Sibirya'da Türk izleri

SİBİRYA'DA İZLERİ SİLİNMEYE ÇALIŞILAN TÜRK TOPLULUKLARI 🔹 Dünya üzerinde birbirinden farklı gelenek ve göreneklere sahip olan onlarca millet bulunmaktadır. Türkler ise bunlardan yalnızca biridir. Bu ırk, vakti zamanında çok geniş bir coğrafyaya yayılmış ve birçok devlet kurmuştur 🔹 Bugün doğudan batıya en uç noktalarda dahi Türklerin varlığını duymakta ve görmekteyiz. Geçmişte var olmaları dışında günümüzde de ata mirası olan topraklarda kültürel miraslarını korumayı başarmışlardır. 🔹 Uzun yıllar boyunca, sürgün diyarı olarak bilinen Sibirya'nın zorlu koşullarında dillerini, geleneklerini koruyan Türk devlet ve toplulukları bunu nasıl başardılar? Orta Asya değil Türkistan SİBİRYA'NIN İNCİSİ: ALTAY CUMHURİYETİ 🔹 Öncelikle, Türkçe bir sınıflanmaya tabi tutulduğunda Sibirya'daki (Kuzeydoğu) Türk lehçeleri Altay, Hakas,Tuva/Tıva ve Yakut (Saha) olmak üzere dört grupta incelenmektedir. Bunlar arasında Sibirya'nın en kalabalık Türk topluluğunu Altay Türkleri oluşturmaktadır. 🔹 Altay Cumhuriyeti, Rusya sınırları içinde yer almaktadır. İç işlerinde ne kadar serbest olsalar da bugün Rusya'ya bağlı olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Başkenti, Altay Dağları'nın eteklerine kurulan Gorno Altaysk'tır. ATA YURDUN KADİM KORUYUCULARI: ALTAYLAR 🔹 Günümüzde Altayların nüfusu 200 bin olarak kayıtlara geçer. 🔹 Rusya'nın uyguladığı asimilasyon politikalarından ötürü kendilerine yabancılaşırlar, dillerini unuturlar ve gelenek- görenekleri zaman içinde uygulamazlar. 🔹 Tüm bunlara rağmen Altay Cumhuriyeti'nin bazı köylerinde, Türk olduklarının farkında ve bilincinde olan insanlar kültürel hazinelerini korumaya devam etmektedir. *Ruslaştırma Politikası nedir? Ruslar ele geçirdiği topraklarda, bölgedeki insanları kendi kurallarına göre şekillendirmek ister. Bu da dünyadaki devletler ve bilhassa Türkistan halkı tarafından 'Ruslaştırma Politikası' olarak bilinir. Özellikle Rusçayı, bu minvalde de Kiril alfabesini en güçlü silahları olarak görürler. Rusya tarihinde bu olay üç aşamalı bir şekilde gözlemlenir; Ruslaştırma, Sovyetizasyon ve Ruslaştırmadan geri dönüş. Ruslar Türk dünyasını nasıl ayrıştırdı? KIRGIZLARIN TORUNLARI: HAKAS CUMHURİYETİ 🔹 Günümüzde Kırgız Türkleri ile aynı soydan geldiği bilinen Hakaslar, Rusya sınırları içindeki Hakas Cumhuriyeti'nde (Hakasya) yaşamlarını sürdürmektedirler. 🔹 Kırgız Türklerinin ilk yurtları Yenisey ve civarıdır. Tanrı Dağları'nın olduğu bölgeye göç etmelerinin ardından Müslümanlığı kabul etmeleriyle Yenisey'de kalan Türklere 'Hakas' denmeye başlanır. HAKAS DİYARI 🔹 Çin kaynaklarında da bahsi geçen Hakas Türkleri, Rusya içindeki en kalabalık Türk topluluğunu oluşturmaktadırlar. 🔹 Sibirya Türkçesinde, başta Altay ve Hakas Türkçesi olmak üzere Türkiye Türkçesi ile ortak kelimeler bulunur. Bilhassa sayılar hangi Türk coğrafyasına gidersek gidelim anlaşılmaktadır. Hakas Türkçesi sayı örnekleri: Pir (1), İki (2), Üs (3), Tört (4), Pis (5), Altı (6), Çiti (7), Sigis (8), Toğıs (9), On (10) *Fotoğrafta Hakasların düğününden bir kare SİBİRYA'DAKİ EN KOLAY ULAŞIM 🔹 Hakas Cumhuriyeti'nde en çok göç alan bölge Hakasların başkenti Abakan'dır. Sibirya coğrafyasında yaşayan; Saha, Altay, Tuvalara göre en kolay ulaşıma sahip yer yine Hakas topraklarıdır. 🔹 Rus hükümeti, Hakasları diğer Türk toplulukları gibi yıllar içinde asimile etmeye çabalar ve bunun için Hakas Türkçesi ile konuşmalarını yasaklar, okullarda sadece Rusça eğitim verilmesine müsaade edilir. 🔹 Böylece Rus devleti, gelecek nesillere aktarılacak kültürü yok etmeyi hedefler. Ruslaştırma faaliyetleriyle Türk olmadıklarına aksine Rus olduklarına inandırmak en büyük silahlarıdır. TUVA CUMHURİYETİ 🔹 Altay ve Hakaslardan sonra kuzeydoğuda kalabalık bir şekilde yaşamlarını sürdüren Türk topluluklarından biri de Tuva /Tubalardır. 🔹 Tıva olarak da bilinen bu Türkler, geçmişten günümüze kadar pek çok Türk devlet ve topluluğuyla etkileşimde olur. Hatta Göktürk Kitabelerinin varisinin Tuvalar olduğu tahmin edilmektedir. Fotoğraf hakkında bilgi: Tuva Türkü Sanatçı Dashi Namdakov'un Tuva Cumhuriyeti, Kızıl şehrine yaptığı Han ve Hatun heykelinin orjinal adı 'Khaan and Kadyn are hunting' yani 'Kağan ve Kadın Avlanıyor'dur. https://www.instagram.com/p/CqgNy_yj1DQ/ Fotoğraf: Tuva Cumhuriyeti'ndeki Altın Bulak Etnik Kültür ve Sanat Merkezi SANATÇI TÜRKLER: TUVALAR 🔹 Sanatçı ruha sahip olan Tuvalar bugün Rusya'da, özerk bir cumhuriyette yaşamlarını idame ettirmektedirler. Sanatsal yeteneklerle bezeli olan bu topluluk aynı zamanda gırtlak müziğinin de temsilcisidir. 🔹 Coşkuyla kutlanan festivaller ve bayramlar, Tuva kültürünü canlı tutmaya yarayan en önemli etmenlerdir. Bunun için Tuva'da Altınbulak Etnik Kültür ve Sanat Merkezi adı ile bir kompleks dahi açılmıştır. *Fotoğraf: Yakutya'nın başkenti Yakutsk YAKUTİSTAN (SAHA CUMHURİYETİ) 🔹 Sibirya denilince akla ilk gelen şüphesiz 'soğuk'tur. Rusya'da Altay, Tuva ve Hakaslardan sonra varlığını idame ettiren Sahalar, termometrenin -70 dereceyi gördüğü Yakutistan'da diğer bir ismiyle Saha Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. 🔹 Sahalar diğer Türk grupları gibi kendi dillerinden ziyade Rusça konuşmaktadırlar. Göçebe hayatın Türkler üzerindeki etkileri Fotoğraf: Yakut Türklerin bir bayramından kare EKSİ YETMİŞ DERECEDE YAŞAYAN SAHALAR 🔹 Turizm sektörünün 'soğuk kutup turu'nun gözde yerlerinden biri olan Yakutistan'ın başkenti Yakutsk'tir. Başkenti eski ismi 'Dokuz Kay'dır. Bu güzide Türk toprağı göller bölgesinde bulunur. Bundan ötürü Saha Cumhuriyeti'nde ulaşım su taşımacılığı ile sağlanmaktadır. 🔹 Saha Cumhuriyeti'ne 'Yakutistan' denmesinin en büyük sebebi, yakut gibi değerli taşın bu topraklardan çıkmasıdır. ↪Aynı zamanda Yakutya, yıllarca Sovyet Rusya'nın sürgün yeri olarak kullanılmıştır.