerden teker teker veya dallanmış bir eksen üzeründe bir arada, toplu durumda meydana getirdikleri oluşum. Islah yoluyla geliştirilen çeşit. Kültivar ya da Kültürvaryete, istenilen bazı özellikleri nedeniyle seçilmiş ve bu özelliklerini çoğaltıldığında koruyan bitkidir. Kültivarların çoğu insan eliyle oluşturulmakla birlikte yabani doğada ortaya çıktıktan sonra seçilip yetiştirilen bazı az sayıda örnek de vardır. Kültivarlarda istenilen özellikler, örneğin süs bitkilerinde güzel renk ya da koku, çeşitli tarım ürünlerinde ürün artışı ya da hastalıklara direnç, ormancılıkta yüksek kereste kalitesi ve verimi olabilir. Odunsu bitkilerin sürgün veya gövde kabukları üzerinde bulunan, içerde oluşan gazların ve su buharlarının dışarı atılmasına ve havanın dokulara ulaşmasına yarayan gevşek dokulu gözenek. Lentisel (kovucuk), odunsu bitkilerin sürgün ve gövdelerini dıştan koruyan genç kabukları üzerinde, dairesel veya iğ biçimli açık veya koyu renkli kabartılar veya noktalar halinde görülen,kloroplast bulundurmayan, açılıp kapanma özelliğine sahip olmayan, her zamanda açık durumda bulunan, ölü hücrelerden oluşmuş, gaz alışverişi yapan ve peridermiste bulunan, canlı hücrelerin hayat olayları sonucunda meydana gelen gazların ve su buharlarının dışarı atılmasında ve havanın dokulara ulaşmasında yardımcı olan gevşek dokulu cansız delikçiklerdir.Ağacın kök gövde ve meyvesinde bulunur. Ağaç türü, yaş, gelişme çağı ve kapalılık bakımından çevresinden farklılık gösteren, en az bir hektar daha büyüklüğündeki orman alanıdır. Aynı özelliklerin daha küçük orman parçaları halinde görülmesi durumunda ise büyüklüğüne göre ''grup'' ya da ''küme'' terimleri kullanılır. Bir cinsin yalnızca tek bir türle temsil edilmesi durumu. Bir aile de tek bir cinsle temsil ediliyorsa, bu durum da monotipik olarak değerlendirilir. Fındıksı meyve. Bir ya da çok sayıda arpelden oluşan, dış kabuğu sert veya odunlaşmış, içerisinde tek bir tohum taşıyan, açılmayan, kuru meyve türüdür. Çanak ve taç yapraklardan oluşan çiçek örtüsü. Taç yaprak. Taç yaprak, petal olarak da bilinir, değişik renkli tozlaşmaya yardımcı olan dişi ve erkek organları korumakla görevli çiçek kısmıdır. Rengi ve kokusuyla böceklerin ve kuşların ilgisini çeker. Böylelikle tozlaşmaya yardımcı olur. Özellikle Açık Tohumlular 'da oluşan, katı ya da yarı akışkan, billurlaştırılması güç, suda çözünmeyen, organik çözücülerde çözünen, ısıtılınca yumuşayan ve eriyen madde. Reçineler, bitkilerde bir yağ içerisinde erimiş halde veya zamklarla birlikte bulunurlar. Çamgiller, baklagiller, maydanozgiller gibi familyalarda reçine taşıyan bitkiler çoktur. Genel olarak bir yaprağın koltuğundan çıkan, üzerinde büyüme ve üreme organları ya da her ikisi birden bulunan bitki bölümleri. Yaprakları birbiri üzerine sıkıca kapanmış ve düğümlerarası henüz uzamamış embriyonik sürgün. Sürgünün gençlik evresi. Genç sürgünün kışı geçirme evresi. Tomurcuk, yaprakları biri biri üzerine sıkıca kapanmış ve *internodları uzamamış embriyonik sürgün. Ağaçlarda odun tomurcuğu ve çiçek tomurcuğu olmak üzere iki çeşit tomurcuk bulunur. Odun tomurcukları ince ve sivridir. Odun dalları bunlardan çıkar. Çiçek tomurcukları kalın ve yuvarlaktır. Bunlardan çiçek çıkar. Bir ya da çok sayıda tohum taşıyan, dışında içinde bir zar veya kabuk bulunan, içi etlenmiş bir meyve tipi. Yaprağın ayası veya sapı ile gövde ya da sürgün arasında kalan açısal alan.

Doğaseverlerin bilmesi gereken 25 bitki terimi

Almaşlı diziliş