Rus esaretinden Sultan Abdülaziz sayesinde kurtulan Şeyh Şamil

Bütün ömrünü Kafkasya'da Ruslara karşı mücadele ile geçiren Şeyh Şamil, gösterdiği kahramanlıklarla Ruslar için en büyük tehditlerin başında yer almıştı. Başarılı kahramanlık öyküsü, 65 bin Rus ordusu karşısında yalnızca birkaç yüz Müslüman kalıncaya kadar istikrarlı bir biçimde sürmeye devam etmişti. Unutulmaz bir mücadelenin ismi: 'Kafkas Kartalı' Şeyh Şamil Şeyh Şamil, Rusya'nın askeri gücünün çokluğu ve ellerindeki imkanlara rağmen kurduğu düzenli orduyla 25 sene destansı bir mücadele sürdürdü. Kafkasya'nın özgürlüğü için verdiği mücadeleden dolayı 'Kafkas Kartalı' olarak anılan Şeyh Şamil, giriştiği son mücadelede 1889'da ne yazık ki Ruslara esir düşmüştü. Esir düşse de itibarını koruyan Şeyh Şamil, Rus Çarı II. Aleksandr tarafından hürmetle ayakta karşılanmıştı. 10 yıl gibi bir süre ailesi ve yakın çevresiyle Rusya'da esaret altında yaşayan Şeyh Şamil'i birtakım korkular sarmaya başlamıştı. Kendisinden sonra ailesinin Rus topraklarında kalarak Hristiyanlaşacağından endişe ediyor ve bu sebeple ömrünün geri kalan kısmını ailesiyle birlikte Medine'de geçirmek istiyordu. Bu düşünceyle harekete geçen Şeyh Şamil, ailesiyle birlikte hacca gitmek için Rus çarından müsaade istedi. Rus Çarı II. Aleksandr, ilk etapta yıllarca devletine rahat vermeyen İslam mücahidi Şeyh Şamil'in bu isteğine sıcak bakmadı. Fakat 'Kafkas Kartalı'na duyduğu hürmet yine de olumsuz bir cevap vermesini engelliyordu. Rus çarı, oğlunu rehin bırakması ve hac vazifesini yerine getirdikten sonra geri dönmesi şartıyla Şeyh Şamil'in isteğini kabul etti. Rusya'nın kaderini değiştiren hükümdar Şeyh Şamil Rusların izin vermesi üzerine hacca gitmek amacıyla 31 Mayıs 1869'da önce İstanbul'da uğradı. İstanbul'da halletmesi gereken bazı mevzular vardı, her ne kadar Rus çarından izin alsa da oğlunu orada rehin bırakmak ve hac vazifesi dönüşünde tekrar Rus topraklarına dönmek içine sinmiyordu. Şeyh Şamil aklında bu düşüncelerle Osmanlı sultanı Abdülaziz ile görüşmeye karar vermişti. Sultan Abdülaziz ile görüşecek, ondan ömrünün geri kalan kısmını Medine'de geçirmesini ve aile efradının artık Osmanlı Devleti himayesinde yaşamasını sağlamasını rica edecekti. Osmanlı sultanının vereceği cevap ailesinin ve gelecek nesillerdeki efradının hayat tarzı için oldukça önemliydi. Kafkas Kartalı, 15 Ağustos 1869'da ise Sultan Abdülaziz tarafından Dolmabahçe Sarayı'nda kabul edildi. Osmanlı sultanı Abdülaziz, İslam mücahidi Şeyh Şamil'in bu isteğini elbette reddetmeyecekti. Derhal Rus Çarı II. Aleksandr ile görüşmek üzere bir elçi gönderdi. Elçi vasıtasıyla Şeyh Şamil ve ailesinin Rusya'ya dönmeyip Osmanlı Devleti sınırları içerisinde kalmalarını istedi. Avrupa'yı ziyaret eden ilk padişah: Sultan Abdülaziz Osmanlı elçisiyle görüştükten sonra Çar Aleksandr, Abdülaziz'in bu isteğini kabul etti. Böylece Şeyh Şamil'in Rusya'daki 10 yıllık esareti bitmiş oldu. Şeyh Şamil, Sultan Abdülaziz tarafından kendisine tahsis edilen köşkte 7 ay oturdu. Sultan, ayrıca Şeyh Şamil'e ve aile fertlerine maaş bağlattı. Hac farizasını yerine getirdikten sonra İstanbul'a dönmesi beklendiği için Zarif Paşa Konağı da kendisine tahsis edildi.Sultan Abdülaziz verilen bu izinden sonra Şeyh Şamil'i çok arzuladığı kutsal topraklara gönderdi. İslam mücahidi, 25 Ocak 1870'de Abdülaziz'e veda ziyaretinde bulunduktan sonra İstanbul'dan ayrıldı. Ömrünü Allah'ın yoluna adayan Şeyh Şamil, hac görevini ifa ettikten sonra 4 Şubat 1871'de Medine'de vefat etti ve Cennetü'l- Baki kabristanlığına defnedildi. İslam'a adanmış onurlu bir yaşam süren Şeyh Şamil son arzusunu yerine getirerek bu dünyadan ayrılmış oldu. Yedikıta dergisi 2014 yılının Eylül ayına denk gelen 73. sayısında Şeyh Şamil'in Osmanlı devletinden yardım talebini 16.4.1862 tarihli vesika ile yayımlamıştır. İşte günümüz Türkçesiyle yayımlanan vesikada yazılanlar: 'Mübarek padişah hazretlerinin huzuruna, biri Dağıstan ve Çerkez muhacirleri tarafından, diğeri sadece Dağıstan muhacirlerinden bazı fakir kimselerin imzasıyla birlikte takdim edilen iki adet Arapça arzuhalin ayrı ayrı kısaca tercümesidir. Şeyh Şamil Efendi kullarının asıl maksadı hacca gitmek ve Medine-i Münevvere'de ömrünün sonuna kadar Allah yolunda ibadet etmek olmakla Allah ve Resulü aşkına bu maksadına padişah hazretlerinin rıza göstermesi halinde, tarafından, sultanın rızasına aykırı bir hareket zuhur etmeyeceğine Çerkez ve Dağıstan muhacirleri kefildirler. Padişahımızın da ona kefil olarak kendisiyle ailesinin Rusya'dan istenip buraya getirilmesine müsaade buyrulması durumunda, Şeyh Şamil tarafından uygunsuz bir hareket meydana gelirse onu tutup padişah hazretlerine teslim edeceğimizi taahhüt ederiz. Şeyh Şamil, kendi vefatından sonra ailesi ve çocuklarının o tarafta kalarak Hıristiyanlaşacağı düşüncesi ve korkusundan dolayı ne şekilde olursa olsun bir yolunu bulup onların Osmanlı ülkesine gelmelerine çare aramakta olduğu ve bunun için canını feda etmeyi göze almış olduğu malumunuz olduğunda emir ve ferman efendimiz hazretlerinindir.' Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, HR. TO, 387/37

Rus esaretinden Sultan Abdülaziz sayesinde kurtulan Şeyh Şamil

Kahramanlık öykülerini esir olana kadar sürdürdü