Yahya Kemal'i derinden sarsan olay: Hırka-i Saadet'i ziyareti

📌 Gerçek adı Ahmed Agâh olan Yahya Kemal, 1884 yılında Üsküp'te doğdu. Çocukluk yıllarını Üsküp'teki şiirlerine de yansıyan Rakofça çiftliğinde geçiren Beyatlı, ilköğrenimini özel Mekteb-i Edep'te tamamladı. 📌 Beyatlı, 1892'de Üsküp İdadisi'ne girdi. Bir yandan da İshak Bey Camii Medresesi'nde Arapça ve Farsça dersleri aldı. https://www.instagram.com/p/CkaSB_lDyBD/ Kitapları vefatından sonra çıkan şair: Yahya Kemal Beyatlı 📌 Yahya Kemal, 1902 yılında İstanbul'a geldiğinde Vefa Lisesi'ne devam etti. Okulu bitirdikten sonra uzun süre Fransa'da kaldı. Burada Fransız edebiyatını ve yazarlarını yakından tanıma olanağı buldu. 📌 1912'de İstanbul'a dönüp edebiyat ve tarih öğretmenliği yapan Yahya Kemal, Medresetü'l-Vaizin'de ders verdi. Paris'te geçirdiği yıllar onun Türk şiir ve tarihine farklı açıdan bakmasını sağladı. Tarihçi Camille Julien'in 'Fransa toprağı bin yılda Fransız milletini yarattı.' cümlesi şairin ufkunu açtı ve bunu eserlerinde uyguladı. Yahya Kemal'in hatıraları Hırka-i Saadet Dairesi'nde, asırlardır Kur'an okunuyor. Üstelik 7 gün, 24 saat durmadan devam ediyor. Bu geleneğe bizzat şahit olanlardan biri #YahyaKemal'di.#TopkapıSarayı'nı ziyaret ederken karşılaştığı olay kendisini derinden sarstı. pic.twitter.com/O1QIxIPMyZ — Fikriyat (@fikriyatcom) November 1, 2022 Şairler ve yazarların çevresinde genellikle sohbet halkası oluşur. Bunlardan biri de Yahya Kemal'di. Osmanlı'dan edindiği zengin kültürel birikimin yanında şiir, müzik, resim, mimarî hakkında bilgileri ile insanları kendine hayran bırakırdı. 📌 1921-1922 yıllarında yazdığı 'Topkapı Sarayı'nda', 'Ezan ve Kur'an', 'Ezansız Semtler', 'Bir Rüyada Gördüğümüz Eyüb' yazılarında, Türk milletinin dinine olan bağlılığını tarih, örf, mimari, mûsiki ve benzeri bin yıllık kültür birikiminin perspektifinden gösterir. 📌 'Süleymaniye'de Bayram Sabahı' başta olmak üzere, 'Itrî', 'Ziyaret', 'Atik Vâlide'den İnen Sokakta', 'Koca Mustâpaşa', 'Ufuklar', 'O Taraf', 'Selimnâme' ve 'Ezân-ı Muhammedî' şiirleri Yahya Kemal'in dinî duygularını derin ve samimi bir şekilde aksettirir. Yahya Kemal'in şarkılara dönüşen şiirleri 📌 Yahya Kemal, şehrin işgal altında olduğu zor zamanlardan 1954 yılına kadar, İstanbul hakkında birçok yazı kaleme aldı. Bu yazılar şairin ölümünden sonra, 1964'te Nihad Sami Banarlı tarafından bir araya getirilerek 'Aziz İstanbul' ismiyle yayımlandı. 📌 Yazıların ortak noktası, tarihin dönüm noktası olan İstanbul'un fethiydi. Bu tarihten sonra şehrin gelişimini anlatan Yahya Kemal, fethin önemini okuyucularına aktardı. Fetih ile İstanbul Türk çehresine bürünmüştür. 📌 Yahya Kemal Aziz İstanbul eserindeki 'Hilafete Yakın Bir Gün' başlıklı yazısında, kendisini derinden etkileyen bir olayı kaleme aldı. 📌 O günlerde şehir işgal altındaydı ve Topkapı Sarayı'nın yağmalanacağı dedikodusu ortaya atılmıştı. Bunun üzerine sarayı ziyaret eden Yahya Kemal, oradaki intibalarını ve hissiyatını 14 Şubat 1921 tarihli İleri gazetesinde yayımlanan ''Hilafete Yakın Bir Gün'' başlıklı yazısında kaleme aldı. Yahya Kemal'in en çok sevilen 20 şiiri 📌 Onun için Topkapı Sarayı, dört duvar olmanın ötesinde bir ruh barındırır: 'Bazı yerler vardır ki, ruh eser' derler. Topkapı Sarayı'nda bir gün geçiren insan, bu sözün kuvvetini derinden derine duyar. Son iki buçuk senenin üzüntülü günlerinden birkaçını Topkapı Sarayı'nın odalarında, sofalarında, bahçelerinde geçirdim. Her ziyaretimde de bu saraydan soğuk bir demir, kızgın bir ateşten nasıl çıkarsa öyle çıktı.' 📌 Yahya Kemal yazısının devamında Hırka-i Saadet Dairesi ziyaretini anlatır. Bu ziyaret, daha önce bilmediği düşüncelere kapı aralar. 'Revan Köşkü'nde gezerken kulağıma derinden bir Kur'an sesi geldi. Birdenbire İslam mimarisini tam manasıyla gördüm. Çünkü İslam mimarisinin içinde bir ruh gibi muhakkak rahle başında Kur'an sesi lazım. O ses olmadığı zaman bu mimari kuru bir şekilde görünüyor. Bu fikrimi rehberim Lütfi Bey'e söyledim. Ve bu Kur'an sesinin nereden geldiğini sordum. 'Hırka-i Saadet Dâiresi'nden.' dedi. Yavaş yavaş sesin geldiği pencereye yaklaştık. Baktım. Yeşil, yemyeşil, ruhani yeşil bir daire. Pencereye arkasını çevirmiş bir hafız, öteki âleme dalmış bir ruhun istirahatiyle okuyor; diğer hafız da gözlerini yummuş bir köşede tespihini çekerek bekliyor. Mukaddes Emanetler hakkında bilinmesi gerekenler Rehberim Lütfi Bey'e sordum: 'Hırka-i Saadet'te, ne zamanlar bu hatim indirilir?' Lütfi Bey gülümseyerek kulağıma dedi ki 'Her gün! Her saat! Dört yüz seneden beri geceli, gündüzlü bilafasıla' Hayretten gözlerim kamaşmış dinliyorum. Lütfi Bey biraz malumat verdi: 'Sultan Selim, hilafetin alameti olan Hırka-i Şerif, Sancak-ı Şerif ve diğer emanat-ı mübarekeyi Mısır'dan İstanbul'a hatimler indirterek getirmiş. İstanbul'a vardığı gece, sarayda yüksek bir mevkiye yerleştirmiş, mimarbaşı ve ustalar, asıl tevdi olunacak makamı harıl harıl inşa ederken sefer yorgunluğuna bakılmaksızın sabaha kadar ayakta beklemiş. O gece, geceli gündüzlü Kur'an okunması için bir vazife tertip ederek kırkıncısı bizzat kendi olmak üzere kırk hafız tayin etmiş. İşte o günden bu ana kadar bu dairede bir saniye tevakkuf etmeksizin Kur'an okunuyor! Bu hafızlar el'an kırk kişidir, daima ikişerli nöbetleşe vazifelerini ifa ederler. Bugün de iki hafızın nöbeti!' dedi. Osmanlı'nın asırlık geleneği: Hırka-i saadet alayı Bu gece, bu saat, ben bu satırları yazarken Hırka-i Saadet Dairesi'nde Kur'an okunuyor. Siz bu saat benim satırlarımı okurken, Hırka-i Saâdet Dairesi'nde Kur'ân-ı Kerim okunuyor! Tam dört yüz seneden beri fasılasız! O günden beri bu düşünce saat rakkası gibi hafızamda sallanıyor. Hilafet makamı olan İstanbul'da, böyle bir makamın yanında, dört asırdır durmamış bir Kur'ân-ı Kerim sesi olduğunu bilmezdim. Nice İstanbullular ve nice Türkler de bilmezler. Bu sarayın içinde dört yüz seneden beri olmuş ihtilaller, hal'ler, kıtaller, bu Kur'ân-ı Kerim'in sesini bir an susturamamış. Bu hadiseyi idrak ettikten sonra, İstanbul'dan niçin çıkarılamıyoruz, bu şüpheyi halleder gibi oldum.' 📌 Yahya Kemal 'Ezan ve Kur'an' isimli yazısının sonunda ise Türklerin temel değerleri hakkında şu tarihi hakikati kaleme aldı: 'Gezintilerimde bir hakikati keşfettim. Bu devletin iki manevi temeli vardır. Fatih'in Ayasofya minaresinden okuttuğu ezan ki, hala okunuyor! Selim'in Hırka-i Saadet önünde okuttuğu Kur'an ki, hala okunuyor!'