Preveze Deniz Zaferi nasıl kazanıldı?

Barbaros'un Osmanlı donanmasının başına geçmesi ile devlet karaların yanı sıra denizde de hâkimiyet kurmaya başladı. İspanya ile Fransa arasında Monsone Ateşkesi yapılınca Papa'nın liderliğinde İspanya- Venedik- Papalık- Malta Şövalyeleri ve diğer küçük İtalyan devletleri arasında Türklere karşı bir ittifak oluşturuldu. Çok büyük bir donanma meydana gelmişti ancak komutanlar arasında geçimsizlik, kıskançlıklar ve itimatsızlıklar mevcuttu. İspanyollar, Venediklilerin kendilerini Osmanlı donanmasına yem yapacağından şüphelenirken, aynı şüphe Venedik tarafında da vardı. Barbaros ise düşman donanmasındaki bu durumun farkındaydı. Haçlı donanmasının başına, Venedik'in istemesine rağmen Andre Doria getirildi. Hedef seçiminde de anlaşmazlık çıktı. Venedikliler Doğu, İspanyollar ise Batı Akdeniz'deki Türk topraklarını ele geçirmeye taraftarıydılar. Antlaşma sağlanamayınca ilk planda Türk donanmasının yok edilmesi, sonra karşılaşılacak duruma göre hareket edilmesi kararlaştırıldı. Düşman donamasının hareketini ve Girit civarında bulunan Salih Reis idaresindeki 20 gemilik filoya saldıracağını haber alan Barbaros da İstanbul'dan ayrıldı. Ege Denizi'nde Osmanlıların eline geçmemiş adaların bir kısmını aldı. 24 Eylül de Osmanlı donanması Preveze limanına varmıştı. Barbaros, düşmanlarından önce davranarak Preveze Körfezi'ne girdi. Doria'nın idaresindeki donanma sayıca kendisinden üstün ve daha büyük gemilere sahip olduğu için Haçlılarla açık denizde karşılaşmak aleyhineydi. Körfezin içinde büyük gemilerin geçemeyeceği bir sığlığın ardına gizlenerek düşmanın açık vermesini bekledi. Düşmanları, karaya asker çıkararak Preveze'yi kuşattıkları takdirde iki ateş arasında kalabilirdi. Ancak Doria böyle bir hamle yapmadı. Osmanlı donanmasını oradan çıkaramayacağını anlayan Andre Doria, 26-27 Eylül gecesi Preveze açıklarından ayrılarak, daha güvenli bir yere doğru hareket etti. 27 Eylül sabahı Barbaros onları takibe başladı. Haçlı donanması kadırgaları ve kalyonlardan oluşan karma bir filo olduğu için yol alırken problemlerle karşılaşıyorlardı. 28 Eylül'de Osmanlı donanması onları yakaladı. Deniz çarşaf gibiydi. Koskoca kalyonlar hareketsiz kalmışlardı. Barbaros ise Akdeniz'de rüzgârın her zaman uygun olmamasından dolayı rüzgârla hareket eden kalyonlar yerine kürekle çalışan kadırgaları tercih ettiği için sıkıntıda değildi. Venedik'in en büyük denizcilerinden Alessandro Condalmiero'nun idaresindeki devasa kalyon Haçlı donanmasından ayrı düşerek Türklerin karşısında kalakalmıştı. Bu geminin yanında cüce kalan Türk kadırgaları ona saldırırken Doria'dan yardım gelmedi. Akşama doğru rüzgâr da Haçlı donanmasının lehine esmeye başladı, ancak komutanların yalvarmalarına rağmen Doria Türklerin üzerine hareket etmedi. Osmanlı gemileri bir taraftan Venedik kalyonuna saldırırken diğer taraftan da Haçlı donanmasından ayrı düşmüş gemileri avlıyordu. Andre Doria, Türk donanmasının üzerine gideceğine rotasını açık denize çevirdi. Ancak Barbaros hafif kadırgaları için elverişli kıyıları bırakarak, kendi aleyhine olacak bir ortamda Haçlılarla savaşacak kadar basit bir denizci değildi. 29 Eylül günü sabah olduğuna ise Doria donanmasını toplayıp kaçmıştı. Kaçarken kimse görmesin diye Amirallik fenerini bile söndürmüştü. Osmanlı donanması çok az bir kayıpla Preveze Savaşı'nı kazandı. Preveze Deniz Savaşı, ülkemizde Türk denizcilik tarihinin en önemli zaferlerinden biri olarak kutlanırken, bazı Batılı yazarlar 5- 6 Venedik gemisinin batırıldığı bu yüzden fazla önemsenmemesi gerektiğini belirtir. Ancak Hammer dahi, Preveze'deki Haçlı donanmasının kaybını 128 gemi olarak verir. Bu savaştan sonra çeyrek asır boyunca Türkler Akdeniz'de üstünlüğü elinde tuttu.